RTG płuc jako podstawowy element diagnostyki. Jak wygląda badanie i w jakim celu się je wykonuje?

Badania radiologiczne (RTG) wykonuje się standardowo w diagnostyce stanu różnych części ciała: klatki piersiowej, kręgosłupa oraz tkanek miękkich. Jest to najczęstsze z zalecanych badań w pulmonologii.

Badania radiologiczne płuc wykonuje się za pomocą promieni rentgenowskich. Badanie to bez wątpienia należy do najpopularniejszych metod stosowanych w pulmonologii. Na obrazie uwidacznia się nie tylko serce, ale i kości klatki piersiowej oraz kręgosłupa, a także stan narządów budujących drogi oddechowe. Dawki promieniowania są niewielkie, a zatem sporadyczne korzystanie z RTG nie niesie ze sobą dużego ryzyka dla zdrowia.

Wskazania do wykonania RTG płuc

Badanie RTG płuc wykonywane jest w przypadku, gdy pojawiają się dokuczliwe objawy ze strony górnych i dolnych dróg oddechowych, przede wszystkim duszności, bóle w okolicy serca i klatki piersiowej oraz długo utrzymujący się, męczący kaszel. Szczególnie zaleca się RTG płuc u palaczy, gdyż u tej grupa istnieje zwiększone ryzyko występowania chorób serca i płuc. Innymi wskazaniami są urazy klatki piersiowej. Lekarze mogą zdecydować się na wykonanie badań radiologicznych również w przebiegu niektórych chorób, w tym zapalenia płuc, niewydolności serca, raka płuc, rozedmy oraz innych schorzeń układu krążenia. RTG wykonuje się na podstawie skierowania otrzymanego od lekarza.

Jak wykonuje się badanie RTG?

Badanie klatki piersiowej za pomocą RTG jest bezbolesne i trwa od kilku do kilkunastu minut. Najczęściej przeprowadzane jest w projekcji P-A, czyli tylno-przedniej lub bocznej. Źródło promieniowania RTG znajduje się za osobą badaną, natomiast klisza aparatu jest przed nią. Badanie RTG najczęściej wykonuje się w pozycji stojącej, chyba że osoba badana nie jest w stanie samodzielnie stać, wówczas w pozycji półsiedzącej. Aby RTG płuc było wykonane poprawnie, osoba badana musi stać wyprostowana przed kasetą z rękoma opartymi na uchwytach. Tuż przed wykonaniem zdjęcia technik poprosi o zaczerpnięcie głębokiego oddechu i wstrzymanie powietrza na czas wykonywania zdjęcia. Jest to ważne – od tego zależy, czy zdjęcie będzie czytelne. W przeciwnym wypadku otrzymuje się zafałszowany obraz rentgenowski. RTG płuc nie wymaga specjalnego przygotowywania się. W trakcie badania technik poprosi o zdjęcie górnej części garderoby, okularów oraz biżuterii. Wszystkie metalowe elementy znajdujące się na ubraniach lub będące częścią biżuterii mogą zakłócać działania promieni rentgenowskich. RTG płuc w ciąży może być niebezpieczne dla płodu, dlatego przed wykonaniem badania należy poinformować o odmiennym stanie technika. RTG w ciąży jest możliwe, jednak musi istnieć ku temu bardzo ważny powód. Wdraża się wówczas również środki zwiększające bezpieczeństwo płodu.

Jak lekarze analizują RTG?

Prawidłowe odczytanie wyników badania radiologicznego może być wykonane jedynie przez doświadczonych lekarzy. Na jakiej zasadzie jest oparty odczyt? Promieniowanie rentgenowskie przechodzi przez narządy oraz kości. W zależności od gęstości napotkanej przeszkody promieniowanie pochłaniane jest w różnym stopniu. Tkanki miękkie budujące narządy wewnętrzne mają właściwości pochłaniania mniej promieni X niż gęste kości. Z kolei tkanka tłuszczowa i mięśniowa nie jest dużą barierą dla tych samych jednostek RTG. Na obrazie RTG obszary mające większą gęstość przyjmują kolor jasny, natomiast te o mniejszej gęstości – ciemniejszy. Powietrze przybiera kolor czarny.

Wynik z badania otrzymuje się na dysku. Lekarz zazwyczaj tłumaczy pacjentowi, co widzi na monitorze i dokonuje interpretacji wyników w sposób zrozumiały dla laika. Samodzielna próba dokonywania analizy wyników nie jest zalecana.

Czy badanie RTG jest bezpieczne?

Badanie RTG jest stosunkowo bezpieczne i całkowicie bezbolesne. Ponadto powszechnie dostępne i przystępne cenowo. Promieniowanie rentgenowskie nie pozostaje w organizmie badanego. Jedyne ryzyko dotyczy kobiet w ciąży, u których może dojść do wykształcenia wad rozwojowych płodu. Zbyt częste wykonywanie badań natomiast może wiązać się ze zwiększonym prawdopodobieństwem rozwoju chorób nowotworowych.