Pierwsza pomoc

Zasady pierwszej pomocy przedmedycznej obejmują postępowanie krok po kroku według algorytmu podstawowej pierwszej pomocy na miejscu wypadku. Sztuczne oddychanie jest dla wielu ludzi nieprzyjemnym doświadczeniem. W takim przypadku należy prowadzić chociaż uciśnięcia klatki piersiowej.

Pierwsza pomoc to pojęcie stosowane wobec każdego bez względu na wykształcenie i umiejętności. Powinniśmy wiedzieć, jak właściwie udzielić pierwszej pomocy niezależnie od tego, czy mamy wykształcenie medyczne czy nie. Natomiast kwalifikowana pierwsza pomoc to czynności ratunkowe określone w Ustawie o państwowym ratownictwie medycznym podejmowane przez służby ratownicze. Należą do nich WOPR, GOPR, straż pożarna, członkowie Czerwonego Krzyża, służby mundurowe. Muszą zrealizować kurs pierwszej pomocy i zdać egzamin państwowy, który jest ważny 3 lata. Pierwsza pomoc medyczna wykonywana jest wyłącznie przez lekarzy, pielęgniarki i ratowników medycznych. Leczenie ratunkowe jest za to zadaniem wyłącznie lekarzy – specjalistów medycyny ratunkowej.

Co to jest pierwsza pomoc przedmedyczna?

Pierwsza pomoc przedmedyczna (przedlekarska) obejmuje czynności ratunkowe na miejscu zdarzenia, które powinny być wykonywane przez każdego człowieka niezależnie od wieku czy wykształcenia. Okazuje się, że statystycznie jedynie 25% procent społeczeństwa udziela pełnej pierwszej pomocy przedmedycznej obejmującej również resuscytację krążeniowo-oddechową. Czas przed przyjazdem kwalifikowanych służb ratunkowych udzielających właściwej pierwszej pomocy medycznej, a także to co dzieje się w ciągu tych kilku czy kilkunastu minut z chorym, jest kluczowe dla szans na jego przeżycie. To właśnie od świadka zdarzenia zależy ludzkie życie. Pierwszym ogniwem pomocy przedmedycznej jest rozpoznanie stanu zagrożenia życia, zapewnienie bezpieczeństwa i wezwanie wykwalifikowanych służb ratunkowych. Drugim ogniwem jest wczesne podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, a w przypadku nagłego zatrzymania krążenia również wczesna defibrylacja elektryczna.

Pierwsza pomoc przedmedyczna krok po kroku

Aby właściwie udzielić pomocy przedmedycznej, należy kierować się algorytmem Basic Life Support (BLS). Do 2020 roku obowiązuje algorytm z 2015 roku. Oto on:

1. Zapewnij bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia.
2. Sprawdź reakcję poszkodowanego, chwytając go za barki, delikatnie potrząsając i mówiąc „Halo, słyszy mnie pan/pani”. Jeśli chory reaguje i jest świadomy, należy pozostawić go w pozycji zastanej i ewentualnie ukierunkować pierwszą pomoc na obecne u chorego rany, oparzenia itp. jeśli chory nie reaguje, należy przejść do punktu 3.
3. Udrożnij drogi oddechowe przez odchylenie głowy do tyłu i wysunięcie żuchwy.
4. Sprawdź oddech. Jeśli chory oddycha, należy ułożyć go w pozycji bocznej bezpiecznej, co pewien czas kontrolując oddech. Jeśli nie oddycha, należy go ułożyć w pozycji „na wznak” na plecach. Wiedząc o tym, czy chory oddycha czy nie, konieczne jest wezwanie pomocy numerem 112. Dyspozytor poza wysłaniem karetki na miejsce zdarzenia z pewnością poda wskazówki do dalszego postępowania. Należy jednak wiedzieć, że w momencie, kiedy chory nie oddycha i wzywa się pomoc, należy również wysłać osobę, która nam towarzyszy po AED. Jest to przenośny defibrylator dostępny na stacjach benzynowych w centrach handlowych czy wielu innych miejscach publicznych.
5. Przy braku oddechu konieczne jest rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej w sekwencji 30:2. To skrót mówiący, ile wdechów i ile uciśnięć należy prowadzić przy resuscytacji. Na 30 uciśnięć klatki piersiowej z częstotliwością 100–120/min na głębokość 5–6 cm, przypadają 2 wdechy metodą usta-usta lub usta-nos o objętości 500–600 ml.
6. Gdy tylko jest to możliwe, należy wykonać defibrylację elektryczną przez użycie AED. Urządzenie jest bardzo proste w obsłudze. Ma zazwyczaj jeden przycisk, który należy nacisnąć, a urządzenie mówi po kolei, co dalej robić.
7. Resuscytacja musi być kontynuowana do czasu przejęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej przez zespół ratownictwa medycznego, pojawienia się oznak życia bądź wyczerpania sił ratownika.

Pierwsza pomoc – reanimacja a resuscytacja

Nagłe zatrzymanie krążenia to nagłe ustanie czynności serca, czyli zatrzymanie krążenia krwi, zatrzymanie oddechu i oczywiście zahamowaniu funkcji ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku pierwszej pomocy najczęściej myli się pojęcie resuscytacji a reanimacji:

• resuscytacja to czynności ratunkowe mające na celu przywrócenie podstawowych czynności życiowych, co najmniej krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania;
• reanimacja natomiast to czynności ratunkowe prowadzące do powrotu spontanicznej czynności układu oddechowego, krążenia i powrotu świadomości.