Pieczenie pochwy – czy zawsze musi oznaczać infekcję?

Swędzenie i pieczenie pochwy potrafi przysporzyć nam nie lada dyskomfortu. Co więcej, nieleczone może rozwinąć się w poważne schorzenie. Pacjentki zgłaszające tę uciążliwą dolegliwość borykają się często z problemami życia seksualnego, a jakość ich codziennego funkcjonowania bywa znacznie zaniżona. Dziś przyjrzymy się bliżej temu problemowi. Dowiesz się, co najczęściej wywołuje pieczenie pochwy i jak załagodzić ten stan. Czy istnieją leki i domowe sposoby, które szybko pomogą uporać się z nieprzyjemnymi objawami, zanim udasz się na wizytę lekarską?

Jakie są najczęstsze przyczyny wywołujące pieczenie pochwy? 

Świąd i pieczenie pochwy zwykle pojawiają się na skutek dolegliwości takich jak infekcja grzybicza, zapalenie bakteryjne czy inne choroby weneryczne, wywoływane przez wirusy bądź pierwotniaki. Mogą także być reakcją alergiczną albo efektem stosowania antykoncepcji lub występować bezpośrednio po stosunku. 

Kandydoza (infekcja grzybicza pochwy) 

Wśród pacjentek uskarżających się na swędzenie i pieczenie pochwy najczęściej diagnozuje się grzybicę okolic intymnych. Jest to rodzaj zapalenia wywoływany przez drożdżaki z rodzaju Candida. Oprócz pieczenia, które może nasilać się po stosunku i przed miesiączką, zwykle pojawia się zaczerwienienie i obrzęk sromu oraz pochwy. Bardzo charakterystyczne jest występowanie białych upławów o serowatej konsystencji. 

Bakteryjne zapalenie pochwy 

Oprócz drożdżaków infekcję pochwy powodują również bakterie tlenowe i beztlenowe. Ten rodzaj zapalenia również manifestuje się intensywnym pieczeniem i paleniem w pochwie, zaczerwienieniem, a także obrzękiem sromu. Pieczenie pojawia się też często podczas oddawania moczu. Dodatkowo występują upławy o rybim zapachu, lecz konsystencji zbliżonej do fizjologicznej wydzieliny pochwowej. 

Choroby weneryczne 

Wśród chorób przenoszonych drogą płciową, które mogą objawiać się nasilonym pieczeniem i swędzeniem pochwy, wymienia się opryszczkę narządów płciowych (HSV-2), rzęsistkowicę, rzeżączkę oraz chlamydiozę. W rozróżnieniu tych chorób zwraca się uwagę na wygląd sromu oraz kolor i zapach upławów, które zwykle towarzyszą zakażeniu. Diagnozę otrzymuje się po wykonaniu odpowiednich badań, które są niezbędne do włączenia celowanego leczenia. 

Reakcja alergiczna 

Nasze okolice intymne są niezwykle wrażliwe na to, w jaki sposób o nie dbamy. Nawet niewielkie zmiany w higienie mogą doprowadzić do reakcji alergicznej, objawiającej się uporczywym świądem czy pieczeniem. Aby się przed tym uchronić, zwracaj uwagę na skład kosmetyków – wybieraj te o niskim pH i krótkiej liście naturalnych składników.  

Najlepiej, jeśli znajdziesz płyn zawierający w składzie kwas mlekowy, alantoinę, lanolinę czy kwas hialuronowy. Unikaj środków perfumowanych, gdyż mają one silnie drażniące działanie. Tyczy się to również tamponów, wkładek i podpasek – nigdy nie kupuj produktów z dodatkiem zapachowym oraz wymieniaj je regularnie podczas okresu. 

Antykoncepcja 

U wielu kobiet reakcję alergiczną wywołuje lateks, z którego wykonane są prezerwatywy. Zatem jeśli po stosunku z użyciem tej metody antykoncepcji odczuwasz pieczenie pochwy, wypróbujcie z partnerem produkty nielateksowe. Nasilenie dolegliwości może być również skutkiem stosowania dopochwowych krążków antykoncepcyjnych, kapturków, środków plemnikobójczych oraz żeli intymnych. 

Antybiotykoterapia 

Kiedy przyjmujemy antybiotyki, flora bakteryjna naszego organizmu często ulega zaburzeniu. Obejmuje to również mikroflorę pochwy, która wskutek osłabienia staje się bardziej podatna na zakażenia wywołane przez bakterie, grzyby czy pierwotniaki. Podczas kuracji nie zapominaj zatem o probiotykach – doustnych lub dopochwowych. 

Pieczenie pochwy po stosunku 

Jeśli po stosunku odczuwasz dyskomfort, najprawdopodobniej doszło do mechanicznego podrażnienia śluzówki wyściełającej pochwę. Najczęściej na otarcia narażone są kobiety zmagające się z suchością pochwy, niezależnie od jej przyczyny (menopauza, zmiany hormonalne).  

Aby zapobiec temu na przyszłość, stosuj specjalne globulki z kwasem hialuronowym, które nawilżą ścianki twojej pochwy, a podczas zbliżenia używajcie żelu, który zapewni wam odpowiedni poślizg. Jego skład również jest niezwykle ważny. Unikaj produktów smakowych, gdyż mogą zawierać ilości cukru wystarczające do zaburzenia mikroflory, a stąd droga do grzybicy jest już bardzo krótka. Ponadto pamiętaj, aby podczas stosowania lateksowych prezerwatyw wybierać lubrykanty na bazie wody, a nie silikonu.

Jak leczyć pieczenie pochwy? Leki bez recepty oraz domowe sposoby 

Jeśli twoja pochwa piecze i pali, a przyczyną jest infekcja grzybicza, konieczne jest jak najszybsze leczenie. Najpopularniejszym lekiem dostępnym bez recepty jest klotrimazol, czyli przeciwgrzybicza substancja czynna zawarta w wielu preparatach – od kremów po globulki. Klotrimazol skutecznie zwalcza pieczenie pochwy w większości przypadków, jednak bywa, że konieczne jest wprowadzenie dodatkowych farmaceutyków, często dostępnych na receptę. 

Wspomagająco warto zastosować pałeczki kwasu mlekowego, które poprawią mikroflorę pochwy. Dodatkowo możesz sięgnąć po preparaty zawierające w składzie jony srebra, fentikoazol czy kwas borny, jednak nie rób tego na własną rękę, a po konsultacji z ginekologiem. W razie potrzeby dostaniesz receptę na antybiotyk, np. nystatynę lub natamycynę. 

Bibliografia: 

1. D. Kocur, Funkcjonowanie seksualne oraz sytuacja psychologiczna kobiet chorych na wulwodynię, Seksuologia Polska 2012;10(1): 15-20. 
2. M.M. Mauskar, K. Marathe, A. Venkatesa, B.J. Schlosser, L. Edwards, Vulvar diseases: Conditions in adults and children, Journal of the American Academy of Dermatology 2020, 82(6): 1287-1298. 
3. W. Ledger, S. Witkin, Vulvo-Vaginal Infections, London 2007, 16-72.