Szczepienia przeciwko grypie. Co powinnaś o nich wiedzieć?

Z ankiety stworzonej przez dr n. farm. Magdy Stolarczyk wynika, że niemal 70 proc. obserwujących ją osób nie planuje szczepić się przeciwko grypie. W związku z tym farmaceutka stworzyła na swoim profilu na Instagramie post pełen merytorycznej wiedzy o grypie i o szczepionce przeciwko tej chorobie. Co warto wiedzieć? 

Grypa – najważniejsze informacje

Grypa to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa grypy. To zespół objawów klinicznych związanych z ostrym zakażeniem układu oddechowego. Grypa przenoszona jest drogą kropelkową lub przez kontakt ze skażoną powierzchnią. Okres wylęgania się grypy, czyli czas jaki upływa od momentu zakażenia do wystąpienia objawów, wynosi od jednego do czterech dni. Osoba chora może więc zarażać przez kilka dni, nie wiedząc nawet, że jest chora.

Jak wyjaśnia dr n. farm. Magda Stolarczyk w swoim poście na Instagramie, dorosły zaraża na dzień przed wystąpieniem objawów i do ok. 5 dni po ich wystąpieniu. Dziecko natomiast zaraża nawet kilka dni przed wystąpieniem objawów i nawet do 3 tygodni od początku choroby.

„Sama grypa trwa zazwyczaj ok. 7 dni, choć niektóre objawy i powikłania mogą utrzymywać się przez dłuższy czas. Przebieg grypy może być różny: od bezobjawowego i łagodnego, poprzez umiarkowany, do nawet ciężkiego, skutkującego wieloma niebezpiecznymi dla zdrowia i życia powikłaniami, a nawet śmiercią.

Jak tłumaczy ekspertka, corocznie w Polsce notuje się nawet kilka milionów zachorowań na grypę. Najwięcej z nich występuje w okresie od stycznia do marca.

„Ale według statystyk Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego grypa już teraz panuje w Polsce. W tygodniu 8-15.09.2021 r. zanotowano 95 150 przypadków grypy i podejrzeń zachorowań na grypę. Śmiertelność grypy wynosi 0,01-0,5 proc., tzn. umiera 1-5 na 1000 osób, które zachorowały” – dodaje dr n. farm. Stolarczyk.

Jak uchronić się przed zachorowaniem na grypę?

Grypa jest bardzo zaraźliwa, dlatego też należy się przed nią chronić. Przede wszystkim należy zachowywać podstawowe zasady higieny, a dokładniej należy:

• często i dokładnie myć ręce,
• unikać dotykania twarzy i okolic ust i oczu rękami,
• kichać i kasłać w jednorazową chusteczkę lub w zgięcie łokcia,
• unikać kontaktu z osobami chorymi,
• w przypadku pierwszych objawów grypy należy zostać w domu.

„Obecnie, ze względu na obowiązek noszenia maseczek, jesteśmy jeszcze dodatkowo chronieni. Także warto nosić maseczkę – szczególnie w pomieszczeniach zamkniętych i tam, gdzie nie można zachować dystansu społecznego. Zresztą, zauważono, że ze względu na obostrzenia panujące ze względu na pandemię, w sezonie 2020/2021 zanotowano mniejszą liczbę zachorowań na grypę niż w poprzednich latach. Sposobem ochrony przed grypą są też szczepienia” – pisze farmaceutka.

Szczepienia przeciwko grypie

Jak tłumaczy farmaceutka, przeciwko grypie powinien zaszczepić się każdy.

„Ale nie jest to szczepienie obowiązkowe, tylko rekomendowane/zalecane. W szczególności szczepienia przeciwko grypie zalecane są dla osób powyżej 55. roku życia, kobiet w ciąży, kobiet planujących ciążę, dzieci w wieku od 6. miesiąca życia do 5 lat, osób przewlekle chorych (zarówno dla dzieci, jak i dorosłych), osób z obniżoną odpornością, osób mających kontakt z dziećmi do 6. miesiąca życia, pracowników ochrony zdrowia, pensjonariuszy domów opieki” – dodaje.

Na rynku dostępne są dwa typy szczepionek przeciw grypie:

• inaktywowane – zawierają fragmenty wirusa niezdolne do namnażania się, podaje się je domięśniowo (Influvac Tetra, Vaxigrip Tetra, Fluarix Tetra),
• atenuowana – zawiera żywe, atenuowane wirusy, podawana jest donosowo i przeznaczona dla dzieci od 2. do 18. roku życia (Fluenz Tetra).

