Rumień guzowaty – przyczyny, objawy i leczenie. Czy rumieniem guzowatym można się zarazić?

Rumień guzowaty jest bolesną chorobą tkanki podskórnej. Nie jest zaraźliwy, ale jego pojawienie się może zwiastować poważną chorobę współistniejącą, którą należy leczyć. Rozpoznanie rumienia guzowatego odbywa się w oparciu o wywiad ogólny przeprowadzony z pacjentem i wyniki badań laboratoryjnych krwi.

W rumieniu guzowatym przyczyny zachorowania są nieznane. Wiadomo tylko, że do pojawienia się guzów predysponują infekcje wirusowe i bakteryjne, choroby naczyń oraz ciąża, podczas której kobieta ma osłabiony układ odpornościowy. Leczenie rumienia guzowatego jest uwarunkowane chorobą podstawową.

Co to jest rumień guzowaty?

Rumień guzowaty (łac. Erythema nodosum) to choroba tkanki podskórnej, której cechą charakterystyczną są czerwone i bardzo bolesne guzy zlokalizowane głównie na powierzchni podudzi. Zmiany ulegają rozpadowi i znikają samoistnie po kilku tygodniach, ale i tak nie powinno się ich lekceważyć, ponieważ mogą świadczyć o poważnej infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Choroba może zaatakować w każdym wieku, jednak najwięcej zachorowań odnotowuje się u osób między 10. a 40. rokiem życia, w okresie wiosny i zimy. Borykają się z nią częściej kobiety. Rumień guzowaty u dzieci występuje z taką samą częstotliwością zarówno u chłopców, jak i u dziewczynek. Zmiany podskórne mogą nawracać, dlatego tak ważne jest wyleczenie choroby, która przyczyniła się do ich powstania. Klasyfikacja chorobowa rumienia guzowatego (ICD 10) to L52.

Rumień guzowaty – przyczyny

Przy rumieniu guzowatym przyczyn można upatrywać w nieprawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, mimo że etiologia tej choroby nie została do końca wyjaśniona. Czynnikami predysponującymi do zachorowania są:

• infekcje wirusowe – wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, zakażenie wirusem opryszczki i wirusem hiv, cytomegalia;
• infekcje bakteryjne wywołane zakażeniem paciorkowcami, prątkami gruźlicy lub krętkiem kiły;
• infekcje grzybicze;
• układowe zapalenie naczyń;
• leki z grupy inhibitorów pompy protonowej, antybiotyki na bazie penicyliny;
• choroby jelit – choroba Leśniowskiego-Crohna.

Do powstania zmian może przyczynić się również ciąża, ponieważ w tym okresie system immunologiczny kobiety jest mocno osłabiony oraz bardzo często towarzysząca rumieniowi guzowatemu sarkoidoza.

Objawy rumienia guzowatego

Jak wygląda rumień guzowaty? Charakterystycznym objawem dla rumienia guzowatego są żywoczerwone guzki umiejscowione pod skórą, które z czasem przybierają barwę siną lub sino-brunatną. Często tworzą się w mnogich skupiskach w obrębie podudzi, ud lub ramion. Mają średnicę kilku centymetrów. Znikają samoistnie po kilku tygodniach. Inne objawy rumienia guzowatego:

• wysoka temperatura;
• ból mięśni i stawów;
• objawy podobne do infekcji dróg oddechowych;
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego – ból brzucha, biegunka, wymioty lub nudności;
• ogólne złe samopoczucie.

Rumień guzowaty jest bolesny i może powracać, dlatego konieczne jest wyleczenie choroby, która go spowodowała.

Rumień guzowaty – leczenie. Czy jest zaraźliwy?

Wielu chorych pyta o rumień guzowaty, czy można się zarazić i czy stanowi zagrożenie dla zdrowia. Choroba nie jest groźna, a jedynie dokuczliwa. Rumień guzowaty nie jest zaraźliwy, więc nie trzeba zachowywać szczególnej ostrożności przy kontakcie z chorym. Rozpoznanie rumienia guzowatego opiera się na wynikach badań laboratoryjnych, obrazowych oraz na podstawie charakterystycznych zmian podskórnych. Chory wykonuje badanie CRP, morfologię krwi obwodowej oraz próby wątrobowe. Jeśli wartości są podwyższone, a w morfologii widoczny jest stan zapalny (leukocytoza), to można podejrzewać, że pojawił się rumień guzowaty. Przy rumieniu guzowatym leczenie jest zależne od choroby podstawowej. Profilaktycznie podaje środki przeciwbólowe i przeciwzapalne z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Jeśli nie są skuteczne, stosuje się glikokortykosteroidy. Niektóre zakażenia wymagają podania antybiotyków lub leków przeciwgrzybiczych. Forma stosowanych leków leży w gestii lekarza. Mogą to być tabletki doustne, kapsułki, maści lub żele. Mimo że rumień guzowaty nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, to nie wolno go bagatelizować. W niektórych przypadkach (np. przy gruźlicy) lekceważenie choroby może doprowadzić do groźnych w skutkach powikłań. Możliwe w przebiegu rumienia guzowatego powikłania to najczęściej ciężkie uszkodzenie płuc.