Rzęsistkowica – powszechna choroba weneryczna. Jakie objawy wywołuje?

Rzęsistkowica to jedna z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Jeśli zauważysz u siebie pieniste, żółtawo-zielone upławy, świąd pochwy i ból podczas oddawania moczu, może to świadczyć o infekcji rzęsistkiem pochwowym. Leczenie zakażenia jest stosunkowo szybkie i proste, ale rzęsistkowica może nawracać, jeśli nie zadbasz o działania profilaktyczne. 

Jakie są przyczyny rzęsistkowicy? 

Rzęsistkowica to choroba wywoływana przez Trichomonas vaginalis, kospopolitycznego pierwotniaka rzęsistka pochwowego. Rocznie na świecie odnotowuje się 167 mln nowych infekcji tym parazytem. Drobnoustrój zasiedla dolny odcinek dróg moczowo-płciowych u kobiet oraz cewkę moczową u mężczyzn. Częściej chorują kobiety niż mężczyźni, gdyż sprzyjają temu warunki anatomiczne.

T. vaginalis przenosi się podczas kontaktów seksualnych (istnieje możliwość zakażenia nawet po jednym odbytym stosunku seksualnym i jest ona bardzo wysoka). Ryzyko zachorowania wzrasta przy większej liczbie partnerów seksualnych oraz braku stosowania zabezpieczenia w postaci prezerwatywy.

Objawy rzęsistkowicy u kobiet i mężczyzn

Po wniknięciu T. vaginalis do organizmu okres inkubacji parazyta trwa 5-28 dni. Po tym czasie mogą, choć nie muszą, pojawić się objawy chorobowe. Szacuje się, że aż u 70% chorych nie występują żadne symptomy zakażenia. Infekcja może przebiegać bezobjawowo nawet przez wiele lat. Taka sytuacja jest szczególnie groźna, gdyż chory nie jest poddawany leczeniu, a rzęsistkowica prowadzi do komplikacji zdrowotnych. 

Jak wygląda rzęsistkowica? U kobiet może prowadzić do zapalenie cewki moczowej. Rzęsistkowica pochwy najczęściej objawia się pod postacią: 

• żółtej lub zielonkawej wydzieliny z pochwy o silnym, nieprzyjemnym zapachu i wodnistej, pieniącej się konsystencji, 
• bolesnych stosunków płciowych (dyspaureni), 
• swędzenie pochwy, 
• bólu miednicy, 
• bólu przy oddawaniu moczu, 
• zaczerwienienia i obrzęku narządów płciowych. 

U mężczyzn choroba częściej przebiega bezobjawowo. Jeśli pojawią się symptomy, mają one związek z zapaleniem cewki moczowej, najądrza lub gruczołu krokowego. Na zakażenie wskazują: 

• wydzielina z prącia, 
• ból jąder, 
• bolesne oddawanie moczu, 
• częste mikcje, 
• mętny mocz. 

Przewlekła rzęsistkowica zwiększa ryzyko zarażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV). U mężczyzn z T. vaginalis obserwuje się częste zachorowania na raka prostaty, natomiast u kobiet istnieje korelacja między obecnością pasożyta a niepłodnością. Niebezpieczną sytuacją jest występowanie rzęsistkowicy w ciąży. Obecność pierwotniaka zwiększa bowiem ryzyko porodu przedwczesnego i urodzenia dziecka z niską masą urodzeniową. 

Rzęsistkowica w ciąży

Niebezpieczną sytuacją jest występowanie rzęsistkowicy w ciąży. Obecność pierwotniaka zwiększa ryzyko pęknięcia błon płodowych i porodu przedwczesnego, który z kolei może przyczynić się do niewydolności oddechowej noworodka i jego śmierci. Zakażenie T. vaginalis może prowadzić też do urodzenia dziecka z niską masą urodzeniową. W bardzo rzadkich przypadkach zdarza się, że niemowlęta płci żeńskiej zarażają się pierwotniakiem podczas przechodzenia przez kanał rodny. Na szczęście rzęsistkowicę można leczyć w trakcie ciąży, dzięki czemu infekcja ustępuje przed porodem. 

Diagnostyka i leczenie rzęsistkowicy

Z objawami choroby wenerycznej kobiety powinny zgłosić się do ginekologa, a mężczyźni – urologa. Po zebraniu wywiadu medycznego lekarz zleca badania, które pomogą w postawieniu rozpoznania. Podstawową metodą diagnostyczną rzęsistkowicy jest badanie mikroskopowe wydzieliny pobranej z pochwy u kobiet lub cewki moczowej u mężczyzn. 

W aptece można też nabyć domowy test wykrywający rzęsistka pochwowego. Jest to szybki test antygenowy, do którego wykonania pobiera się próbkę moczu. Samobadanie jest proste do wykonania, a wynik uzyskuje się już po 15. minutach. Jeśli wykryłaś u siebie obecność T. vaginalis, koniecznie zgłoś się do lekarza, który zdecyduje o dalszym postępowaniu medycznym. 

Leczenie rzęsistkowicy opiera się na stosowaniu metronidazolu lub tynidazolu w pojedynczej, dawce (2 g) lub w kilku mniejszych. Podczas stosowania leków niewskazane jest spożywanie alkoholu, ponieważ może on wchodzić w interakcje z substancjami leczniczymi. W trakcie kuracji należy powstrzymać się od kontaktów seksualnych oraz poinformować partnerów o konieczności udania się do specjalisty. Nie warto poprzestawać na leczeniu domowym rzęsistkowicy. Leki bez recepty mogą złagodzić objawy infekcji, ale nie gwarantują wyleczenia. 

Leczenie naturalne rzęsistkowicy

Wiele osób zastanawia się, czy istnieją naturalne metody leczenia zakażenia rzęsistkiem. W 2017 roku przeprowadzono badanie dotyczące wpływu ekstraktów z czarnej herbaty na szczepy rzęsistków. Zastosowana substancja powodowała zahamowanie wzrostu patogenów. Podobne rezultaty otrzymano przy badaniu wpływu ekstraktów z granatu, czarnuszki, resweratrolu, olejków eterycznych z bazylii, trawy cytrynowej i eukaliptusa czy czosnku. Warto jednak podkreślić, że efekty zaobserwowano jedynie w warunkach laboratoryjnych i potrzebne są dalsze badania stwierdzające skuteczność terapii u ludzi. 

Bibliografia: 

1. Edwards T., Burke P., Smalley H., Hobbs G., Trichomonas vaginalis: Clinical relevance, pathogenicity and diagnosis, Critical Reviews of Microbioly 2014, Early Online, 1-13. 
2. Hobbs M., Seña A., Modern diagnosis of Trichomonas vaginalis infection, Sexually Transmitted Infections 2013, 89(6): 434-438. 
3. Kissinger P., Adamski A., Trichomoniasis and HIV interactions: a review, Sexually Transmitted Infections (STI) 2013, nr 89, 426-433.