Sertralina – działanie, dawkowanie, skutki uboczne, cena

Sertralina jest lekiem z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Działanie sertraliny polega na zwiększeniu poziomu neuroprzekaźnika serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym. Dzięki temu możliwe jest leczenie zaburzeń depresyjnych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych oraz zespołu stresu pourazowego. Działania niepożądane podczas stosowania sertraliny mogą mieć postać zaparć lub biegunek, bólów i zawrotów głowy czy nudności i suchości w ustach.

Jak działa sertralina?

Sertralina należy do grupy leków określanych jako selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI. Serotonina jest neuroprzekaźnikiem wydzielanym m.in. przez komórki nerwowe. Synapsa nerwowa to miejsce komunikacji błon komórkowych dwóch komórek nerwowych. Jedna z tych komórek wydziela serotoninę, a druga posiada odpowiednie receptory, których pobudzenie wiąże się w przekazywaniem impulsu nerwowego. Tylko część wydzielanej w synapsie nerwowej serotoniny wykorzystywana jest w celu pobudzenia receptorów, większość związku podlega wychwytowi zwrotnemu przez komórki, które ją syntetyzowały.

Sertralina jest inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny, czyli ogranicza transport serotoniny z powrotem do komórek nerwowych. W podobny sposób działa inny lek z grupy SSRI – fluoksetyna. A sertralina stosowana w dawkach leczniczych blokuje także transport serotoniny do płytek krwi. To nie jedyny mechanizm działania, jaki wykazuje sertralina. Działanie leku obejmuje ponadto zahamowanie transportu innych neuroprzekaźników – dopaminy, noradrenaliny. Sertralina wiąże się z receptorami serotoninegricznymi, GABA – ergicznymi, adrenergicznymi, histaminowymi oraz muskarynowymi.

Wskazania do stosowania sertraliny

Sertralina to lek stosowany w celu leczenia:

• zaburzeń depresyjnych,
• stanów lękowych, prowadzących do stałego uczucia silnego niepokoju,
• zaburzeń obsesyjno – kompulsyjnych, cechujących się odczuwaniem niepokoju z powodu uporczywych wyobrażeń (obsesji), które powodują wykonywanie czynności przymusowych, czyli kompulsji,
• zespołu stresu pourazowego, pojawiającym się po silnym wstrząsie emocjonalnym,
• fobii społecznych, wynikających z konieczności uczestniczenia w takich sytuacjach społecznych jak rozmowa z obcymi osobami czy publiczne wystąpienia.

Ponadto sertralina może być stosowana w celu zapobiegania nawrotom depresji.

Dawkowanie sertraliny

Sertralina dostępna jest w postaci leku zawierającego 50 lub 100 mg substancji czynnej. Jak powinna być dawkowana sertralina? Ulotka dostarcza wszystkich niezbędnych informacji. Lek należy przyjmować raz dziennie, niezależnie od posiłku. W przebiegu depresji i zaburzeń obsesyjno – kompulsyjnych standardowa dawka wynosi 50 mg dziennie. W określonych przypadkach możliwe jest zwiększenie dawki do 200 mg na dobę, przy czym należy to robić stopniowo. Wówczas wskazane jest osiągnięcie dawki maksymalnej na przestrzeni kilku tygodni, co tydzień zwiększając dawkę co 50 mg. Z kolei osoby cierpiące na zespół stresu pourazowego czy lęk napadowy powinny rozpocząć leczenie od dawki 25 mg dziennie, a po tygodniu zwiększyć dawkę do 50 mg. Dawka maksymalna to 200 mg, a osiągnąć ją można zwiększając stopniowo dawkę leku co tydzień o 50 mg.

W przypadku dzieci w wieku od 6 do 12 lat dawkowanie jest następujące: dawka początkowa to 25 mg, po tygodniu można ją zwiększyć do 50 mg dziennie. Maksymalna dawka dobowa to 200 mg. Z kolei u młodzieży od 13 roku życia dawka początkowa to 50 mg, a maksymalna – 200 mg.

Jeżeli stosowana jest sertralina, odstawienie leku musi być zaplanowane. O przerwaniu leczenia sertraliną może zadecydować wyłącznie lekarz. W takiej sytuacji lek powinien być wycofywany stopniowo, co można osiągnąć na drodze zmniejszania dawki leku na przestrzeni kilku tygodni. Jeżeli zażywanie leku zostanie nagle przerwane, może dojść do rozwoju tzw. zespołu odstawiennego. Manifestuje się on bólami i zawrotami głowy, nudnościami i wymiotami, drżeniem mięśniowym oraz stanami pobudzenia lub lęku.

Sertralina a ciąża

Sertralina w ciąży powinna być stosowana wyłącznie ze wskazań lekarskich. Należy uważnie rozważyć włączenie leczenia sertraliny – korzyści ze stosowania leku powinny przewyższać potencjalne ryzyko. Należy uwzględnić, że stosowanie sertraliny w późniejszym okresie ciąży może wiązać się z ryzykiem wystąpienia u noworodków nadciśnienia płucnego, a także zespołu odstawiennego. Nie ma natomiast badań klinicznych, które potwierdzałyby większe ryzyko rozwoju wad wrodzonych u płodu podczas pierwszego trymestru ciąży.

Sertralina – cena, gdzie kupić?

Sertralina to lek stosowany wyłącznie na receptę. Lek dostępny jest pod wieloma nazwami handlowymi, mającymi postać tabletek o zawartości związku aktywnego 50 mg i 100 mg. Lek można zakupić w aptece internetowej lub stacjonarnej.

Sertralina – skutki uboczne i przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do stosowania sertraliny jest nadwrażliwość na jakikolwiek składnik preparatu. Ponadto nie można łączyć sertraliny z lekami z grupy inhibitorów MAO. Sertralinę można włączyć dopiero po 14 dniach od odstawienia inhibitorów MAO. W przeciwnym razie może dojść do rozwoju tzw. zespołu serotoninowego, czyli stanu wynikającego z nadmiaru serotoniny w organizmie. Należy o tym pamiętać, stosując leki SSRI, takie jak wenlafaksyna czy sertralina. Objawami zespołu serotoninowego są drżenia mięśniowe, sztywność mięśni, niewydolność nerek, wysoka gorączka, wzrost ciśnienia krwi, tachykardia, nasilona potliwość, nudności i wymioty. Ponadto przeciwwskazaniem do stosowania sertraliny jest stosowanie leku pimozyd, wykorzystywanego w leczeniu psychoz.

Wśród osób stosujących lek sertralina, opinie dotyczące działań niepożądanych wskazują na możliwość wystąpienia takich dolegliwości jak:

• bóle i zawroty głowy,
• nudności,
• biegunki,
• suchość w ustach,
• problemy ze snem,
• zaburzenia wytrysku, problemy ze wzwodem, spadek libido,
• wysypka skórna,
• spadek apetytu i utrata masy ciała, choć możliwe jest także pobudzenie apetytu podczas stosowania sertraliny, a tycie wynika z wpływu serotoniny na poziom leptyny, czyli hormonu kontrolującego apetyt,
• bóle mięśni,
• kołatanie serca,
• zaburzenia widzenia,
• dzwonienie w uszach,
• zaburzenia żołądkowe.

Bibliografia:

1. Lewis G. i in., The clinical effectiveness of sertraline in primary care and the role of depression severity and duration: a pragmatic, double – blind  placebo – controlled randomised trial; The Lancet Psychiatry, vol 6, issue 11, Nov 2019