Pokrzywka

Ze zmianami pokrzywkowymi borykają się zwykle osoby młode pomiędzy 15 a 25 rokiem życia. Pojawiająca się wysypka sygnalizuje, że nadszedł czas na zmianę codziennych nawyków. Swędzące bąble trudno leczyć, bo ciężko znaleźć czynnik, który je wywołuje. Nie oznacza to, że nie można pokonać pokrzywki.

Pokrzywka oznacza zmiany skórne, które mogą wystąpić nagle i równie szybko giną. Proces ten określa się jako ostrą ich odmianę. Typ przewlekły jest bardziej uciążliwy. Wysypka może się utrzymywać do kilku tygodni. Jej cechą charakterystyczną jest uporczywy świąd, który nasila się głównie nocą. Skórę pokrywają piekące bąble o czerwonej barwie, w których zbiera się płyn surowiczy i kumulują się komórki zapalne.

Rodzaje pokrzywek

Pokrzywka ma wiele odmian. Niektóre z nich, zwłaszcza nieleczone, mogą skutkować przykrymi konsekwencjami dla zdrowia. W zależności od długości trwania wysypki, pokrzywkę dzieli się na ostrą i przewlekłą. Jej typy określa mechanizm immunologiczny, o ile został udowodniony. Potwierdza on lub wyklucza istnienie przeciwciał alergicznych w organizmie (przeciwciała IgE). W związku z tym pokrzywkę podzielono na 3 typy: IgE zależny, IgE niezależny i typ niealergiczny, który nie ma jasno określonego mechanizmu. Nazewnictwo pokrzywek jest uzależnione także od czynników potencjalnie je wywołujących.

Zobacz także: Pokrzywka alergiczna u dziecka i dorosłego. Jak leczyć pokrzywkę alergiczną?

Pokrzywka – przyczyny. Klasyfikacja wg alergenów

Pokrzywka ma różne przyczyny i aby odnaleźć czynnik alergizujący, potrzeba wielu badań diagnostycznych. Przede wszystkim podstawowych badań krwi, testów skórnych i wywiadu lekarskiego na temat codziennych nawyków. Określenie rodzaju pokrzywki jest zależne od ich wyników.

Klasyfikacja pokrzywek według alergenów:

• Pokrzywka ostra – występuje niespodziewanie po kontakcie z alergenem i równie szybko znika. Trwa kilka godzin. Za winowajcę tej pokrzywki uważa się pokarmy, styczność z jadem owadów i zwierzęta, u których sierść jest długa.
• Pokrzywka przewlekła – może trwać do kilku tygodni. Jest bardzo uciążliwa. Towarzyszy jej świąd, pieczenie i uczucie gorąca. Na ten rodzaj pokrzywki chorują częściej kobiety.
• Pokrzywka idiopatyczna – zmiany skórne przypominają oparzenie. Przyczyna pokrzywki nie jest znana. Przyjęto jednak, że około ⅓ chorych z tą odmianą pokrzywki ma choroby o podłożu autoimmunologicznym, które mogą powodować pojawianie się wykwitów.
• Pokrzywka fizykalna – wywołana oddziaływaniem czynników fizycznych, takich jak ciepło, woda lub wysiłek fizyczny.
• Pokrzywka cholinergiczna – rodzaj wysypki popularny wśród młodych mężczyzn. Przyczyną jej występowania są czynniki środowiskowe, takie jak stres, silne emocje, wzmożona potliwość przy wysiłku fizycznym.
• Pokrzywka aspirynowa –  powstaje w wyniku uczulenia na aspirynę lub pokarmy, które ją zawierają.
• Pokrzywka posurowicza – jako jedyna przebiega z gorączką. Towarzyszy jej ból stawów. Nie wiadomo, jaki alergen ją wywołuje.
• Pokrzywka naczyniowa – alergenem ją wywołującym są choroby tkanki łącznej, np. toczeń rumieniowaty lub twardzina układowa. Określa się ją mianem pokrzywkowego zapalenia naczyń.
• Pokrzywka słoneczna – bąble pojawiają się w wyniku nadmiernej ekspozycji na słońce.

Z wysypką borykają się głównie dorośli. Pokrzywka u dzieci zdarza się rzadko, a alergenem ją powodującym jest zazwyczaj produkt spożywczy.

Leczenie pokrzywki

Leczenie pokrzywki polega najczęściej na unikaniu kontaktu z alergenem. W praktyce nie zawsze jest to możliwe. W trudnych przypadkach u chorego wykonuje się odczulanie. Terapia polega na powolnym wstrzykiwaniu alergenów do momentu uzyskania odporności. Do leczenia włącza się też farmakoterapię. Chory otrzymuje leki antyhistaminowe o działaniu przeciwświądowym i leki uspokajające. Czasem także sterydy, które mają zahamować stan zapalny.

Wiele osób próbuje sobie pomóc na własną rękę i stosuje w przypadku wystąpienia pokrzywki leczenie domowe, zażywając preparaty z apteki dostępne bez recepty. Nie każda taka próba kończy się sukcesem. Środki bez recepty działają jedynie doraźnie i są słabsze niż te przepisane przez lekarza.

W szczególnych przypadkach potrzebna jest hospitalizacja. Zwłaszcza wtedy, gdy wystąpi pokrzywka na twarzy, w okolicach gardła lub krtani. Jest to bardzo niebezpieczne i może skutkować przerwaniem dostępu powietrza. Jeśli tak się dzieje, konieczne jest podanie adrenaliny, aby zatrzymać ten proces. Tego typu sytuacje są rzadkością. Z reguły pokrzywka lokalizuje się na tułowiu bądź na kończynach.

Bibliografia:

1. Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową – S.Jabłońska, S.Majewski, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005