Socjoterapia – co to jest, cele, dla kogo, ograniczenia terapii

Socjoterapia to rodzaj terapii, która wykorzystuje interakcję z ludźmi w celu leczenia zaburzeń psychicznych lub społecznych. Istnieje wiele różnych zastosowań socjoterapii, w tym rehabilitacja osób uzależnionych, poradnictwo w żałobie i wsparcie młodzieży z problemami.

Co to jest socjoterapia?

Socjoterapia definiowana jest jako forma psychoterapii, w ramach której grupa pacjentów wykorzystuje interakcje społeczne celem rozwiązania wspólnego problemu. Grupowe sesje doradcze odbywają się pod kierunkiem i nadzorem psychologa.

Wielkość grup terapeutycznych może się różnić, a liczba uczestników nie jest krytycznym czynnikiem przy ustalaniu grupowej sesji terapeutycznej. Ważniejsze jest to, że zebrane osoby mają podobne doświadczenia i problemy.

Cele socjoterapii

Chociaż większość sesji terapeutycznych ma na celu pomóc jednostkom w uzyskaniu poczucia bezpieczeństwa, autonomii i kontroli nad własnym życiem, cel socjoterapii jest nieco inny niż cel terapii indywidualnej. Socjoterapia wydaje się być najbardziej korzystna dla tych, którzy pracują nad problemami dotykającymi wielu ludzi. Najczęściej terapia tego typu jest zalecana jako część większej strategii terapeutycznej, aby zachęcić do dzielenia się, tworzenia więzi i radzenia sobie w życiu.

Podstawowym celem socjoterapii jest zainicjowanie poczucia przynależności lub więzi przez zrozumienie, które osiąga się poprzez dzielenie się wspólnymi doświadczeniami. Z tego powodu terapia jest najbardziej skuteczna, gdy jest stosowana do rozwiązania konkretnego problemu wspólnego dla wszystkich członków grupy. Inne cele socjoterapii to:

• pomaganie jednostkom w rozpoznawaniu niewłaściwych zachowań;
• udzielanie pomocy przy trudnościach emocjonalnych poprzez pozytywne sprzężenie zwrotne;
• oferowanie jednostkom wspierającego środowiska rówieśników o podobnych doświadczeniach życiowych;
• zmniejszanie poczucia samotności i wyobcowania poprzez łączenie osób o wspólnych doświadczeniach i wzorcach emocjonalnych.

Socjoterapia – dla kogo?

Ta forma poradnictwa jest najbardziej korzystna dla tych, którzy borykają się z osobistą traumą, chorobą, nałogiem lub wieloma innymi problemami ze zdrowiem psychicznym i którzy mogą skorzystać na interakcji z innymi osobami, które podzielają ich poglądy i mają podobne doświadczenia. Dołączenie do grupy podobnie myślących osób ze wspólną perspektywą może zachęcić ludzi do odnoszenia się do innych w zdrowszy sposób, ostatecznie pomagając im rozwijać się osobiście i skutecznie radzić sobie z wyzwaniami w ich życiu.

Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii (MOS)

Do Młodzieżowych Ośrodków Socjoterapii kierowana jest młodzież, wobec których sąd rodzinny zastosował tego typu środek wychowawczy. Chodzi tu przede wszystkim o dzieci i nastolatków z zaburzeniami zachowania, utrudniającymi im normalne funkcjonowanie w rodzinie, szkole lub środowisku rówieśniczym. W Polsce znajduje się 75 takich ośrodków, w których przebywa ponad 5500 dzieci.

Co leczy socjoterapia?

Często zaleca się socjoterapia, aby pomóc rozwiązać problemy takie jak:

• PTSD;
• depresja poporodowa;
• depresja;
• lęki;
• utrata bliskiej osoby;
• zaburzenia odżywiania;
• uzależnienie;
• zarządzanie złością;
• problemy w związku;
• niska samoocena;
• deficyty umiejętności komunikacyjnych i społecznych.

Z czym łączyć socjoterapię?

Socjoterapia jest często zalecana w połączeniu z terapią indywidualną jako dodatkowe źródło pomocy dla osób, które pracują nad radzeniem sobie w trudnych okolicznościach. Aby jak najlepiej wykorzystać socjoterapię, jednostki muszą być chętne do udziału i ufać grupie, w której się znajdują.

Socjoterapia – ograniczenia

Socjoterapia idealnie sprawdza się jako uzupełniająca forma wsparcia terapeutycznego. Zwykle osoby, które są dobrymi kandydatami do tego typu terapii, mają również zindywidualizowane obawy, które najlepiej rozwiązać za pomocą jakiejś formy terapii jeden na jeden, takiej jak terapia poznawczo-behawioralna. Ponieważ sesje terapii grupowej mają charakter otwartości i konwersacji, nie można tam zapewnić poufności w taki sam sposób, jak w przypadku sesji terapii indywidualnej.

Jako najtańsza forma poradnictwa zdrowia psychicznego, socjoterapia jest zwykle zalecana tym, którzy odnieśliby korzyści ze zrozumienia wspólnych doświadczeń innych, ale ważne jest również, aby zdawać sobie sprawę z ograniczeń tej formy terapii. Uczenie się i dzielenie interpersonalne może tylko w niewielkim stopniu przyczynić się do rozwoju, dlatego uzupełnienie socjoterapii sesjami terapii indywidualnej jest często najbardziej skuteczną strategią. Rezygnacja z terapii indywidualnej na rzecz terapii grupowej rzadko jest dobrym wyborem, ponieważ istnieje wiele indywidualnych potrzeb i niepewności, które nie mogą być odpowiednio rozwiązane w grupie.

Bibliografia:

1. Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej / pod red. Marii Deptuły. – Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2005;
2. Diagnoza w socjoterapii: ujęcie psychodynamiczne / Maciej Wilk. – Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2018;
3. Grupa wsparcia jako narzędzie pracy z osobami doświadczającymi przemocy : pomost między interwencją kryzysową a terapią / Katarzyna Ralska-Staszel ; Stowarzyszenie Rozwoju Społecznego “Busola” // [W:] Interwencja kryzysowa : konteksty indywidualne i społeczne / redakcja naukowa: Dorota Kubacka-Jasiecka, Piotr Passowicz. – Kraków : Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM : na zlec. Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2016.