Ropowica – lokalizacja i objawy choroby. Czy powoduje niebezpieczne powikłania?

Ropowica – choroba zapalenia tkanek miękkich – luźnej tkanki łącznej wywołana jest przez bakterie. Najczęstszą lokalizacją ropowicy są kończyny. Do niebezpiecznych powikłań może natomiast doprowadzić ropowica oczodołu oraz przestrzeni zagardłowej.

Zaobserwowanie zaczerwienienia, zwiększonego ucieplenia oraz powstających pęcherzy na skórze wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej. Ropowica musi być leczona poprzez nacięcie i drenaż rany. Miejsce trzeba odpowiednio opatrzyć, zapobiegając rozszerzaniu się zmian.

Co to jest ropowica?

Ropowica (z łac. phlegmone) to ostre, ropne zapalenie tkanki łącznej, w szczególności podskórnej. Rozwija się w przestrzeniach międzytkankowych. Choroba może rozszerzać się na okoliczne struktury, co z powodu możliwych powikłań stanowi nawet zagrożenie życia.

Najczęstsza lokalizacja, w której rozwija się ropowica, to kończyny dolne oraz górne, ale to schorzenie może dotknąć również piersi, przestrzeń zagardłową, oczodół oraz dno jamy ustnej.

Do chorób z grupy ropowic zalicza się:

• zanokcicę (ropowicę palca),
• zastrzał (ropowicę ręki po jej dłoniowej stronie,
• anginę Ludwiga (ropowica dna jamy ustnej),
• ropowicę przestrzeni przygardłowej (ropowica szyi),
• czyraka,
• karbunkułę,
• czyraczność.

Ropowica szyi oraz jamy ustnej w dobie stosowania antybiotykoterapii zdarza się bardzo rzadko i jest powikłaniem anginy, ropnia migdałka i ropnych zmian zębów trzonowych oraz innych źle leczonych zmian zapalnych w obrębie czaszki.

Przyczyny ropowicy

Przyczyną ropowicy jest zakażenie bakteriami – paciorkowcami lub gronkowcami, również tymi, które naturalnie występują na powierzchni ciała. Dochodzi do niego poprzez kontakt uszkodzonej skóry ze źródłem zakażenia, najczęściej wskutek urazu, zakłucia brudnym przedmiotem lub pokąsania przez zwierzę. Ropowica twarzy może powstawać poprzez szerzenie się zakażenia z jamy ustnej.

Większe ryzyko zachorowania na ropowicę istnieje u osób chorych na cukrzycę (szczególnie jeśli chodzi o ropowicę stopy) oraz osób z upośledzoną odpornością (zarażonych wirusem HIV, po przeszczepach, chorujących na białaczkę). U diabetyków wynika to ze zmniejszonego odczuwania bólu oraz upośledzenia ukrwienia z powodu uszkodzenia nerwów – neuropatii i mikroangiopatii.

Objawy ropowicy

Choroba przebiega z objawami ogólnymi całego ciała. Na obraz ropowicy składa się gorączka, dreszcze, ogólne złe samopoczucie i osłabienie oraz zapalenie regionalnych węzłów chłonnych. Obszar ciała objęty zakażeniem jest obrzęknięty, ucieplony, z upływem czasu dochodzi do powstania pęcherzy wypełnionych treścią ropną. Pacjent reaguje bólem na dotyk. W przeciwieństwie do ropnia nie występuje w tym przypadku charakterystyczny objaw chełbotania.

Szczególne postacie ropowicy różnią się od siebie objawami dodatkowymi. Ropowica oczodołu charakteryzuje się nagłym jednostronnym bólem oka, podwójnym widzeniem, przekrwieniem spojówek i powiek, wytrzeszczem. Upośledzona może również zostać ostrość wzroku. Ropowica twarzy, szczególnie górnej części, może doprowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Ropowica szyi objawia się silną bolesnością szyi, szczękościskiem, ślinotokiem oraz bólem przy przełykaniu. Możliwe są zaburzenia oddychania. Podobnie objawiać się może ropowica dna jamy ustnej, ale dodatkowo w badaniu będzie obecny obrzęk dna jamy ustnej. Ropowica stopy natomiast może utrudniać chodzenie.

Leczenie ropowicy

W przypadku zaobserwowania niepokojących zmian sugerujących ropowicę należy zgłosić się niezwłocznie do lekarza rodzinnego, który skieruje do poradni chirurgicznej, szpitala lub do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w celu podjęcia jak najszybszego leczenia.

Leczenie ropowicy polega na nacięciu skóry nad zmianą, w miejscu rozmiękania. Chirurg usuwa zbiorniki ropy oraz tkanki martwicze, zakłada sączek lub dren. Zabieg wykonuje się przy znieczuleniu. Kończynę z ropowicą utrzymuje się unieruchomioną oraz uniesioną.  Zwykle konieczne jest podanie szerokospektralnego antybiotyku, szczególnie przy ropowicy twarzy, oczodołu, przestrzeni zagardłowej oraz dna jamy ustnej, który następnie weryfikuje się na podstawie wyniku posiewu pobranego wymazu z rany. Do przemywania brzegów nacięć stosuje się preparaty odkażające i zakłada się jałowy opatrunek. Należy szczególnie dbać o higienę okolicy objętej zakażeniem, stosując wodę z szarym mydłem i płukanie przy każdorazowej wymianie opatrunku.

Należy pamiętać, iż ropowica stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Nieleczona może prowadzić do powikłań związanych z rozsiewem choroby drogą krwi: sepsy, zapalenia serca, zapalenia nerek oraz płuc. Nieleczona ropowica szerzy się na sąsiednie tkanki.