Stworzyli fikcyjne konto 13-latka, by zbadać algorytm TikToka. Pierwsze wideo o samobójstwie wyświetliło się w trzeciej minucie scrollowania aplikacji

Wystarczy zaledwie kilka minut od założenia konta na TikToku, żeby platforma ta zaczęła polecać niektórym użytkownikom treści związane z samookaleczeniem i zaburzeniami odżywiania. Takie wstrząsające wnioski z raportu brytyjskich badaczy przedstawiła na swoim profilu na Instagramie Magdalena Bigaj, prezeska Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa.

TikTok zachęca do samookaleczeń

Center for Countering Digital Hate, brytyjska organizacja non-profit, przeprowadziła pewien eksperyment, którego efekty szokują. Badacze stworzyli na TikToku fikcyjne konto 13-latka, którego login sugerował zaburzenia odżywiania. Wystarczyło zaledwie 30 minut, żeby zaczęły się dziać wokół tego konta bardzo niepokojące rzeczy. Wnioski z badania przytacza na swoim profilu Instagramowym @magbiga Magdalena Bigaj, prezeska Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa, medioznawczyni, badaczka i działaczka społeczna. Jak czytamy w jej wpisie:

• po założeniu konta przez 13-latka algorytmy TikToka w ciągu pierwszych minut scrollowania sekcji „For You” wyświetlały mu materiały zachęcające do samookaleczeń;
• pierwsze wideo o samobójstwie wyświetliło się w trzeciej minucie scrollowania aplikacji;
• pierwsze wideo promujące zaburzenia odżywiania wyświetliło się w ósmej minucie.

Ogólne wnioski z eksperymentu są równie przerażające. Otóż nastolatkowie, którzy na platformie wykazywali zainteresowanie zdrowiem psychicznym oraz odchudzaniem, 12 razy częściej napotykali treści o samookaleczeniach. Materiały dotyczące wyglądu i zdrowia psychicznego TikTok wyświetlał im co 39 sekund. Młodzi ludzie, którzy polubili treści związane z wyglądem („body image”) i szeroko rozumianym zdrowiem psychicznym, w każdej minucie otrzymywali materiał z tym związany, często promujący zaburzenia odżywiania i zachęcający do samookaleczeń. Materiały te były tak zbudowane, żeby wywołać u użytkownika silne emocje, np. poprzez dynamiczną muzykę. Wszystkie treści na TikToku dotyczące zaburzeń odżywiania obejrzane zostały już ponad 13,2 miliarda razy. Konta, które są opatrzone hasztagiem #loseweight (chudnięcie/schudnąć) w większości promują zaburzenia odżywiania i zachęcają do samookaleczeń.

Magdalena Bigaj pisze, że cytując to badanie, chce pokazać prawdziwy świat. Sugeruje, że PR-owcy żyją w alternatywnej rzeczywistości (możemy się domyślać, że chodzi o zachwalanie TikToka jako narzędzia, którego misją jest inspirowanie kreatywności i dawanie radości).

„Jak to dzisiaj leciało w tym PR-owym bełkocie, który tak wielu ochoczo lajkuje? Wspierająca się społeczność, dzieląca unikalnymi historiami, tworząca bohaterów? Jakoś tak”- pisze ironicznie.

I dodaje:

„Pamiętajcie. Korzystaniem z danej aplikacji uwiarygadniamy jej działalność. TikTok dzisiaj chwali się, że w PL korzysta z niego 10,6 mln osób. Mnie w tym gronie nie ma”.

Zaburzenia odżywiania: jak się objawiają?

Zaburzenia odżywiania zwykle definiowane są jako zaburzenia łaknienia na poziomie psychicznym, które mogą dotyczyć zarówno nadmiernego i kompulsywnego objadania się, jak i jadłowstrętu lub zmuszania się do wymiotów. Szczególne znaczenie w przypadku tego typu zaburzeń ma obsesyjne kontrolowanie masy ciała. Najczęściej główną przyczyną takich problemów jest koncentracja na swoim wyglądzie, spowodowana na przykład przez:

• krytykę ze strony otoczenia,
• nadwagę lub niedowagę,
• niską samoocenę,
• porównywanie się z innymi.

Dodatkowo przyczyną zaburzeń odżywiania mogą być także:

• problem z ośrodkiem sytości w mózgu,
• depresja,
• stany lękowe,
• traumy życiowe.

Zaburzenia odżywiania częściej dotyczą kobiet, a przede wszystkim nastolatek. W grupie wiekowej od 12. do 19. roku życia nawet 40 proc. dziewcząt stara się odchudzać i zmniejszać swoją wagę lub nadmiernie kontrolować wygląd. Zaburzenia mogą dotyczyć także starszych kobiet, a czasami również mężczyzn. W ich przypadku jednak znacznie częściej można mówić o kompulsywnym objadaniu się.

Leczenie zaburzeń odżywiania

Pierwszym i najważniejszym krokiem w leczeniu zaburzeń odżywiania jest postawienie odpowiedniej diagnozy. Niestety, terapia zaburzeń odżywiania jest niezwykle trudnym i czasochłonnym procesem, ponieważ nie ma skutecznych leków lub prostych, szybkich metod. Najczęściej stosowana jest psychoterapia, a w poważnych przypadkach włącza się specjalistyczną farmakoterapię. Warto także utrzymywać stały kontakt z dietetykiem lub psychodietetykiem. 

W psychoterapii zwykle stosowana jest metoda psychodynamiczna lub poznawczo-behawioralna. Zdarza się również działanie w ramach metody systemowej, gdzie w terapię włączona jest cała rodzina. Czasami terapeuta decyduje się na współpracę z psychiatrą, który włącza leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe.