Laryngologia

Laryngologia to dość obszerna dziedzina medycyny, w której centrum zainteresowania są struktury położone w obrębie głowy i szyi. Przede wszystkim zatoki, nos, uszy, gardło i krtań wraz ze wszystkimi ich schorzeniami. Laryngolodzy zajmują się również chorobami ślinianek i węzłów chłonnych szyi.

Początki medycyny sięgają czasów starożytności. W związku z tym, że choroby towarzyszyły człowiekowi od zawsze, od najdawniejszych czasów ludzie starali się znaleźć sposoby na uśmierzenie dolegliwości. Początkowo próby te były bardzo nieudolne, znajdowały się na pograniczu magii i podejmowali je głównie szamani lub kapłani. Z czasem zaczęto poznawać anatomię, zależności w funkcjonowaniu narządów człowieka. Powstawały pierwsze szkoły medyczne, w których nauczano wyłącznie przekazem ustnym, gdyż nie było jeszcze podręczników. Wówczas medycynę traktowano holistycznie, a lekarzy dzielono na chirurgów i tych, którzy leczyli pozachirurgiczne schorzenia. Powoli zaczęto jednak widzieć potrzebę zawężenia działalności lekarzy do poszczególnych układów i narządów, gdyż dawało to możliwość dokładnego poznania budowy i chorób np. mózgu, nerek, żołądka. Dzięki temu wyodrębniły się poszczególne gałęzie medycyny, a wśród nich laryngologia.    

Otolaryngologia co to jest?

Pełna nazwa tej specjalizacji medycznej to otorynolaryngologia, jednakże potocznie najczęściej nazwę ogranicza się do laryngologii. Przyimek “oto” odnosi się do uszu, “ryno” do zatok i nosa, a laryngologia mieści w sobie gardło i krtań. Oznacza to, że ta dziedzina medycyny zajmuje się wszystkimi patologiami, które dotyczą nosa, zatok, uszu, gardła i krtani. Ponadto laryngolodzy zajmują się również schorzeniami ślinianek i węzłów chłonnych szyi. Laryngolog z reguły ogranicza się do leczenia dorosłych, a schorzeniami u dzieci zajmuje się laryngologia dziecięca.

Jak wygląda badanie laryngologiczne?

Jeżeli zgłaszamy się do laryngologa, tak jak u każdego innego lekarza, najpierw zostanie przeprowadzona rozmowa, w trakcie której zbierany jest wywiad lekarski. Dotyczy on zarówno przebiegu obecnego schorzenia, jak i wcześniejszych dolegliwości, chorób towarzyszących oraz obciążenia rodzinnego.

Następnie wykonuje się badanie poprzez oglądanie i dotyk. Dotyczy to głównie nosa, jego kształtu, stabilności (jest to istotne, zwłaszcza jeżeli doszło do urazu nosa) oraz struktur szyi – ślinianek i węzłów chłonnych – kontrolowana jest ich wielkość, bolesność oraz obecność oporów patologicznych. Następną częścią jest badanie wziernikiem nosowym wnętrza nosa. Oceniana jest przegroda nosowa, małżowiny nosowe oraz obecność i charakter wydzieliny. Ocena jamy ustnej i gardła dotyczy języka, policzków, przedsionka jamy ustnej, mięska podjęzykowego, migdałków podniebiennych, łuków podniebiennych i tylnej ściany gardła. Lusterkami laryngologicznymi bada się krtań – jej budowę i ruchomość i część nosową gardła. Badanie uszu, tak zwana otoskopia, przeprowadzane jest wziernikiem. Lekarz naciąga małżowinę uszną ku górze i ku tyłowi (powoduje to rozprostowanie przewodu słuchowego zewnętrznego). W trakcie otoskopii oceniana jest błona bębenkowa, jej ciągłość, kolor oraz obecność refleksu świetlnego. W zależności od problemu, z którym zgłaszamy się do laryngologa, mogą być zbadane wszystkie struktury lub tylko ta, z której pochodzą objawy.  

Najczęstsze choroby laryngologiczne

Spotykamy różne schorzenia w zależności od tego, którą strukturę obejmują. Ze strony ucha najczęściej jest to zapalenie ucha środkowego i zewnętrznego, woskowina blokująca przewód słuchowy i różnego rodzaju niedosłuchy. Obecnie bardzo często zdarzają się szumy uszne, które z reguły nie mają podłoża laryngologicznego, są jedynie objawem, który dotyczy uszu. Ze strony nosa często diagnozowane jest skrzywienie przegrody nosa (bywa ono wskazaniem do zabiegu plastycznej korekcji przegrody), przewlekły nieżyt nosa i zatok. W związku z tym, że coraz więcej osób cierpi na alergie, zdecydowanie wzrosła liczba alergicznych nieżytów nosa. Ze strony gardła spotykamy ostre zapalenie gardła, anginę, przerost migdałków podniebiennych. W krtani zdarzają się zapalenia, guzki śpiewacze, polipy i obrzęki Reinkiego. Zdarza się, że laryngolog diagnozuje powiększenie węzłów chłonnych na szyi. Ze strony ślinianek najczęściej występują stany zapalne i kamica ślinianki.

Zobacz także: Nie usuwaj migdałków!

Oczywiście nie możemy zapominać o schorzeniach nowotworowych, które mogą rozwinąć się w każdej ze struktur laryngologicznych.

Laryngologia ostry dyżur

Poza poradniami zawsze możemy liczyć na konsultację laryngologiczną w ramach szpitalnego ostrego dyżuru. Diagnozowani i leczeni są tutaj przede wszystkim pacjenci ze schorzeniami stanowiącymi zagrożenie życia. Należą do nich urazy z rozerwaniem tkanek miękkich w obrębie głowy i szyi, złamania kości twarzoczaszki, masywne krwawienia z nosa i duszność krtaniowa, niezależnie od jej przyczyny.