Rumień wędrujący – sygnał świadczący o boreliozie. Jak wygląda i kiedy trzeba go leczyć?

Rumień wędrujący jest zmianą skórną przypominającą czerwoną plamę, która powstaje na skutek ugryzienia przez kleszcza. Choć nie występuje u wszystkich zakażonych, to jeśli się pojawi, jest sygnałem do wykonania badań pod kątem boreliozy. Warto o to zadbać, ponieważ nieleczona borelioza może doprowadzić do wyniszczenia organizmu.

Rumień wędrujący określa się również mianem rumienia przewlekłego pełzającego lub rumienia „po kleszczu”. Rozpoznanie choroby opiera się na wywiadzie ogólnym i wynikach przeprowadzonych badań serologicznych. Przy rumieniu wędrującym leczenie polega na podawaniu antybiotyków. Terapia trwa kilka tygodni.

Co to jest rumień wędrujący?

Rumień wędrujący (łac. erythema migrans) to zmiana skórna, która poszerza się obwodowo począwszy od miejsca ukąszenia kleszcza. Łatwo ją odróżnić od innych nawet osobom, które nie wiedzą, jak wygląda rumień wędrujący. Kształtem przypomina koło z obręczą o czerwonym lub fioletowym zabarwieniu i ma zmienną wielkość. Zmianie czasem towarzyszą pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym.

Obecność rumienia wędrującego może świadczyć o zakażeniu krętkami z rodzaju Borrelia burgdorferi, czyli znanej wszystkim boreliozie. Choroby nie wolno lekceważyć, gdyż może doprowadzić do groźnych w skutkach powikłań, dlatego zaraz po pojawieniu się zmiany trzeba iść do lekarza. Wbrew pozorom, przy rumieniu wędrującym przyczyny nie są oczywiste, stąd jego wystąpienie niekoniecznie oznacza boreliozę.

Czy rumień wędrujący zawsze oznacza boreliozę?

Przy boreliozie rumień wędrujący jest poniekąd pierwszym objawem, ale nie każda taka reakcja oznacza zakażenie. Czasem po ukąszeniu pojawia się po prostu reakcja alergiczna, która nie jest związana z chorobą, gdyż nie każdy z osobników jest zakażony. Pewność, że to na pewno borelioza, można mieć po uzyskaniu wyników badań diagnostycznych. W większości przypadków są one niestety pozytywne i konieczna jest antybiotykoterapia.

Rumień wędrujący – objawy

Charakterystyczne objawy rumienia wędrującego to nie tylko zmiana skórna, ale też symptomy przypominające infekcję grypopodobną.

Jeśli doszło do zakażenia, mogą pojawić się:

• podwyższona temperatura lub gorączka,
• ból głowy,
• świąd, lub pieczenie w miejscu ukąszenia (wiele osób pyta, czy rumień wędrujący swędzi),
• ból stawów i mięśni,
• zaburzenia rytmu serca,
• pęcherze lub wybroczyny o różnym kształcie,
• osłabienie i ogólne zmęczenie,
• zaburzenia snu,
• trudności z koncentracją,
• drobne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym.

Niekiedy zmiana po ukąszeniu osiąga średnicę nawet 5 cm, dlatego nie wolno jej bagatelizować. Rumień wędrujący u dzieci objawia się podobnie, jak u dorosłych. U małych pacjentów zakażenie może dodatkowo manifestować się w postaci dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunka, wymioty). Kod chorobowy przy rumieniu wędrującym (ICD10) to A69.2. Zmiany skórne mogą utrzymywać się nawet kilka tygodni.

Jak zdiagnozować rumień wędrujący?

Rozpoznanie zakażenia krętkami boreliozy opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym przeprowadzonym z chorym oraz na wynikach badań serologicznych pod kątem swoistych przeciwciał w klasach IgG i IgM. Do zbadania ich wartości wykorzystuje się metody immunofluorescencyjne w teście ELISA oraz w teście potwierdzającym Western-Blot. Jeśli ich wyniki są niejednoznaczne, u chorego można wykonać test reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR). Jest to obecnie jedno z najczulszych badań potwierdzających boreliozę. Niestety jego koszt jest wysoki, to wydatek rzędu 110–200 złotych.

Rumień wędrujący – leczenie

Leczenie rumienia wędrującego polega na podawaniu antybiotyków. Farmakoterapia powinna trwać około 14 dni. Nie powinno się przerywać leczenia na własną rękę. Choroba musi być wyleczona do końca. W terapii wykorzystuje się penicylinę, amoksycylinę lub doksycyklinę. Jeśli pacjent jest uczulony na te leki, podaje się antybiotyki cefalosporynowe nowej generacji np. Cefotaksym, tetracykliny lub erytromycynę.

W dolegliwościach bólowych pomocne będą leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, maści przeciwbólowe i preparaty łagodzące podrażnienie. Chory powinien być pod opieką lekarza do czasu całkowitego ustąpienia objawów.