Rotor rehabilitacyjny – czym jest i jaki wybrać?

Rotor rehabilitacyjny jest sprzętem służącym do ćwiczeń kończyn dolnych i górnych, wykorzystywanym przede wszystkim w celu usprawniania pacjentów z ograniczeniami ruchowymi. Można wybierać spośród wielu wersji urządzenia – dostępne są m.in. rotory rehabilitacyjne elektryczne i mechaniczne, z licznikami lub bez nich. Podpowiadamy, jak wybrać rotor rehabilitacyjny i na co zwrócić uwagę przy zakupie tego sprzętu.

Co to jest rotor rehabilitacyjny?

Rotor rehabilitacyjny (inaczej nazywany rowerkiem rehabilitacyjnym) to urządzenie pobudzające do pracy mięśnie i stawy kończyn dolnych i górnych, wykorzystywane do usprawniania pacjentów. Podstawowa wersja sprzętu składa się z pedałów i części stabilizującej rotor na podłożu lub służącej do przytwierdzenia go do ściany.

Rotor rehabilitacyjny stanowi alternatywę dla jazdy na rowerze lub stacjonarnego rowerka treningowego, lepiej przystosowaną do potrzeb osób w czasie rekonwalescencji i seniorów. Pozwala na wykonywanie ćwiczeń w sposób bezpieczny dla pacjentów z ograniczeniami ruchowymi, w tym tych poruszających się na wózkach inwalidzkich. Ćwiczenia na rotorze wykorzystuje się jako element rehabilitacji w placówkach medycznych oraz rehabilitacji domowej.

Zastosowanie rotora rehabilitacyjnego

Rotor rehabilitacyjny służy przede wszystkim do terapii pacjentów z ograniczeniami ruchowymi. Z użyciem tego urządzenia można pracować nad:

• zapobieganiem skutkom unieruchomienia lub ich łagodzeniem,
• przywróceniem sprawności w zakresie ruchów zginania i prostowania oraz odwodzenia i przywodzenia zarówno kończyn górnych, jak i dolnych,
• redukowaniem sztywności stawów,
• wzmocnieniem mięśni,
• koordynacją ruchową,
• przygotowaniem kończyn do pionizacji i nauki chodzenia,
• przystosowaniem układu krążenia i układu oddechowego do zwiększonego wysiłku,
• zapobieganiem niedokrwieniu i zakrzepicy,
• redukowaniem obrzęków kończyn,
• poprawą ogólnej kondycji fizycznej,
• ograniczeniem odczuwania dolegliwości bólowych.

Komu pomoże rehabilitacja z wykorzystaniem rotora?

Z rotora rehabilitacyjnego mogą korzystać osoby całkowicie zdrowe, jednak urządzenie zostało stworzone przede wszystkim z myślą o pacjentach zmagających się z poważnymi ograniczeniami w zakresie poruszania kończynami i to właśnie one w pełni mogą skorzystać ze specyfiki sprzętu.

Rotor rehabilitacyjny znajduje zastosowanie przede wszystkim w procesie powrotu do sprawności u osób:

• z niedowładami kończyn,
• w czasie rekonwalescencji po wypadkach lub operacjach,
• po udarze mózgu,
• po zawale serca,
• z chorobami ortopedycznymi,
• poruszających się na wózkach inwalidzkich.

Rotor rehabilitacyjny – jaki wybrać?

Przy wyborze rotora rehabilitacyjnego warto uwzględnić stan pacjenta, cel usprawniania i potrzeby w kontekście funkcji posiadanych przez urządzenie. Dobrze jest także zdecydować, czy chcemy zainwestować w droższy sprzęt, który umożliwia jednoczesne ćwiczenie nóg i rąk (rotor rehabilitacyjny zespolony), czy wystarczy nam urządzenie pozwalające w tym samym czasie usprawniać jedynie kończyny górne lub dolne. Biorąc pod uwagę te czynniki dobierzemy sprzęt, który będzie najlepiej dostosowany do ćwiczącego.

Rotor rehabilitacyjny elektryczny czy mechaniczny?

Rotor mechaniczny jest podstawową, prostszą wersją sprzętu. Sprawdzi się dobrze u osób, które mogą samodzielnie poruszać kończynami i wykorzystywać siłę mięśni do pokonywania oporu pedałów (siłę wymaganą do wykonywania ćwiczeń da się regulować).

Istotną zaletą większości modeli rotorów elektrycznych jest opcja wyboru prędkości, trybu oraz programu terapeutycznego. Z wykorzystaniem takiego typu urządzeń ćwiczenia mogą mieć charakter:

• aktywny – pacjent wymusza ruch, korzystając z siły własnych mięśni; w tym trybie rodzaj ćwiczeń jest zbliżony do tych wykonywanych na rotorze mechanicznym,
• wspomagany – pozwala na wykonywanie ruchów przy bardzo małej sile własnych mięśni,
• pasywny – urządzenie samo wywołuje ruch o określonej szybkości; ten tryb wykorzystuje się m.in. do regulacji napięcia mięśni, zmniejszania spastyczności, utrzymywania ruchomości stawów i poprawy krążenia krwi u osób, które nie są zdolne do wykonywania ruchów z wykorzystaniem siły własnych mięśni.

Rotor rehabilitacyjny z licznikiem czy bez?

Wiele spośród dostępnych modeli rotorów rehabilitacyjnych posiada wbudowany wyświetlacz – jest to standard w przypadku rotorów elektrycznych oraz funkcja, w którą wyposażone są niektóre rotory mechaniczne. Wyświetlacz zazwyczaj dostarcza informacji odnośnie czasu treningu, liczby wykonanych obrotów, średniej liczby wykonanych obrotów na minutę i szacunkowej liczby spalonych kilokalorii.

Ceny rotorów rehabilitacyjnych

Zakup najprostszego mechanicznego rotora rehabilitacyjnego wiąże się z wydatkiem na poziomie około 100 złotych. Za rotor elektryczny zapłacimy od około tysiąca do nawet kilkunastu tysięcy złotych. Tańszą opcją jest wybór używanego urządzenia. W niektórych przypadkach warto rozważyć wypożyczenie rotora zamiast jego zakupu – miesiąc użytkowania sprzętu w wersji mechanicznej to koszt około 30 złotych, a elektrycznej 50-400 złotych.

Bibliografia:

1. Drużbicki M., Kwolek A., Opalińska I., Pacześniak-Jost A. (2008) Ocena efektów leczenia chorych z niedowładem połowiczym po udarze mózgu rehabilitowanych z wykorzystaniem rotora typu active, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 1: 42-48.
2. Drużbicki M., Kwolek A., Depa A. (2008) Pionizacja w procesie rehabilitacji chorych z objawami ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego – nowe możliwości aparaturowe, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 1: 14-20.