Sinica – niedostateczna ilość tlenu we krwi. Przyczyny, objawy i leczenie sinicy centralnej oraz obwodowej

Sinica to stan powstały w wyniku nagromadzenia się hemoglobiny odtlenowanej i patologicznej we krwi włośniczkowej. Jej charakterystyczną cechą jest sinoczerwone zabarwienie skóry, paznokci i błon śluzowych. Chory z sinicą wymaga podania tlenu. Powinien być także pod stałą opieką lekarską.

Sinicę podzielono na centralną, spowodowaną niewydolnością oddechową, wrodzonymi chorobami serca lub obniżeniem ciśnienia tlenu we wdychanym powietrzu, oraz obwodową, do której przyczynia się nadmierne odtlenowanie hemoglobiny w tkankach obwodowych. Jest ona zimna w porównaniu do ciepłej postaci centralnej. Diagnostyka sinicy obejmuje szereg badań laboratoryjnych i obrazowych, zależnie od przypadku klinicznego. Leczenie jest przyczynowe.

Sinica – co to za stan?

Sinica to typowy objaw niedotlenienia. Fachowo określa się ją stanem, w którym dochodzi do nagromadzenia cząsteczek hemoglobiny odtlenowanej lub patologicznej we krwi człowieka. Nie występuje u osób z ciężką niedokrwistością, ponieważ obniżenie poziomu samej hemoglobiny nie ma wpływu na jej powstanie. Hemoglobina odtlenowana to białko zawarte w erytrocytach. Jej rolą jest transport tlenu, który jest przyłączany w płucach, a potem uwalniany w tkankach. Patologiczna z kolei to głównie methemoglobina, która nie ma zdolności przenoszenia tlenu, ale powstaje na skutek nieodwracalnej reakcji jego przyłączenia, co jest związane ze zmianą stopnia utlenienia jonów żelaza.

Rodzaje i przyczyny sinicy

W zależności od przyczyny wyróżnia się następujące rodzaje sinicy:

• sinica centralna – jej najczęstszymi przyczynami są: niewydolność oddechowa, niektóre wrodzone wady serca powodujące przeciek tętniczo-żylny, obniżenie ciśnienia tlenu we wdychanym powietrzu lub obecność hemoglobiny patologicznej we krwi. Ujawnia się zazwyczaj na błonach śluzowych, głównie na wargach i skórze, rzadziej na małżowinach płatków usznych. Skóra chorego jest ciepła, pomimo zasinienia;
• sinica obwodowa – za jej powstanie odpowiedzialne jest nadmierne odtlenowanie hemoglobiny w tkankach obwodowych. Pojawia się zwykle na skórze dystalnych części ciała. Skóra chorego jest zasiniona i zimna;
• sinica rzekoma – występuje bardzo rzadko. Jej przyczyną mogą być niektóre leki lub metale ciężkie. Nie jest związana z procesem odtlenowania hemoglobiny, nie znika także pod wpływem ucisku.

Przyczyną zasinienia może być też choroba Raynauda, która jest spowodowana nagłym obkurczeniem tętniczek odprowadzających krew do palców rąk. Ujawnia się na skutek stresu lub pod wpływem zimna.

Jak wygląda sinica?

Charakterystycznym objawem sinicy skóry, paznokci i błon śluzowych jest zmiana barwy naskórka z różowej na ciemnofioletową lub wręcz niebieskosiną. Podobne zmiany zauważalne są także na ustach, języku i śluzówce w jamie ustnej. Chory musi otrzymać fachową opiekę lekarską, ponieważ może dojść u niego do niewydolności krążeniowej. Objawy sinicy nasilają się także pod wpływem nikotyny, ponieważ dym papierosowy uniemożliwia hemoglobinie transport tlenu.

Diagnostyka sinicy

Rozpoznanie sinicy opiera się nie tylko na badaniu przedmiotowym chorego, ale i na szeregu badań zależnych od danego przypadku klinicznego. Podstawą jest ocena parametrów życiowych pacjenta. Wykonuje się u niego:

• morfologię krwi obwodowej;
• oznaczenie poziomu hemoglobiny odtlenowanej i patologicznej;
• pomiar tętna i liczbę oddechów;
• pomiar ciśnienia tętniczego krwi;
• pulsoksymetrię;
• gazometrię, czyli badanie laboratoryjne z krwi umożliwiające rozpoznanie zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i wymiany gazowej organizmu (w razie potrzeby);
• badanie rentgenowskie klatki piersiowej;
• badania układu krążenia, takie jak: elektrokardiogram (EKG) oraz echokardiografię (gdy to naprawdę konieczne);
• badania układu oddechowego, np. badania czynnościowe lub tomografię komputerową klatki piersiowej (są one potrzebne, gdy mimo wielu innych badań nadal nie rozpoznano przyczyny sinicy).

Ocenie podlega również reakcja pacjenta na podawany mu tlen. Sinica może nie ustępować, jeśli chory boryka się z wrodzoną wadą serca i masywnym przeciekiem tętniczo-żylnym, a także gdy we krwi pacjenta stwierdzono wysokie stężenie hemoglobiny patologicznej.

Leczenie sinicy

Leczenie sinicy opiera się głównie na tlenoterapii. Decyzja o ewentualnej hospitalizacji zależy od lekarza prowadzącego. Dalsze postępowanie jest uwarunkowane przyczyną, która spowodowała niedotlenienie. Kluczowym elementem jest leczenie choroby zasadniczej.