Reanimacja a resuscytacja. Jaka jest różnica? Jak je przeprowadzić?

Reanimacja polega na przywróceniu osobie poszkodowanej krążenia, oddychania oraz świadomości. Z kolei resuscytacja jest to zespół czynności mający na celu przywrócenie spontanicznego krążenia krwi lub krążenia i oddychania bez powrotu świadomości.

Każdy z nas jest zobligowany do udzielenia pierwszej pomocy osobie poszkodowanej, szczególnie jeśli ta nie wykazuje funkcji życiowych. Najważniejsze, aby potrafić przywrócić poszkodowanemu spontaniczne krążenie i oddychanie. Dlatego też powinniśmy wiedzieć, jak prawidłowo wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową.

Zasady resuscytacji osób dorosłych

Czynności ratownicze, które powinny zostać podjęte na miejscu zdarzenia, zanim przyjedzie pogotowie ratunkowe, określa się jako algorytm BLS (Basic Life Support). Dotyczy on szybkiej oceny sytuacji oraz udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu. Do określenia stanu chorego wykorzystujemy tzw. schemat ABC, w którym poszczególne litery oznaczają:

• A (airways) – udrożnienie dróg oddechowych,
• B (breath) – zabezpieczenie dróg oddechowych,
• C (circulation) – zabezpieczenie krążenia krwi.

Części składowe resuscytacji u osoby dorosłej to:

1. Ocena bezpieczeństwa – zapewnij bezpieczeństwo sobie, poszkodowanemu oraz świadkom zdarzenia.
2. Reakcja – sprawdź, czy poszkodowany reaguje, delikatnie potrząśnij go za ramię i zadaj pytanie: „Czy wszystko w porządku?”. Jeśli tak, to pozostaw chorego w pozycji, w jakiej go zastałeś.
3. Sprawdzenie dróg oddechowych – udrożnij drogi oddechowe, układając poszkodowanego na plecach, a następnie odginając mu głowę do tyłu. Pamiętaj, aby jedną rękę trzymać na jego czole, a palce drugiej ręki pod żuchwą.
4. Ocena oddychania – postaraj się wyczuć prawidłowy oddech u poszkodowanego, przykładając ucho do ust, jednocześnie patrząc, czy unosi się klatka piersiowa. Całość powinna trwać maksymalnie 10 sekund.
5. Ocena reakcji poszkodowanego – jeżeli poszkodowany nie reaguje i nie oddycha prawidłowo, wezwij zespół ratownictwa medycznego.
6. Przywrócenie krążenia – rozpocznij uciśnięcia klatki piersiowej. Ramiona poszkodowanego ułóż wyprostowane prostopadle do klatki piersiowej i uciskaj mostek na głębokość ok. 5 cm, uciśnięcia powtarzaj z częstością 100–120/min.
7. Wykonanie oddechów ratowniczych – jeśli jesteś przeszkolony, to po 30 uciśnięciach klatki piersiowej wykonaj dwa wdechy, każdy powinien trwać ok. 1 sekundy. Kontynuuj uciśnięcia wraz z oddechami ratowniczymi w stosunku 30:2. Pamiętaj, jeśli nie potrafisz wykonywać oddechów ratunkowych, to jedynie uciskaj klatkę piersiową z częstotliwością 100–120 razy/min.
8. Sprawdzenie reakcji – jeśli masz pewność, że poszkodowany oddycha prawidłowo, to ułóż go w pozycji bezpiecznej.

Przerwać resuscytację możesz, gdy: poszkodowany zacznie oddychać prawidłowo, przyjedzie pogotowie ratunkowe lub ulegniesz wyczerpaniu.

Zasady resuscytacji dzieci

Algorytm postępowania w resuscytacji u dzieci nieznacznie różni się od algorytmu dla dorosłych. Jeśli po udrożnieniu dróg oddechowych dziecko nie oddycha bądź oddycha nieprawidłowo, to wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych. U dzieci starszych należy objąć swoimi ustami usta dziecka, a u osobników młodszych i niemowląt usta oraz nos. Powietrze wdmuchuj przez 1 sekundę. Pamiętaj, że płuca niemowląt są o wiele mniejsze niż dorosłych! Dlatego też objętość powietrza, jaką powinieneś wtłoczyć, stanowi objętość jamy ustnej dorosłego człowieka. Jeśli masz podejrzenie, że w jamie ustnej poszkodowanego może znajdować się ciało obce, to możesz jednorazowo spróbować je usunąć, lecz nigdy tego nie rób, gdy nie masz co do tego pewności.

Po ocenie układu krążenia, gdy jesteś pewien, że stwierdziłeś obecność oznak krążenia, kontynuuj oddechy ratownicze do powrotu spontanicznego oddechu. Jeśli jednak brak jest oznak krążenia, to rozpocznij uciśnięcia klatki piersiowej. U wszystkich dzieci uciskaj dolną połowę mostka. U niemowląt uciśnięcia powinny być wykonywane dwoma palcami jednej ręki, z kolei u maluchów powyżej 1. roku życia jedną ręką. Pamiętaj, że u dzieci stosunek uciśnięć do oddechów wynosi 15:2. Po 1 minucie wykonywania resuscytacji zadzwoń po pomoc.

AED, czyli urządzenie zwiększające skuteczność resuscytacji

AED, czyli automatyczny defibrylator zewnętrzny jest to urządzenie służące do przywracania prawidłowego rytmu serca. Każdy, nawet osoby bez przeszkolenia, mogą bezpiecznie i skutecznie korzystać z AED. Po włączeniu, za pomocą prostych poleceń głosowych będziesz w stanie prawidłowo podłączyć sprzęt. Standardowe AED mogą być stosowane do resuscytacji dzieci powyżej 8. roku życia. U młodszych stosuje się elektrody pediatryczne. Nie zaleca się stosowania AED u dzieci poniżej 1. roku życia. Pamiętaj, że jak najszybsza defibrylacja u chorych z rytmami do defibrylacji znacznie zwiększa szanse ich przeżycia. Nie bój się więc z niego skorzystać podczas wykonywania resuscytacji.