Rezonans magnetyczny kolana – co to jest i jak wygląda?

Rezonans magnetyczny kolana to badanie, które jest w stanie precyzyjnie zobrazować problemy w obrębie stanu kolanowego. Wykonuje się je wtedy, gdy w tym obszarze zostaną zauważone  nieprawidłowości. Niestety, zdarzają się one stosunkowo często, ponieważ kolano poddawane jest nieustanne różnym obciążeniom. Jak wygląda przebieg badania? Jakie są do niego wskazania i jak się przygotować? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.

Jak zbudowane jest kolano?

Kolano stanowi złożoną strukturę anatomiczną, w której łączą się ze sobą kość piszczelowa oraz udowa, istotnym elementem całości jest również rzepka. Pomiędzy kośćmi znajdują się zbudowane z tkanki chrzestnej łąkotki, dzięki którym możliwe jest dopasowanie do siebie powierzchni stawowych oraz amortyzowanie ruchów. Całość osłania torebka stawowa, w której znajduje się maź – za jej produkcję odpowiadają z kolei kaletki. Więzadła, kolejne elementy stawu, stabilizują pracę poszczególnych elementów kolana. 

Tak złożona budowa sprawia, że staw kolanowy należy do tych najbardziej narażonych na przeciążenia, urazy oraz schorzenia układu ruchu. Co więcej, kolana dźwigają cały ciężar naszego ciała, a do tego są nieustannie eksploatowane podczas wykonywania takich czynności, jak chodzenie czy bieganie. Dlatego ich rezonans magnetyczny wykonuje się stosunkowo często.

Co to jest rezonans magnetyczny kolana?

Rezonans magnetyczny kolana (MRI, RM) to nieinwazyjne i bezpieczne badanie, które pozwala ocenić stan omawianego przez nas stawu. Wykorzystuje ono działanie pola magnetycznego oraz fal radiowych. Dzięki temu możliwe jest szczegółowe odtworzenie obrazu układu kostnego oraz tkanek miękkich. Ważne jest to, że w badaniu nie stosuje się promieniowania, tak jak ma to miejsce np. w tomografii komputerowej. W związku z tym nie ma przeciwwskazań, aby poddawać się mu w niewielkich przedziałach czasowych. Bez problemu może być ono wykonywane również u kobiet w ciąży i dzieci. 

Jak wygląda rezonans magnetyczny kolana? Przebieg badania 

Na początku pacjent powinien położyć się na stole diagnostycznym w pozycji, o której przyjęcie poprosi go lekarz. Na jego kolanie zostaje założona cewka, pozwalająca odbierać odpowiednie sygnały. Dzięki nim możliwe jest odtworzenie na ekranie odpowiedniego obrazu. Stół, na którym leży pacjent, zostaje następnie wsunięty do specjalnego skanera. Podczas badania osoba leżąca nie powinna się poruszać, tak aby nie pojawiły się nieodpowiednie elementy na obrazie. Powinna ona również przybrać odpowiednią, wygodną dla siebie pozycję. Aby nie słyszała nieprzyjemnych dźwięków podczas badania, nakłada się jej słuchawki lub podaje stopery do uszu. Na wszelki wypadek w skanerze umiejscowiony jest sygnalizator alarmowy, który można włączyć w każdym momencie, jeśli pacjent źle się poczuje – wówczas stół z badaną osobą wysuwany jest z urządzenia. 

Badanie może być przeprowadzone z kontrastem aplikowanym do żył bądź do stawów. W pierwszym przypadku lekarz nakłada pacjentowi specjalne wkłucie, natomiast w drugim (po wykonaniu pierwszej części badania), zostaje mu zaaplikowany do kolana środek cieniujący (po wcześniejszym znieczuleniu). Ile trwa rezonans magnetyczny kolana? Zwykle od 30 do 60 minut.

Rezonans magnetyczny kolana – wskazania

Jakie są wskazania do rezonansu magnetycznego kolana? Badanie wykonuje się w przypadku podejrzeń takich problemów, jak: 

• zmiany zwyrodnieniowe, 
• zmiany przeciążeniowe, 
• uszkodzenie więzadeł (obrzęki, zerwania, naderwania), 
• zwapnienia, 
• torbiele, 
• chondromalacja rzepki, 
• uszkodzenie kaletek maziowych, 
• uszkodzenie łąkotek, 
• stłuczenie chrząstki stawowej, 
• zapalenie błony maziowej, 
• martwica kostno-chrzęstna, 
• pęknięcie łąkotki, 
• zmiany w obrębie chrząstki stawowej, 
• nowotwór. 

Innymi wskazaniami do badania są: 

• obrzęki, 
• bóle (zwłaszcza przewlekłe), 
• podejrzenie stanów zapalnych, 
• sztywność stawu i problemy z poruszaniem się, 
• planowane operacje, 
• ocena efektów leczenia (ortopedycznego, neurochirurgicznego lub fizjoterapeutycznego). 

Rezonans magnetyczny kolana – przeciwwskazania

Istnieją również pewne przeciwwskazania do wykonywania rezonansu kolana, np. znajdujące się w ciele pacjenta: 

• rozruszniki serca, 
• neurostymulatory, 
• implanty ślimakowe. 

Oprócz tego trzeba zwykle zrezygnować z badań w przypadku osób: 

• w pierwszym trymestrze ciąży, 
• z klaustrofobią, 
• z endoprotezami, 
• z implantami ortopedycznymi. 

Rezonans magnetyczny kolana – jak się przygotować?

Podczas badania nie można mieć na sobie ubrań z metalowymi elementami. Czy przed rezonansem można jeść? Jeśli badanie będzie przeprowadzane z dożylnym kontrastem, należy zgłosić się na czczo. Jeżeli jednak kontrast nie będzie aplikowany do stawu, spokojnie można wcześniej spożyć posiłek. Mieć przy sobie należy natomiast wynik stężenia kreatyniny we krwi – pozwala to ocenić wydolność nerek oraz usunąć kontrast z organizmu. Aby szybciej się go pozbyć, należy nawodnić organizm elektrolitami. Dzięki temu szybciej dojdzie do wydalenia moczu z tym środkiem. 

Rezonans czy tomografia?

Badania wykonywane rezonansem i tomografem mają zarówno wady, jak i zalety. Badanie rezonansem nie wymaga narażenia pacjenta na promieniowanie jonizujące, tak jak ma to miejsce w przypadku tomografii. Stosuje się w nim również bezpieczniejszy preparat kontrastujący, który powoduje mniejsze ryzyko alergii (choć zdarza się, że niektóre osoby są wyjątkowo wrażliwe również i na ten środek). W przeciwieństwie do tomografii można je także wykonywać u ciężarnych kobiet (od II trymestru). Całe badanie trwa jednak dłużej i nie jest wskazane dla osób z klaustrofobią. 

Ile kosztuje rezonans magnetyczny kolana?

Jeśli chodzi o ceny rezonansu magnetycznego kolana, ich rozpiętość jest bardzo duża. Zwykle koszt badania mieści się w przedziale 300-1000 zł, w zależności od danego ośrodka medycznego oraz miejscowości, w której się on znajduje. 

Źródła: 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1123655/ (dostęp: 13.10.22) 
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33101555/ (dostęp: 13.10.22)