Metabolizm

Szybki metabolizm jest zjawiskiem pożądanym, szczególnie wśród osób z nadwagą. Metabolizm można skutecznie przyspieszyć, jednak zbyt szybki może wywołać skutki uboczne. Jak skutecznie przyspieszyć metabolizm? Czy tabletki przyspieszające metabolizm dostatecznie podkręcą jego tempo?

Spowolniony metabolizm często warunkuje osiągnięcie celów sportowych bądź powrót do zdrowia w walce ze stanami patologicznymi organizmu. Jednak jakość metabolizmu nie jest cechą przypisaną człowiekowi na stałe. Odpowiednio dobrane metody poprawiające metabolizm pozwalają bezpiecznie i świadomie panować nad własnym organizmem.

Co to jest metabolizm?

Metabolizm to całokształt reakcji chemicznych, stanowiących podstawę wszelkich procesów biologicznych zachodzących w organizmie człowieka. Wszystkie reakcje metaboliczne są ze sobą ściśle powiązane i w dużej mierze zależne od siebie. Równowaga metaboliczna jest niezbędna do harmonijnego funkcjonowania organizmu człowieka. Długotrwałe zaburzenia procesów metabolicznych to choroby metaboliczne, które wymagają leczenia.

Metabolizm uzależniony jest od wieku i płci. Kobiety wykazują wolniejszą przemianę materii ze względu na większy skład procentowy tkanki tłuszczowej, a od okresu dojrzałości płciowej tempo naturalnej przemiany materii kobiet spada o 2–3% na każdą dekadę życia. Spowolniony metabolizm szczególnie widoczny jest w okresie menopauzy. Metabolizm u mężczyzn spowalnia stopniowo.

Metabolizm spoczynkowy

Metabolizm spoczynkowy to podstawowa przemiana materii (PPM), stanowiąca blisko 70% dziennego wydatku energetycznego, zapewniająca prawidłowe funkcjonowanie organizmu, np. pracę narządów wewnętrznych. Wartości metabolizmu spoczynkowego wykorzystywane na rzecz PPM, różne są dla kobiet i mężczyzn, np. PPM dla prawidłowego funkcjonowania organizmu dojrzałej kobiety wynosi 1200–1600 kcal, a dla mężczyzny 1500–2000 kcal. Pozostałe 30% to ponadpodstawowa przemiana materii, niezbędna do wykonywania codziennych czynności, których niespożytkowana ilość odkłada się, np. w postaci tkanki tłuszczowej. Spowolniony metabolizm zdrowej osoby zazwyczaj jest wynikiem nieprawidłowego wydatkowania energetycznego wskutek niewłaściwego trybu życia.

Spowolniony i szybki metabolizm

Część ludzi wykazuje spowolniony metabolizm, wymagający kontrolowania diety i utrzymywania odpowiedniego poziomu wysiłku fizycznego. Spowolniony metabolizm może być przyczyną odkładania się tkanki tłuszczowej, zaparć, wzdęć, obrzęków, zmian skórnych, kruchych paznokci czy apatii. Przyspieszony metabolizm wiąże się ze spalaniem tkanki tłuszczowej, utrzymaniem równowagi jelitowej, apetytem, dobrym samopoczuciem i większym poziomem ogólnej energii wewnętrznej, czyli ogólnie dobrą kondycją zdrowia.

Co przyspiesza metabolizm?

Metabolizm w dużym stopniu uzależniony jest od odziedziczonych genów, dlatego proces przyspieszania nie jest łatwy, ale jest możliwy. Szybki metabolizm jest efektem zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Aktywność fizyczna skutecznie przyspiesza metabolizm. Regularnie uprawiany wysiłek fizyczny zwiększa zapotrzebowanie komórek organizmu na energię, w wyniku czego pracujące mięśnie zaczynają posiłkować się zapasami energetycznymi, np. z tkanki tłuszczowej (tzw. metabolizm tłuszczowy). Dla optymalnego przyspieszenia metabolizmu poleca się długotrwałą, ale umiarkowaną, aktywność o charakterze wytrzymałościowym, np. ćwiczenia cardio i interwały, oraz wysiłek siłowy. Duże znaczenie w procesach przemiany materii odgrywa skład masy ciała. Osoby o wysokiej masie mięśniowej i niskiej tkance tłuszczowej, np. sportowcy, wykazują szybki metabolizm. Do przyspieszenia metabolizmu należy również zadbać o prawidłowy poziom hormonalny, szczególnie hormonów tarczycy. Ponadto na tempo metabolizmu wpływają nieodpowiednia ilość i jakość snu, alkohol i inne używki, stres i choroby ogólnoustrojowe.

Dieta przyspieszająca metabolizm

Sport wspomaga utrzymanie ujemnego bilansu energetycznego przy współpracy ze zbilansowaną dietą. Dieta przyspieszająca metabolizm polega na jedzeniu częstych, ale małych posiłków. Poleca się 5 posiłków i co najmniej 2 litry wody w ciągu doby, przy czym należy pamiętać, że przekąski typu owoce i zbożowe batony również uznawane są za posiłek. Długie przerwy pomiędzy posiłkami nie są wskazane ze względu na gromadzenie zapasów kalorycznych przez organizm, a bezwzględnie zakazane jest odmawianie jedzenia i tzw. głodówka. Regularne posiłki pobudzają do pracy żołądek, przez co rozpędzony organizm po strawieniu porcji automatycznie sięga po zapasy.

Produkty przyspieszające metabolizm:

• cielęcina,
• produkty bogate w błonnik, jak warzywa strączkowe i produkty pszenne,
• olej lniany,
• cytrusy,
• przyprawy: chili, czarny pieprz i pieprz cayenne, imbir, cynamon,
• kawa,
• zielona i czerwona herbata.

Tabletki na przyspieszenie metabolizmu

Tabletki przyspieszające metabolizm niosą ryzyko wystąpienia zaburzeń pracy organizmu. Tego typu preparaty wywołują w organizmie reakcje chemiczno-termiczne i wegetatywne, np. podwyższają temperaturę, ograniczają przyswajanie pokarmu, hamują apetyt, a nawet pobudzają odruchy wymiotne. Syntetyczne mieszanki przyspieszające metabolizm wskazane są wyłącznie na zlecenie lekarza. Dla samodzielnej suplementacji zaleca się preparaty witaminowe i odżywcze.