Tasiemiec uzbrojony – wszystko, co musisz wiedzieć o tym pasożycie

Tasiemiec uzbrojony to pasożyt jelitowy. Do twojego organizmu może się dostać poprzez spożywanie zanieczyszczonego jajami pokarmu, szczególnie kiedy jesz surowe lub niedogotowane mięso. Jak wygląda tasiemiec uzbrojony i jaki jest jego cykl rozwojowy? Czy obecność tego pasożyta w układzie pokarmowym może doprowadzić do poważnych powikłań?

Budowa tasiemca uzbrojonego

Zastanawiasz się, jak wygląda tasiemiec uzbrojony? Jego nazwa jest adekwatna do prezencji, bowiem pasożyt ten przypomina taśmę mierniczą – jest płaski, bardzo długi, a jego ciało składa się z wyraźnie oddzielonych od siebie segmentów. Cechą charakterystyczną tasiemca uzbrojonego są haczyki wieńczące jego głowę, dzięki którym może przyjąć stabilną pozycję w jelicie, ale przez to również wywołuje problemy zdrowotne u swojego żywiciela ostatecznego.

Cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego

Tasiemiec uzbrojony (łac. Taenia solium) inaczej nazywany jest tasiemcem świńskim. To płaziniec. Rozwija się, wykorzystując w tym celu dwóch różnych żywicieli – ssaki. Cykl rozwojowy zaczyna się, kiedy w końcowych członach ciała pasożyta magazynują się zapłodnione jaja (jest obojniakiem). Człony odrywają się, a żywiciel wydala je razem z kałem.

Żywiciel pośredni tasiemca uzbrojonego to świnia. Musi połknąć jaja, aby pasożyty mogły się rozwinąć. Kiedy do tego dojdzie, wydostają się z nich tzw. onkosfery, które układem krwionośnym i limfatycznym wędrują po całym ciele. Miejscem ich przeznaczenia są mięśnie prążkowane, tam przyjmują postać wągrów. Do żywiciela ostatecznego, czyli człowieka (lub gibona albo pawiana) dostają się poprzez zjedzenie przez niego zanieczyszczonego, niedogotowanego lub surowego mięsa wieprzowego.

Należy pamiętać, że skorupki jaj tasiemca uzbrojonego są bardzo wytrzymałe i odporne na niekorzystne warunki, dlatego mogą przetrwać do 6. miesięcy, leżąc np. w trawie, na liściach czy w innych miejscach, w których kilka tygodni wcześniej mógł się znaleźć kał innego żywiciela.

Jakie objawy daje tasiemiec uzbrojony?

Jak wiele chorób, tak i obecność tasiemca uzbrojonego w jelicie przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Kiedy jednak pacjent zaczyna odczuwać pierwsze symptomy, zwykle są one związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu pokarmowego. Wymienić tutaj można m.in.:

• bóle brzucha,
• ciągłe uczucie głodu lub awersja do jedzenia,
• gazy,
• biegunkę lub luźne stolce,
• utratę wagi,
• chęć na słone pokarmy.

Jakie choroby wywołuje tasiemiec uzbrojony?

Poza wyżej wymienionymi objawami, tasiemiec uzbrojony jest odpowiedzialny za rozwój u człowieka tasiemczycy albo wągrzycy. Dla tasiemczycy charakterystyczne jest nagłe chudnięcie, wymioty i biegunki, bóle brzucha oraz ogólne osłabienie organizmu, ponieważ pasożyt bytuje w jelicie. Nie jest to jednak stan zagrażający życiu, a wdrożenie leczenia pomoże szybko się z nim uporać.

Poważny problem może się pojawić, kiedy do organizmu dostaną się jaja tasiemca uzbrojonego – wtedy człowiek staje się żywicielem pośrednim, a onkosfera wędruje po ciele, aby zatrzymać się w mózgu lub oku. Może to prowadzić do poważnych konsekwencji, nawet do śmierci. Taka sytuacja ma miejsce, kiedy np. zjesz zanieczyszczone warzywa. Większym ryzykiem wągrzycy obarczone są w tym przypadku małe dzieci, które często lubią się bawić w piasku, na trawie albo w błocie i zapominają o dokładnym myciu rąk przed jedzeniem.

Jak się pozbyć tasiemca uzbrojonego?

Aby sprawdzić, czy za twoje samopoczucie odpowiedzialny jest tasiemiec uzbrojony, powinnaś wykonać badanie kału. Tylko na tej podstawie specjaliści będą mogli potwierdzić, czy faktycznie w twoim jelicie rozwija się pasożyt, czy za objawami stoi inna przyczyna. Samo leczenie tasiemca uzbrojonego jest proste i opiera się na farmakoterapii. Najczęściej jest to podawany jednorazowo niklozamid albo prazykwantel. Po przyjęciu leku powinnaś obserwować swój kał – będą w nim widoczne segmenty ciała pasożyta. O pełnym wyleczeniu świadczą stolce czyste przez co najmniej 3 miesiące.

Bibliografia:

1. Beros S., Jongepier E., Hagemeier F., Foitzik S., The parasite’s long arm: a tapeworm parasite induces behavioural changes in uninfected group members of its social host, Proceedings: Biological Sciences 2015, 282(1819).
2. https://wcvm.usask.ca/learnaboutparasites/parasites/taenia-saginata-and-cysticercus-bovis-beef-tapeworm-of-people.php [dostęp 11.03.2024].
3. Eom K. S., Rim H., Epidemiological understanding of Taenia tapeworm infections with special reference to Taenia asiatica in Korea, The Korean Journal of Parasitology 2001, 39(4): 267-283.