Oba typy szczepionek są tetrawalentne, czyli zawierają dwa antygeny szczepów wirusa typu A i 2 antygeny szczepów wirusa typu B.

Szczepionki inaktywowane podaje się domięśniowo. U dzieci powyżej 9. roku życia i u dorosłych podaje się jedną dawkę szczepionki. U dzieci w wieku 6 miesięcy do 8 lat – jedną lub dwie dawki w odstępie 4 tygodni. Dwie dawki szczepionki podaje się dziecku, jeżeli wcześniej nie było szczepione przeciwko grypie. Jeżeli w poprzednim sezonie dziecko było szczepione, to w kolejnym sezonie podaje się tylko jedną dawkę.

Szczepionka atenuowana podawana jest donosowo.

„Na grypę należy szczepić się co roku – w okresie od września do maja. Najlepiej zaszczepić się w okresie jesiennym, jeszcze przed sezonem największych zachorowań – im szybciej, tym lepiej. Także teraz jest najlepszy ku temu czas. Po przyjęciu szczepionki przeciwko grypie mogą wystąpić działania niepożądane, m.in. zaczerwienienie, obrzęk, bolesność w miejscu ukłucia, gorączka, ból głowy i mięśni. Zazwyczaj mają one charakter łagodny i dość szybko ustępują” – tłumaczy ekspertka.

Farmaceutka dodaje, że szczepionka przeciwko grypie jest dostępna na receptę.

„Aby zaszczepić się przeciwko grypie, należy umówić się na wizytę u lekarza. Na wizycie lekarz wystawi receptę, którą należy wykupić w aptece. Następnie z wykupioną szczepionką należy udać się do punktu szczepień. Należy pamiętać, że szczepionka przeciwko grypie powinna być przechowywana w temperaturze 2-8 stopni Celsjusza, a podczas transportu z apteki do gabinetu szczepień powinna znajdować się w specjalnej, przeznaczonej do tego torbie termoizolacyjnej. Atenuowanej szczepionki donosowej nie należy podawać dziecku samodzielnie w domu” – tłumaczy dr n. farm. Stolarczyk.

Refundacja szczepionki

Szczepionka na grypę jest refundowana. Bezpłatnie przysługuje ona kobietom w ciąży, osobom powyżej 75. roku życia, osobom spełniającym wymagania rozporządzenia MZ z dn. 27.08.2021 (m.in. osobom pracującym w podmiotach wykonujących działalność leczniczą, w aptekach, punktach aptecznych, w laboratoriach, nauczycielom akademickim i studentom, którzy uczestniczą w zajęciach z pacjentami, osobom pracującym w przedszkolach i szkołach, pracownikom i pacjentom domów opieki i innym zgodnie z rozporządzeniem).

Szczepienia przeciwko grypie z 50 proc. refundacją przysługują osobom powyżej 65. roku życia, dzieciom w wieku 2-5 lat, osobom w wieku 18-65 lat w przypadku dodatkowych chorób.

Dlaczego warto się zaszczepić przeciwko grypie?

1. Szczepienia przeciwko grypie są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania grypie – w 40-70 proc. zapobiegają zachorowaniom na grypę (w zależności od sezonu).
2. Chronią przed powikłaniami, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia.
3. Chronią osoby zaszczepione, ale także pośrednio chronią osoby z ich otoczenia.
4. To także obniżenie społecznych i ekonomicznych kosztów zachorowań i leczenia grypy i jej powikłań.

Farmaceuta radzi

Za profilem „Farmaceuta Radzi” stoi dr n. farm. Magdalena Stolarczyk. Ekspertka z wykształcenia jest doktorem nauk farmaceutycznych, prywatnie mamą trójki dzieci. Oprócz tego jest również blogerką, autorką i współautorką publikacji w czasopismach zagranicznych oraz autorką stacjonarnych i internetowych szkoleń dla farmaceutów i certyfikowaną promotorką karmienia piersią.

Jest także aktywna w mediach społecznościowych. Na profilu „Farmaceuta Radzi” tłumaczy, jak skutecznie i bezpiecznie stosować leki w ciąży, podczas laktacji, u dzieci i u dorosłych. Profil obserwuje już ponad 16 tys. osób.