Ropiejące oczy u dzieci i dorosłych – co robić, gdy się pojawią?

Ropiejące oczy to powszechna dolegliwość, która może mieć różne przyczyny. Najczęściej jest wynikiem infekcji bakteryjnej. Wygląd spojówki oka i wydzieliny u dorosłych nasuwa wstępną etiologię ropiejących oczu. W poniższym artykule przedstawimy przyczyny, a także metody radzenia sobie z tą dolegliwością również w warunkach domowych.

Ropiejące oczy – co to właściwie znaczy? 

Nasze oczy wydzielają naturalnie łzy, jednak zdarza się, że w stanach zapalnych gałek ocznych dodatkowo pojawia się inna, patologiczna wydzielina. Jej obecność wynika ze wzrostu przepuszczalności naczyń krwionośnych. Podstawowe składowe takiego wysięku to krew i komórki zapalne. W przypadku ropiejących oczu obserwuje się współistnienie bakterii.

Jakie objawy mogą poprzedzić ropienie oczu? 

Rzadko zdarza się, że od razu mamy do czynienia z ropiejącymi oczami. Początkowo przeważnie oko wydziela zdecydowanie większą ilość płynu, który następnie ma nieco gęstszą i zmienioną konsystencję w stosunku do prawidłowych łez. Podrażnione spojówki oka zazwyczaj są zaczerwienione. Dopiero w dalszym etapie zapalenia wydzielina zmienia charakter na ropny. Gromadzi się przede wszystkim w kącikach oka, jednak im więcej wysięku, tym częściej zdarza się, że nie jest on efektywnie usuwany i doprowadza np. do sklejania się powiek.

Ropiejące oczy u dorosłych – czynniki ryzyka 

U dorosłych osób ropiejące oczy to dość częsty problem, a skala występowania tego objawu jest tak duża, że podanie dokładnych danych nie jest możliwe. Wśród podstawowych czynników ryzyka infekcji bakteryjnej oczu wymienia się: 

• nieprawidłową higienę rąk; 
• niewłaściwe stosowanie soczewek kontaktowych; 
• używanie tych samych kosmetyków do makijażu przez różne osoby; 
• wspólne korzystanie z maści czy kropli do oczu. 

Charakter wydzieliny w oku a jej przyczyna 

Wśród patologicznych wysięków z oka możemy wyróżnić wydzielinę: 

• ropną – ma zazwyczaj jednolity, żółty kolor i ujednoliconą konsystencję. Zazwyczaj wskazuje na zakażenie o etiologii bakteryjnej; 
• wodnistą – jest bardziej płynna i przezroczysta. Współistnieje przede wszystkim z zakażeniami wirusowymi, lecz także jest objawem obronnym przy podrażnieniu oka;  
• śluzową – jest gęstsza, niż wodnista i ma białawy kolor. U dorosłych współistnieć może np. z zespołem suchego oka; 
• mieszaną – śluzowo-ropna wydzielina jest również wydzieliną o podłożu bakteryjnym, jednak na początkowym etapie infekcji bądź w łagodnym przebiegu. 

Ropiejące oczy u dorosłych a objawy współistniejące  

Ropiejące oczy będące konsekwencją zakażenia bakteryjnego to choroba o najczęściej ostrym przebiegu, dość szybko się rozwija. Wśród objawów współistniejących wymienić należy przede wszystkim wygląd spojówki oka, która staje się przekrwiona. Lekarz zwraca również uwagę na pobliskie węzły chłonne, określając, czy są istotnie powiększone.

Ropiejące oczy u noworodków 

Ropiejące oczy u noworodków stanowią dość duży problem dla pediatry, ponieważ w przeciwieństwie do starszych dzieci, przebieg u nich niejednokrotnie jest powikłany i powoduje uszkodzenie wzroku. Większość przypadków ropiejących oczu to przede wszystkim choroby przenoszone drogą płciową, bowiem do zakażenia dochodzi przy przejściu przez drogi rodne matki. Można tu wymienić np.:  

• chlamydię; 
• wirus opryszczki zwykłej typu 2.

Wiele noworodków ma również problem z ropiejącymi oczkami w sytuacjach, kiedy obserwuje się przytkane kanaliki łzowe. Ze względu na brak wydzielania łez u najmłodszych dzieci, konieczne jest przemywanie oczu wilgotnym gazikiem, żeby produkująca się wydzielina nie zalegała.

Ropiejące oczy u starszych dzieci 

U starszych dzieci wśród głównych przyczyn ropiejących oczu wymienia się alergiczne i bakteryjne zapalenia spojówek. Zdarzają się też zakażenia wirusowe. Starsze dzieci są zdecydowanie mniej narażone na ciężki przebieg takich zmian i bardzo rzadko dochodzi u nich do powstania zmian zapalnych w innych częściach narządu wzroku. Rzadko też zdarza się, by zapalenia spojówek u starszych dzieci wikłały się w trwałe uszkodzenia wzroku.  

Charakterystyczne cechy poszczególnych przyczyn ropiejących oczu to: 

• infekcja bakteryjna – najczęściej na tle paciorkowcowym i gronkowcowym, brak objawów współistniejących, trwa do ok. 7 dni i wymaga antybiotykoterapii; 

• reakcja alergiczna – problemy oczne utrzymują się większość roku, wymagając przewlekłego leczenia (krople), z zaostrzeniami w okresie wiosennym. Zmiany alergiczne spojówek często współistnieją z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa, a czasem i astmą oskrzelową; 
• chlamydiowe – ropno-śluzowa wydzielina utrzymująca się przez kilka tygodni z okresami zaostrzeń i remisji. Towarzyszy temu odczyn grudkowy na spojówce, a także objawy ogólnoustrojowe jak zapalenie płuc czy ucha, zapalenie cewki moczowej, powiększenie węzłów chłonnych; 
• wirusowe – najczęściej wywołane przez adenowirusy, rzadziej przez wirus opryszczki. Charakterystyczne jest tu współistnienie bardzo znacznego przekrwienia, wręcz krwawień podspojówkowych.

Ropiejące oczy – co dalej? 

Po zgłoszeniu się do poradni specjalistycznej, lekarz okulista przeprowadza szczegółowe badanie celem postawienia adekwatnego rozpoznania. Najczęściej początkowe leczenie odbywa się w sposób empiryczny, gdyż zapalenie spojówek jest bardzo powszechną dolegliwością. W ekstremalnych przypadkach zaleca się badanie mikrobiologiczne wymazu z worka spojówkowego. Leczeniem z wyboru jest antybiotykoterapia miejscowa.

Jak ograniczyć problem ropiejących oczu?

Oczy to bardzo delikatny narząd. Aby uniknąć powikłań z upośledzeniem wzroku włącznie, konieczna jest przede wszystkim konsultacja okulistyczna w ciągu 1-2 dni od wystąpienia objawów klinicznych. Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, natychmiast je wyjmij. Ponadto w przypadku zakażeń bakteryjnych zachowaj szczególną higienę rąk. Pamiętaj, że infekcja z łatwością będzie przenosić się na ręcznikach czy pościeli.

Bibliografia: 

1. Binnewies-Stulcken K., Choroby Oczu, MedPharm 2012.
2. Grzybowski A., Okulistyka, wyd. Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.
3. Kański J., Kubicka-Trząska A., Choroby infekcyjne oczu, Wydawnictwo Medyczne, Górnicki 2021.