Środki dezynfekujące i odświeżacze powietrza mogą zwiększać ryzyko Alzheimera

Naukowcy ostrzegają, że powszechnie używane produkty dezynfekujące i odświeżacze powietrza mogą mieć niebezpieczne konsekwencje dla zdrowia mózgu. Częsty kontakt z tymi produktami przyczynia się do spadku funkcji poznawczych, osłabia pamięć i zwiększa ryzyko rozwoju Alzheimera u osób starszych.

Chemia domowa niebezpieczna dla zdrowia

Środki dezynfekujące oraz odświeżacze powietrza to produkty, które znajdują się niemal w każdym domu. Najnowsze badania naukowców wskazują jednak, że produkty te mogą zwiększać ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Jak alarmują, składniki chemiczne obecne w tych produktach mogą negatywnnie wpływać na zdrowie mózgu i funkcjonowanie układu nerwowego. Eksperci swoje wnioski opublikowali w prestiżowym magazynie naukowym Cell.

Badacze przeanalizowali dane z chińskiego badania Longitudinal Healthy Longevity Survey z 2018 r. Na ich podstawie przeanalizowali związek między stosowaniem ośmiu kategorii produktów gospodarstwa domowego a ryzykiem upośledzenia funkcji poznawczych u osób w wieku 65 lat i starszych. Do badanych produktów należały m.in.:

• insektycydy i środki odstraszające,
• środki przeciwpróchnicze (z fluorem),
• odświeżacze powietrza,
• płyny czyszczące do toalet,
• środki do usuwania oleju.

Naukowcy odkryli, że substancje chemiczne zawarte w tych produktach, takie jak formaldehyd i inne lotne związki organiczne, mogą przenikać do organizmu poprzez drogi oddechowe i skórę. Następnie mogą powodować stan zapalny, który przyczynia się do degradacji neuronów. Proces ten prowadzi do powolnej, lecz nieodwracalnej utraty funkcji poznawczych, charakterystycznych dla choroby Alzheimera. Jak dodali eksperci, w szczególności częste i długotrwałe narażenie na te produkty prowadzi do uszkodzeń komórek mózgu.

Badacze zauważyli również, że ekspozycja na więcej niż jedną z trzech substancji chemicznych zawartych w produktach chemii domowej jeszcze bardziej zwiększa ryzyko demencji. Co więcej, wyniki te odnoszą się nie tylko do osób, które były już obciążone innymi problemami zdrowotnymi. Tyczy się to także tych, którzy dotychczas wykazywali prawidłowe funkcje poznawcze.

„W porównaniu z rzadkim stosowaniem środków chemicznych stosowanych w gospodarstwie domowym, częste stosowanie tych substancji chemicznych jest silniej związane z pogorszeniem funkcji poznawczych” – podali.

Substancje chemiczne, które budzą największe obawy

W kontekście ryzyka rozwoju choroby Alzheimera szczególną uwagę badaczy zwróciły:

1. Amoniak – silnie drażniący środek często wykorzystywany jest w środkach czyszczących. Może mieć on negatywny wpływ na układ oddechowy oraz prowadzić do niedotlenienia mózgu i uszkodzeń neurologicznych. Badania chińskich naukowców sugerują, że amoniak może prowadzić do stresu oksydacyjnego w mózgu, co jest jednym z mechanizmów prowadzących do demencji i Alzheimera.
2. Formaldehyd – substancja ta jest powszechnie stosowana jako konserwant w środkach dezynfekujących oraz odświeżaczach powietrza. Wysokie stężenie formaldehydu może prowadzić do zaburzeń pamięci i koncentracji, co sprzyja pogłębianiu się objawów neurodegeneracyjnych. Ponadto jest on także klasyfikowany jako czynnik rakotwórczy, co zwiększa ryzyko zdrowotne.
3. Ftalany – znajdujące się głównie w odświeżaczach powietrza i perfumowanych produktach do domu, ftalany są związkami chemicznymi, które zakłócają działanie układu hormonalnego. Narażenie na te substancje może prowadzić do zaburzeń endokrynologicznych, co ma wpływ na funkcje poznawcze, zwłaszcza u osób starszych.
4. Benzen – substancja ta, obecna w niektórych środkach czyszczących i produktach zapachowych, może wpływać na centralny układ nerwowy. Długotrwałe narażenie na benzen wiąże się z trudnością z koncentracją czy problemami z pamięcią.

Jak wskazują badacze, warto zwrócić uwagę na kilka objawów, które mogą być zwiastunem problemów. To częste zapominanie, trudności w koncentracji oraz pogorszenie zdolności do przetwarzania informacji.

Naukowcy podkreślają, że potrzeba dalszych badań, by lepiej zrozumieć mechanizmy tego zjawiska. Eksperci zalecają, by ograniczać stosowanie produktów zawierających szkodliwe chemikalia, szczególnie w zamkniętych pomieszczeniach o słabej wentylacji. Jak zaznaczają, regularne wietrzenie mieszkań oraz wybieranie naturalnych środków czystości mogą pomóc w minimalizacji ryzyka rozwoju choroby Alzheimera.