Samotność jest niezwykle szkodliwa dla zdrowia. Wykańcza organizm tak samo jak głód

Izolacja społeczna i brak kontaktów towarzyskich wyniszczają organizm zarówno na poziomie psychicznym, jak i fizycznym. Austriacko-brytyjski zespół naukowców wykazał, że już kilka godzin w samotności powoduje spadek energii i wzmożone zmęczenie. „Odkryliśmy uderzające podobieństwo między reakcją na izolację społeczną a deprywacją pożywienia” – skomentowali współautorzy badania Ana Stijovic i Paul Forbes.

Samotność wyczerpuje tak jak głód

Samotność to nie tylko problem społeczny, jak wykazały badania naukowe prowadzone przez naukowców z dwóch ośrodków badawczych: Uniwersytetu Wiedeńskiego i brytyjskiego Uniwersytetu w Cambridge. Eksperci przyjrzeli się bliżej osobom, które były pozbawione kontaktów towarzyskich przez krótki czas. Austriacko-brytyjski zespół udowodnił, że izolacja społeczna aktywizuje obszary śródmózgowia, które uaktywniają się również w momencie, kiedy dana osoba jest głodna.

W badaniu wzięło udział 30 ochotniczek, które podzielono na trzy grupy. Pierwsza grupa spędziła w laboratorium osiem godzin bez jedzenia, ale mogła utrzymywać kontakty społeczne. Druga miała dostęp do pożywienia, jednak pozostała w izolacji społecznej. Ostatnia grupa miała dostęp do wszystkich zasobów. W trakcie eksperymentu kobiety wskazywały, kiedy są zestresowane, doświadczają zmian nastroju lub zmęczenia. Naukowcy zarejestrowali także ich fizjologiczne reakcje na stres, takie jak tętno i poziom kortyzolu. Jak się okazało, brak kontaktu z innymi ludźmi wywoływał u badanych podobny stan w organizmie, do jakiego dochodzi, kiedy jesteśmy głodni.

„W badaniu laboratoryjnym odkryliśmy uderzające podobieństwo między reakcją na izolację społeczną a deprywacją [stan wywołany brakiem możliwości zaspokojenia istotnej potrzeb – red.] pożywienia. Oba deficyty powodowały poczucie spadku poziomu energii i zwiększone zmęczenie, co jest dość zaskakujące, biorąc pod uwagę fakt, że samotność – w przeciwieństwie do postu – nie wiąże się bezpośrednio z brakiem wystarczającej liczby kalorii potrzebnych do optymalnego funkcjonowania organizmu” – skomentowali współautorzy badania Ana Stijovic i Paul Forbes.

„Długotrwała samotność i zmęczenie są ze sobą powiązane”

Naukowcy porównali swoje wnioski z wynikami badań specjalistów z Uniwersytetu Wiedeńskiego pod kierownictwem prof. Giorgii Silani. Testy przeprowadzono w trakcie austriackiego i włoskiego lockdownu w 2020 r. Uczestniczyło w nich 87 osób, które wypełniało ankiety w aplikacji mobilnej. Zaznaczano w nich m.in. poziom takich uczuć podczas izolacji społecznej, jak: poczucie samotności, poziom stresu czy zmęczenia. I chociaż eksperyment terenowy nie obejmował braku jedzenia, jego rezultat był podobny – wykazano niższy poziom energii spowodowany brakiem kontaktów towarzyskich. Jak podkreślono, osoby żyjące samotnie i te bardziej towarzyskie okazały się najbardziej dotknięte izolacją.

„Powszechnie wiadomo, że długotrwała samotność i zmęczenie są ze sobą powiązane, ale niewiele wiemy o bezpośrednich mechanizmach leżących u podstaw tego związku. Fakt, że obserwujemy ten efekt nawet po krótkim okresie izolacji społecznej, sugeruje, że niski poziom energii może być reakcją adaptacyjną, która na dłuższą metę może stać się nieprzystosowawcza” – wyjaśniła prof. Giorgia Silani.

Badacze zasugerowali, że obniżona energia odczuwana przez brak kontaktu społecznego może być początkiem długotrwałych szkodliwych skutków izolacji społecznej. Zwrócili również uwagę na wcześniejsze badania, zgodnie z którymi wydłużenie samotności powoduje powstanie tak zwanej pętli sprzężenia zwrotnego. Jak wyjaśnili, brak zaangażowania społecznego sprawia, że ​​jesteśmy coraz mniej skłonni do wyjścia w świat i nawiązywania kontaktów. Z czasem coraz trudniej jest się wydostać z tej spirali.

Źródło: Psychological Science