Ślinienie podczas snu – przyczyny, skutki, zapobieganie

Ślinienie podczas snu zazwyczaj uznaje się za fizjologiczną reakcję, która nie jest powodem do podejrzewania większych nieprawidłowości w stanie zdrowia – szczególnie, jeśli zdarza się sporadycznie. Czasami stanowi jednak objaw poważniejszego problemu. Jakie mogą być przyczyny ślinienia podczas snu? Czy da się zapobiegać występowaniu tego zjawiska?

Przyczyny ślinienia podczas snu

Ślinienie podczas snu może być całkowicie fizjologiczną reakcją organizmu. W czasie snu odruchy połykania śliny są mniej wydajne, ponieważ mięśnie, które za nie odpowiadają ulegają rozluźnieniu. Skutkiem tego ślina gromadzi się w większej ilości w jamie ustnej, co może powodować jej wyciekanie.

Szczególnie często to zjawisko obserwuje się u osób śpiących na brzuchu lub na boku. W takim przypadku za sprawą grawitacji ślina może ściekać poza jamę ustną, zwłaszcza u pacjentów, którzy mają tendencję do oddychania przez usta w czasie snu. Kiedy śpimy na plecach, ślina w takiej sytuacji zazwyczaj pozostaje w jamie ustnej.

Jeśli ślinienie podczas snu jest u ciebie przewlekle występującym, uciążliwym problemem, warto się zastanowić, czy nie stoi za tym przyczyna związana z nieprawidłowościami w stanie zdrowia. W sytuacji, gdy uda się ją wyeliminować, zjawisko ślinienia w nocy także powinno ustąpić.

Ślinienie się podczas snu na skutek bezdechu

Bezdech senny jest stanem, w którym drogi oddechowe są zwężone lub zablokowane. Może mieć dwie postaci.

Pierwsza – obturacyjny bezdech senny polega na tym, że w czasie spania spada napięcie mięśni, co prowadzi do częściowego lub całkowitego zamknięcia światła gardła. Drugi typ – centralny bezdech senny rozwija się, ponieważ mózg nie przesyła odpowiednich sygnałów do inicjowania oddechu (może wystąpić np. po udarze mózgu lub w wyniku zmian w naczyniach krwionośnych).

Osoby z bezdechem mają tendencję do spania z otwartymi ustami, co przyczynia się do powstawania problemu ślinienia podczas snu.

Ślinienie podczas snu wywołane alergiami lub infekcjami

U osób z alergiami lub w czasie infekcji organizm może produkować więcej śliny. Ma to na celu zwiększenie efektywności usuwania obcych cząsteczek lub mikroorganizmów wywołujących reakcję układu odpornościowego. Ślinienie podczas snu wynika wtedy z dodatkowego, nadprogramowego wytwarzania śliny związanego z odpowiedzą na występowanie tych czynników.

Ślinienie podczas snu związane z problemami z połykaniem

Dysfagia, czyli obecność trudności w połykaniu, może powodować problemy z gromadzeniem się nadmiaru śliny w jamie ustnej – i w związku z tym ślinienie się podczas snu. Jest to stan, który towarzyszy wielu pacjentom z chorobami neurologicznymi, m.in. z chorobą Parkinsona lub stwardnieniem zanikowym bocznym (ALS). Dysfagia rozwija się często także jako powikłanie po udarze mózgu. Problemy z połykaniem są również przypadłością niektórych pacjentów z refluksem żołądkowo-przełykowym.

Leki jako przyczyna ślinienia się podczas snu

Skutkami ubocznymi przyjmowania niektórych leków jest nadmierna produkcja śliny, która może być powodem ślinienia podczas snu. Dotyczy to przede wszystkim środków farmakologicznych przyjmowanych w związku z chorobami psychiatrycznymi, chorobą Alzheimera oraz miastenią.

Skutki ślinienia podczas snu

Ślina jest substancją o dobroczynnych właściwościach dla organizmu. Chroni przed urazami jamy ustnej, wspomaga procesy trawienia, ma właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, przyczynia się do zachowania zdrowia zębów, m.in. chroniąc je przed próchnicą.

Ślinienie się podczas snu nie jest jednak zjawiskiem mile widzianym przez pacjentów i zapobieganie jego występowaniu ma także w niektórych przypadkach uzasadnienie medyczne. Niekorzystnymi skutkami ślinienia podczas snu mogą być:

• spierzchnięcie ust i/lub skóry wokół ust,
• odwodnienie (w przypadku bardzo nasilonego ślinienia),
• efekty psychologiczne (odczuwany niepokój, zawstydzenie, w skrajnych przypadkach izolacja).

Jak zapobiegać ślinieniu podczas snu?

Najprostszym sposobem na zapobieganie ślinieniu się w nocy jest spanie na plecach. Jeśli problem wynika jednak z poważniejszych nieprawidłowości w stanie zdrowia, to może nie wystarczyć. Należy wtedy zastanowić się nad tym, co stanowi konkretny powód ślinienia podczas snu u danej osoby i zastosować terapię dostosowaną do przyczyny wystąpienia tego objawu.

Bibliografia:

1. Penn Medicine (2020) Why Am I Drooling? 4 Causes of Excessive Drooling.
2. Bavikatte G., Sit P. L., Hassoon A. (2012) Management of Drooling of saliva, British Journal of Medical Practitioners, 5(1): 507-602.