Ślinotok – nadmierne wydzielanie śliny. Jak sobie z nim radzić?

Ślinotok jest jednym z rodzajów zaburzeń wydzielania śliny. Jego przyczyn jest wiele – może być objawem toczącego się w organizmie procesu chorobowego lub towarzyszyć ząbkowaniu oraz spożywaniu niektórych potraw. Jedną z metod łagodzenia nadmiernego ślinienia się są domowe sposoby.

Ślina ma właściwości antybakteryjne, dlatego pełni funkcję ochronną zębów i jamy ustnej. Pomaga także w przełykaniu i trawieniu pokarmów. Ślinianki dorosłej osoby wydzielają dziennie około 1000–1500 ml śliny, a cały proces jest regulowany przez autonomiczny układ nerwowy. Ilość oraz rodzaj wydzieliny zmieniają się w zależności od wielu czynników: spożytego pokarmu i płynów, pory dnia, wieku, zapachów oraz stanu zdrowia. Ślinotok, który utrzymuje się przez długi czas, wymaga konsultacji lekarskiej i diagnostyki.

Co to jest ślinotok?

Ślinotok, inaczej hipersaliwacja, jest jednym z objawów związanych z zaburzeniami wydzielania śliny. To nadmierny wyciek śliny z ust, spowodowany wzmożoną pracą ślinianek, nieprawidłowościami w przełykaniu lub problemami z jej utrzymaniem w jamie ustnej. Może występować fizjologicznie podczas spożywania pikantnych i kwaśnych potraw, owoców, a także u małych dzieci, zwłaszcza w okresie ząbkowania.

Objawy ślinotoku to głównie nadmierna ilość śliny i jej wyciek z ust, który trudno powstrzymać. Po dłuższym czasie pojawia się maceracja naskórka wokół warg. W zależności od przyczyny, która go wywołała, mogą pojawić się także inne niepokojące dolegliwości, do których zalicza się: owrzodzenia śluzówki, ból gardła, chrypkę, trudności w mówieniu, nieprzyjemny zapach z ust, zgagę, wymioty lub duszność. Każdy taki przypadek wymaga konsultacji lekarskiej i dalszej diagnostyki.

Jakie są przyczyny ślinotoku?

Przyczyny ślinotoku mogą być różne i nie zawsze wskazują na poważne procesy chorobowe. Często powód jego pojawienia się jest łatwy do wyeliminowania. Nadmierne wydzielanie śliny i problemy z jej połykaniem pojawiają się naturalnie podczas jedzenia mocno przyprawionych lub kwaśnych pokarmów. Fizjologiczny jest również ślinotok u dziecka, które jest w okresie ząbkowania.

Ślinotok w nocy, podczas snu, nie zawsze jest związany z zaburzeniami wydzielania śliny. Częściej przyczyną mokrych plam na poduszce jest spanie z otwartymi ustami, które może świadczyć o problemach laryngologicznych: zapaleniu zatok, przeroście migdałków, bezdechu sennym lub krzywej przegrodzie.

Do przyczyn ślinotoku zalicza się także:

• wady zgryzu,
• stany zapalne w obrębie jamy ustnej,
• zatrucie pokarmowe,
• przyjmowanie niektórych leków (przeciwpsychotycznych, przeciwdrgawkowych),
• ciało obce w jamie ustnej,
• ciążę,
• chorobę lokomocyjną,
• wymioty,
• choroby gardła (szczególnie zapalenie nagłośni i ropień okołomigdałkowy),
• choroby neurologiczne: mózgowe porażenie dziecięce, stwardnienie zanikowe boczne, tężec, wściekliznę, zapalenie lub uszkodzenie nerwów czaszkowych, chorobę Parkinsona, miastenię,
• nowotwory jamy ustnej i gardła.

Ślinotok u niemowląt i dzieci

Ślinotok u niemowlaka i dziecka pojawia się zwykle w okresie ząbkowania. Związany z nim wyciek śliny z ust może być bardzo intensywny. Małe dzieci ślinią się obficie także wówczas, gdy w ich jamie ustnej znajduje się ciało obce – palce, fragment zabawki, gryzak. Jednak jest to zjawisko fizjologiczne, które nie powinno wzbudzać u rodziców niepokoju. Natomiast warto obserwować, czy nie towarzyszą mu inne dolegliwości, ponieważ nadmierne wydzielanie śliny u dziecka może być jednym z objawów zatrucia pokarmowego, pleśniawek, aft lub chorób gardła.

Jakie są przyczyny ślinotoku w ciąży?

Ślinotok w ciąży pojawia się najczęściej w pierwszym trymestrze. Jego prawdopodobną przyczyną jest nagła zmiana stężenia hormonów, do której dochodzi w organizmie kobiety tuż po zapłodnieniu. Towarzyszy mdłościom i nudnościom, które może znacznie nasilać. Przyszłe mamy skarżą się także na gorzki smak w ustach i uczucie spuchniętego języka lub policzków. Nadmierne wydzielanie śliny w ciąży zwykle ustępuje w II trymestrze. Nie jest groźny dla mamy ani rozwijającego się płodu.

Jak sobie radzić ze ślinotokiem?

Leczenie ślinotoku powinno być poprzedzone dokładną diagnostyką (internistyczną, neurologiczną lub stomatologiczną) oraz leczeniem choroby podstawowej, która wywołała ten objaw. Jeżeli przyczyną są zaburzenia neurologiczne, chorym zaleca się rehabilitację i ćwiczenia pod okiem logopedy, które mają na celu wzmocnienie i usprawnienie języka oraz warg. Nie istnieje jeden skuteczny lek na nadmierne wydzielanie śliny, natomiast zwykle złagodzenie uciążliwych dolegliwości można osiągnąć dzięki domowym sposobom.

Domowe sposoby na ślinotok obejmują m.in. zmianę nawyków żywieniowych. Pokarmy należy spożywać bez pośpiechu i dokładnie przeżuwać. Konieczne jest zrezygnowanie z dań kwaśnych i ostro przyprawionych. Jednym z najskuteczniejszych ziół, które mają działanie redukujące wydzielanie śliny jest mięta, zwłaszcza gdy ślinotok występuje wraz z nudnościami i wymiotami. Warto pić herbatę miętową i płukać jamę ustną naparem lub płynem z jej ekstraktem. Jako płukanka sprawdzi się także szałwia.