Salicylany – jak się bronić przed alergią na nie? Których produktów unikać?

Salicylany są jednym z częstszych alergenów, znajdującym się w sporej części leków. Znaleźć je można jednak nie tylko w lekach przeciwbólowych lub przeciwzapalnych. Znajdują się też w niektórych warzywach i owocach, a także w innych produktach spożywczych. Niestety odczulanie w przypadku alergii na salicylany jest nieskuteczne. Jedynym sposobem jej leczenia jest wyeliminowanie uczulających leków i ograniczenie spożywania produktów, które zawierają salicylany.

Salicylany to estry kwasu salicylowego, które mogą wywoływać poważne reakcje alergiczne. Alergia na salicylany może oczywiście przyjmować postać wysypki skórnej, zdarza się jednak, że przypomina atak astmy, a nawet prowadzi do wstrząsu anafilaktycznego.

Co to są salicylany?

Uczulenie na salicylany to nic innego jak uczulenie na estry kwasu salicylowego. To organiczna, krystaliczna i bezbarwna substancja. Zalicza się ją do grupy kwasów beta-hydroksylowych (BHA). Czysty kwas salicylowy znaleźć można w spirytusie salicylowym (2–3% roztwór). Na bazie kwasu salicylowego (o stężeniu 10–20%) powstają leki i środki o działaniu przeciwzaskórnikowym, przeciwgrzybiczym, przeciwzapalnym. Salicylany znaleźć można więc nie tylko w popularnych lekach na przeziębienie, lecz także w kosmetykach o działaniu przeciwtrądzikowym oraz peelingach do tłustej skóry.

Salicylany – leki

Uczulenie na salicylany identyfikuje się najczęściej w przypadku przyjęcia przez pacjenta leku, który ma je w swoim składzie. Do salicylanów należy przede wszystkim kwas acetylosalicylowy, czyli aspiryna. Przy alergii na salicylany właściwie każdy lek zawierający aspirynę może się więc okazać niebezpieczny. Podobnie jest w przypadku polopiryny. Salicylany zawierają przede wszystkim niesteroidowe leki zapalne (NLPZ) o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym oraz przeciwgorączkowym. Salicylany są ważnym składnikiem popularnych leków na przeziębienie i infekcje wirusowe.

Salicylany w kosmetykach

Alergia na salicylany wymaga również uważnego doboru kosmetyków. Szczególnie w przypadku, gdy pacjent ma trądzik albo skórę tłustą lub mieszaną. Kosmetyki dedykowane takim problemom skórnym często zawierają salicylany, które pomagają w walce z zaskórnikami. Salicylany mogą się więc znajdować w piankach, żelach do oczyszczania twarzy, kremach matujących, a także wszelkiego rodzaju peelingach.

Salicylany w żywności

Naturalne salicylany w owocach i warzywach stanowią formę ochrony rośliny przed infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi. Wraz z dojrzewaniem owoców lub warzyw poziom salicylanów spada, natomiast niektóre pokarmy zawierają ich nadal na tyle dużo, że spożycie może wywołać reakcję alergiczną. Salicylany w pokarmach występują dość często. Znaleźć je można w:

• miodzie, lukrecji, cukierkach miętowych,
• produktach drożdżowych,
• owocach (jabłka, jeżyny, winogrona, rodzynki, wiśnie, porzeczki, pomarańcze, brzoskwinie, nektarynki, morele, maliny, truskawki),
• warzywach (ogórki, pomidory, brokuły, cykoria, rzodkiew, szpinak, oliwki, słodka kukurydza),
• bakaliach (migdały, orzechy włoskie, ziemne, pistacjowe, makadamia, brazylijskie, orzechy kokosowe),
• ziołach (mięta, rozmaryn, koper, oregano, szałwia, bazylia, majeranek, estragon, tymianek),
• przyprawach (papryka, kurkuma, kminek, cynamon, curry, gałka muszkatołowa, pieprz turecki, anyż, kozieradka).

Salicylany zawiera także żywność przetworzona, alkohol, kawa, herbata, coca-cola. Ekstremalnie dużo salicylanów zawierają korniszony, suszone morele, suszone daktyle, rodzynki, czerwona porzeczka, maliny i śliwki.

Uczulenie na salicylany – objawy

Leki zawierające salicylany, kosmetyki, a także niektóre produkty spożywcze mogą wywołać u osoby cierpiącej na alergię na salicylany niegroźną reakcję skórną, atak astmy, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Zależy to od indywidualnej reakcji organizmu i stopnia uczulenia na dany alergen. Alergia na salicylany – objawy podstawowe to:

• zmiany skórne, np. pokrzywka,
• alergiczny nieżyt nosa,
• obrzęk naczynioruchowy,
• reakcje anafilaktyczne.

Uczulenie na salicylany – dieta

Skutki uczulenia na salicylany mogą być w przypadku niektórych osób tak poważne, że zaleca się im maksymalne ograniczenie kontaktu z tą substancją. Jednym ze sposobów ograniczenia dostępu salicylanów do organizmu jest wprowadzenie dość restrykcyjnej diety. Odczulanie w przypadku alergii na salicylany jest nieskuteczne. Dlatego też jedynym wyjściem, aby uchronić się przed zatruciem salicylanami, jest ograniczenie leków zawierających ten składnik, a także zmiana diety.

Dieta bez salicylanów, uboga w ten składnik, powinna opierać się na następujących produktach:

• pieczywo,
• ziarna zbóż: gryka, proso, owies, żyto, pszenica, ryż, orkisz,
• warzywa: ziemniaki (białe, obrane ze skórki), zielona kapusta, biała kapusta, selery, suszona fasolka, fasolka z puszki bez dodatku soli i cukru,
• owoce: banany, granaty, mango, papaja,
• bakalie: orzechy nerkowca i laskowe, słonecznik,
• mięsa, ryby, jaja,
• nabiał: biały ser, mleko, sery, jogurt naturalny,
• tłuszcze: olej słonecznikowy, sojowy (bez konserwantów, tłoczone na zimno), masło i margaryna.