Skąd się biorą pryszcze? Jak skutecznie się ich pozbyć?

Pryszcze to problem, który dotyka przede wszystkim młode osoby, kiedy są w okresie dojrzewania. Niekiedy pojawiają się jednak także u osób nieco starszych, które lata młodości dawno mają za sobą. Nieestetyczne wypryski mogą mieć związek z niewłaściwą pielęgnacją i kłopotami zdrowotnymi, czasem świadczą o poważniejszych zaburzeniach. Jak je leczyć, by szybko się ich pozbyć?

Czym są pryszcze? 

Pryszcze są to krosty, które mogą znajdować się w różnych miejscach, np.:  

• na twarzy,  
• na dekolcie,  
• na ramionach,  
• na nogach, 
• na linii włosów.  

Są nieestetyczne, mogą mieć różne rozmiary, występować pojedynczo lub w skupiskach. W środku często znajduje się substancja ropna, ale nie zawsze.  Pryszcze u nastolatków są zazwyczaj objawem trądziku, niekiedy brzydkie wypryski świadczą jednak o innych dolegliwościach. Dlatego, zanim podejmie się z nimi walkę, ważne jest, by ustalić, jaka jest ich przyczyna.

Skąd się biorą pryszcze? 

Najczęstszym powodem występowania pryszczy jest trądzik młodzieńczy. Wówczas mają one związek ze zmianami zapalno-łojotkowymi. Zachodzące u młodych osób zmiany hormonalne mogą sprawić, że gruczoły łojowe zaczynają wydzielać zbyt dużo sebum. Z tego powodu zatykają się ujścia mieszków włosowych i powstaje stan zapalny, czyli wyprysk na skórze. Pojawienie się nieestetycznych pryszczy może być też spowodowane: 

• predyspozycjami genetycznymi – niektórzy mają znacznie większą skłonność do występowania problemów skórnych. Wystarczy np. zbyt dużo zanieczyszczeń, czy zjedzenie czegoś niezdrowego, by na skórze pojawiły się wypryski, 
• infekcjami bakteryjnymi – na skórze w naturalnych warunkach bytują bakterie Propionibacterium acnes. Jeśli jest jej zbyt dużo, a odporność organizmu jest do tego osłabiona, dochodzi do patologicznego rozprzestrzeniania się, co ma miejsce np. przy nadprodukcji łoju. Wówczas pojawiają się stany zapalne, a na skórze występują pryszcze, 
• przyjmowaniem niektórych lekarstw – leki osłabiają organizm i sprawiają, że dochodzi do uczulenia, które objawia się wypryskami na skórze, 
• nadkażeniem drożdżakami Malassezia furfur – w naturalnym środowisku drożdże bytują na naskórku, jeśli jednak organizm jest osłabiony, wówczas na skórze można zauważyć owalne, często też swędzące pryszcze, 
• niewłaściwym ubieraniem się – noszenie odzieży z nieprzewiewnych materiałów, które sprawiają, że skóra się bardzo poci, może wywołać pojawienie się drobnych, czerwonych pryszczy, tzw. potówek. Często pojawiają się na skórze malutkich dzieci, które są przegrzewane, 
• stresem – nie wszyscy wiedzą, że także dużo nerwów może wywołać pryszcze. Ma to związek ze zwiększonym poziomem kortyzolu, który przyczynia się do nadmiernej produkcji łoju, 
• niewłaściwą dietą – pryszcze często pojawiają się po spożyciu słodyczy oraz na diecie ubogiej w witaminy A, B i D, 
• alergią – krosty na skórze, często swędzące i występujące całymi ogniskami, są efektem uczulenia na jakiś składnik pokarmu.

Przyczyny pryszczy na twarzy 

Pryszcze na twarzy mogą być spowodowane nie tylko młodzieńczym trądzikiem. Niekiedy świadczą o: 

• spożywaniu zbyt dużej liczby produktów zawierających cukier, 
• jedzeniu brudnych owoców i warzyw, 
• niedoborze witaminy B, 
• problemach z ciśnieniem, 
• zbyt dużej ilości kofeiny, 
• zbyt dużej ilości alkoholu, 
• chorobach wątroby, 
• dolegliwościach układu moczowego,  
• problemach z jelitami, 
• nadmiarze spożywanego nabiału, 
• niewłaściwej pielęgnacji,  
• alergii na zboża, 
• alergii na nabiał, 
• problemach z hormonami, 
• nadmiarze stresu, 
• niedokładnym demakijażu, 
• alergii na kosmetyki.

