Hib, szczepionka – na co warto zwrócić uwagę w jej przypadku?
Szczepienie przeciwko Haemophilus influenzae typ b (Hib) jest obecne w Programie Szczepień Ochronnych we wszystkich krajach Unii Europejskiej. To ważny element wzmacniania odporności organizmu, ponieważ zakażenie Hib może mieć bardzo gwałtowny i ciężki przebieg. Jak bezpieczna jest szczepionka Hib? Na co się ją stosuje oraz dla kogo szczepienia są obowiązkowe?
Jak przebiega zakażenie Haemophilus influenzae typ b?
Bakteria Haemophilus influenzae typ b (Hib) wywołuje ciężkie zakażenia bakteryjne, zwłaszcza u małych dzieci. Większość infekcji występuje poniżej 5. roku życia, a im młodszy wiek chorego, tym większe ryzyko trwałych powikłań, np. uszkodzenia słuchu, padaczki czy obniżenia sprawności intelektualnej. Zakażenie Hib może przebiegać pod kilkoma postaciami, do których należą m.in.:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – to najczęściej występujący rodzaj choroby, rozwija się w ponad połowie przypadków,
- zapalenie nagłośni,
- zapalenie płuc,
- sepsa.
Objawy zakażenia Hib mogą na początku przypominać przeziębienie, ale szybko nasilają się i różnicują w zależności od tego, gdzie uderzy bakteria. Infekcja ma gwałtowny i często ciężki przebieg. W poniższej tabelce znajdziesz objawy charakterystyczne dla każdej postaci choroby.
| Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych | Zapalenie nagłośni | Zapalenie płuc | Sepsa |
| silny ból głowy, sztywność karku, światłowstręt, przeczulica, drgawki | duszność, ślinotok, trudności w połykaniu, wysoka gorączka | kaszel, ból w klatce piersiowej, świszczący oddech, duszności, gorączka | ból mięśni, wymioty, wysypka krwotoczna, gorączka, ból głowy |
W ostatnich latach mamy lawinowy wzrost zachorowań. Po części to efekt strachu przed szczepionką MMR (odra, ospa, różyczka), ale też nieszczepienia dorosłych. W kalendarzu szczepienia odry mamy dziurę w szczepieniach w latach 80. ub. wieku. Roczniki starsze praktycznie w całości chorowały na odrę, dzieci uodporniały się naturalnie. W latach 80. zaczęto wprowadzać pojedyncze dawki szczepienia przeciwko odrze do kalendarza w kolejnych rocznikach. Poziom wszczepienia wzrastał, ale potrzeba było lat, by objął całą populację. Dlatego chorują nieszczepione dzieci i dorośli z tych roczników.
Szczepionka Hib jest obowiązkowa dla dzieci do 6. roku życia
W krajach rozwijających się zakażenia Hib należą do jednej z najczęstszych przyczyn zgonów wśród dzieci do 5. roku życia. Dlatego w Polsce szczepionka Hib od 2007 roku należy do Programu Szczepień Ochronnych – dzięki temu zachorowalność na zakażenia wywołane tą bakterią gwałtownie spadła. Szczepionka Hib jest przeznaczona dla dzieci od 6. tygodnia do 5. roku życia. Pełen cykl szczepienia obejmuje:
- 3 dawki szczepionki podane do 6. miesiąca życia w odstępach co najmniej 6-8 tygodni,
- 1. uzupełniającą dawkę szczepionki u dzieci w wieku ok. 1,5 roku.
Dostępne w Polsce rodzaje szczepionek Hib
Szczepionki przeciw Hib opierają się na oczyszczonych fragmentach komórek bakterii. Nie zawierają żywych drobnoustrojów, nie są więc w stanie wywołać zakażenia Haemophilus influenzae typu b. Występują w pojedynczych preparatach (tzw. szczepionki monowalentne) lub w skojarzeniu ze składnikami uodparniającymi przed innymi chorobami, np.:
- błonicą,
- tężcem,
- krztuścem,
- polio,
- wirusowym zapaleniem wątroby typu B.
Dzieciom zwykle podaje się szczepionki skojarzone. Nie ma przeciwwskazań co do łączenia kilku składników w jednym preparacie, a oszczędzamy w ten sposób dziecku stresu, jaki wiązałby się z podaniem kilku oddzielnych zastrzyków.
W przypadku grypy trzeba szczepić się systematycznie, bo w każdym roku szczepionka ma trochę inny skład. Ponieważ nigdy nie będziemy mieli pewności, czy trafimy w zmutowane w danym sezonie wirusy, dzięki regularnemu szczepieniu jesteśmy bardziej bezpieczni. Typy wirusa bywają do siebie zbliżone. Jeśli nawet zachorujemy mimo szczepienia, przebieg choroby będzie lżejszy. Ktoś może powiedzieć: co tam, w końcu to tylko grypa, można to przechodzić. Grypa sama w sobie nie jest groźna. Często nie zdajemy sobie jednak sprawy z powikłań, jakie może spowodować. Zapalenie mięśnia sercowego, nerek, porażenie czterokończynowe mogą trwale zrujnować zdrowie, szczególnie u osób starszych i słabszych. Mogą nawet zabić. Grypa nie jest takim zwykłym przeziębieniem, które zwalczymy gripexem czy fervexem. Prawdziwa grypa, z bólami mięśniowo-stawowymi, skutecznie przykuwa nas do łóżka.
Czy szczepionka Hib jest bezpieczna? Przeciwwskazania i środki ostrożności
Szczepionki przeciwko zakażeniom Haemophilus influenzae typu b są całkowicie bezpieczne. Podaje się je już od wielu lat i jak dotąd nie zarejestrowano żadnych poważnych działań niepożądanych. Po podaniu szczepionki mogą pojawić się łagodne objawy ogólne, takie jak:
- ból i zaczerwienienie w miejscu podania,
- gorączka,
- pogorszone samopoczucie,
- wymioty,
- biegunka,
- ból głowy.
Większe ryzyko niepożądanych odczynów poszczepiennych występuje w przypadku szczepionki skojarzonej ze względu na liczbę składników, które potencjalnie mogą je wywołać. Dolegliwości te ustępują zwykle w ciągu 24. Godzin. Nie ma szczególnych przeciwwskazań do szczepienia przeciwko Hib. Dziecko powinno być zdrowe, dlatego wszelkie infekcje w ostrej fazie oznaczają przesunięcie terminu szczepienia. Ponadto przeciwwskazaniem jest także:
- rzadko występujący wrodzony brak przeciwciał – w tym wypadku preparat byłby nieskuteczny,
- uczulenie na składniki preparatu.
Na przestrzeni lat szczepienia pozwoliły mocno ograniczyć lub wręcz wyeliminować wiele chorób, dlatego warto stosować się do aktualnych wytycznych. Wszystkie dostępne na rynku preparaty są dobrze przebadane i wykazują wysoki profil bezpieczeństwa oraz skuteczności – w przypadku szczepionki Hib sięga ona aż 95%.
O ekspertce:
Magda Baran – specjalistka chorób zakaźnych, przewodnicząca Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Krakowie. Link do rozmowy: https://www.hellozdrowie.pl/powinnismy-znac-kalendarz-szczepien-dla-doroslych/
Bibliografia:
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hib/?strona=1#podsumowanie—szczepionka-przeciw-hib [dostęp 06.08.2024].
- https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/hib/index.html [dostęp 06.08.2024].
- https://www.immunize.org/wp-content/uploads/vis/polish_hib.pdf [dostęp 06.08.2024].
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Zmutowany groźny wirus w warszawskich ściekach. GIS wydał pilny komunikat
WHO apeluje o zwiększenie szczepień w walce z antybiotykoopornością. „To kluczowe znaczenie dla ratowania życia”
Szczepionka na COVID-19 wróciła do Polski. Chętni jednak muszą za nią zapłacić. I to niemało
Wycofano szczepionkę po śmierci pacjenta. „Działanie prewencyjne” – tłumaczy GIF
się ten artykuł?