Dlaczego pryszcze pojawiają się też na nogach? 

Pryszcze najczęściej pojawiają się na twarzy, jednak zdarza się, że występują także na kończynach dolnych. Dzieje się tak, gdy komórki produkujące sebum się zatykają. Bardzo często krosty występują na tych samych obszarach skóry, a powodem jest noszenie zbyt ciasnych, ubrań, które nie przepuszczają powietrza. Problemy dermatologiczne na kończynach dolnych mogą być również następstwem stosowania silnych środków chemicznych oraz niewłaściwych kosmetyków. Drobne krostki wielokrotnie pojawiają się także z powodu podrażnienia skóry maszynką do golenia.

Przyczyny pojawiania się pryszczy na linii włosów 

Pryszcze przy linii włosów to częsty problem, który wygląda bardzo nieestetycznie, a do tego jest trudny do ukrycia. Do tego wypryski powodują problemy przy czesaniu się i układaniu fryzury. Pojawiają się w tym miejscu najczęściej z powodu: 

• reakcji alergicznej na stosowane kosmetyki, 
• źle dobranych kosmetyków,  
• zaburzeń hormonalnych, 
• brak dokładnego demakijażu (część podkładu zostaje na noc na skórze), 
• nieodpowiedniej higieny osobistej (za rzadkie mycie włosów), co sprawia, że skóra produkuje dużo sebum, a naskórek rogowacieje, 
• noszenia czapek czy kapeluszy z nieprzewiewnych materiałów, przez co skóra nadmiernie się poci.

Pryszcze na ramionach 

Bardzo często pryszcze na ramionach pojawiają się z powodu działania promieni słonecznych i stosowania kosmetyków, które blokują ujście porów. Z reguły jednak krosty w tym miejscu nie są niczym niepokojącym i nie świadczą o poważniejszych dolegliwościach. Oczywiście ważne jest to, by ich nie rozdrapywać ani nie wyciskać, bo może to doprowadzić do rozprzestrzenienia się na inne części ciała. Bardzo często wypryski w okolicy ramion przypominają ziarniaki i pokrzywkę. Niekiedy mogą być efektem infekcji bakteryjnej gronkowcami, dlatego zawsze warto skonsultować je z dermatologiem.

Pryszcze jako objaw choroby 

Wiele osób bagatelizuje problemy skórne, zakładając, że z czasem same miną. To bardzo źle, ponieważ mogą one świadczyć o poważniejszych dolegliwościach, szczególnie jeśli krostki utrzymują się bardzo długo i nic nie pomaga. Jeśli oprócz pryszczy pojawią się inne objawy, takie jak czerwone wypryski czy wysoka gorączka, to może być to oznaka choroby, np. odry. Warto też wiedzieć, że podobne symptomy występują w przypadku różyczki (wówczas charakterystyczne jest to, że powiększone są węzły chłonne).

Pryszcze – leczenie 

Leczenie pryszczy, najczęściej polega na usunięciu przyczyny ich występowania. Jeśli powodem są np. zbyt silne kosmetyki, to trzeba zrezygnować z ich stosowania. Warto też zastosować dietę eliminacyjną, która nie będzie zawierała produktów uczulających. W przypadku, gdy pryszczy jest dużo i domowe sposoby nie pomagają, wówczas warto udać się do dermatologa, który ewentualnie przepisze maści z antybiotykiem i zaleci odpowiednie leczenie.

Jak zapobiegać pryszczom? 

Czy da się zapobiec pryszczom? Można zminimalizować ryzyko ich wystąpienia. W tym celu należy zadbać o: 

• zdrową i zbilansowaną dietę, 
• dobrej jakości kosmetyki do codziennej pielęgnacji (najlepiej hipoalergiczne), 
• unikanie używek wszelkiego rodzaju, 
• odpowiednią ilość snu, 
• unikanie stresujących sytuacji. 
• unikanie produktów, które zawierają substancje konserwujące. 

Bibliografia:  

1. Błaszczyk-Kostanecka M., Wolska H., Dermatologia w praktyce, PZWL, Warszawa 2021.
2. Kaszuba A., Adamski Z., Dermatologia dla kosmetologów, Edra Urban & Partner, Warszawa 2020. 
3. Zejfer A., Kompleksowa Terapia Problemów Skórnych, PZWL, Warszawa 2020.