RTG (Rentgen)

Badanie RTG, czyli potocznie rentgen, to podstawowa metoda obrazowania, wykorzystywana w diagnostyce wielu schorzeń. Terminem rentgen nazywa się także wynik badania radiologicznego, czyli zdjęcie RTG, jak również aparat emitujący promieniowanie rentgenowskie. Warto wiedzieć, jak często można robić RTG oraz czy można wykonać RTG bez skierowania.

Rentgen jest badaniem szybkim, prostym i nieinwazyjnym. Należy jednak pamiętać, że żadna dawka promieniowania rentgenowskiego nie jest obojętna dla zdrowia. Stąd badanie RTG w ciąży jest przeciwwskazane, podobnie jak u młodych pacjentów. Aby uzyskać wiarygodny wynik badania RTG, należy się odpowiednio przygotować, dotyczy to w szczególności badania RTG kręgosłupa oraz jamy brzusznej i miednicy. RTG zatok, zęba, nadgarstka czy kolana nie wymaga specjalnego przygotowania.

Badanie RTG – co to jest, na czym polega?

Badanie określane popularnie jako rentgen to inaczej prześwietlenie, to badanie radiologiczne, które wykorzystuje wiązkę promieniowania rentgenowskiego (rodzaj promieniowania jonizującego) w celu zobrazowania zmian i nieprawidłowości wnętrza ciała. Badanie RTG polega na krótkotrwałym napromieniowaniu ciała promieniami rentgenowskimi. W celu lepszego zobrazowania nieprawidłowości podaje się również kontrast, czyli środek cieniujący. Zróżnicowana zdolność tkanek do pochłaniania promieniowania jest podstawą uzyskania zdjęcia RTG. Badanie RTG umożliwia wykrycie zmian pourazowych, zwyrodnieniowych, zapalnych, a także nowotworowych. Służy potwierdzeniu lub wykluczeniu choroby. Jest pomocne w postawieniu właściwej diagnozy.

Badania RTG kręgosłupa, jamy brzusznej, płuc, rentgen stomatologiczny – wskazania

Prześwietlenie kręgosłupa oraz jamy brzusznej należą do najczęściej wykonywanych badań radiologicznych. RTG płuc to podstawowe badanie diagnostyczne w pulmonologii, a RTG zęba w stomatologii. Wskazania do wykonania badania RTG są bardzo liczne:

• RTG kręgosłupa szyjnego służy ocenie urazów w okolicy szyi, a także wad rozwojowych i zwyrodnieniowych;
• RTG kręgosłupa piersiowego wykonuje się przy podejrzeniu zmian zwyrodnieniowych, pourazowych, zapalnych oraz w celu oceny wad postawy;
• RTG kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego wykonuje się w przypadku nasilonych dolegliwościach bólowych w obrębie tej okolicy;
• RTG jamy brzusznej wykonuje się w przypadku ostrych dolegliwości bólowych, przy podejrzeniu perforacji, niedrożności oraz stanów zapalnych;
• RTG płuc jest stosowane przy podejrzeniu zapalenia płuc, gruźlicy, odmy, płynu w opłucnej czy zmian nowotworowych;
• RTG zęba (RTG pantomograficzne, cefalometryczne lub punktowe) jest pomocne podczas leczenia kanałowego, ortodontycznego, przy diagnozowaniu próchnicy oraz stanów zapalnych zębów, ale także przed ekstrakcją zęba.

Przygotowanie do RTG kręgosłupa lędźwiowego, jamy brzusznej

Badanie RTG zwykle nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. W przypadku RTG głowy wymagane jest jedynie zdjęcie wszystkich kolczyków, spinek i innych ozdób w obrębie głowy, a także łańcuszków z szyi. Podobnie jest w RTG klatki piersiowej czy RTG płuc, gdzie należy usunąć elementy metalowe, które mogą zaburzać wynik badania. W przypadku RTG zęba problem mogą jedynie sprawić protezy zębowe, o których trzeba koniecznie poinformować osobę przeprowadzającą badanie RTG.

Inaczej jest w przypadku RTG jamy brzusznej oraz prześwietlenia kręgosłupa lędźwiowego. W tych sytuacjach należy pamiętać, że w dniu badania pacjent musi stawić się na czczo. Dzień przed badaniem należy zachować dietę lekkostrawną, pozbawioną produktów wzdymających, napojów gazowanych i mlecznych. Ponadto należy przyjąć preparat przeczyszczający 24 godziny przed badaniem. W przygotowaniu pacjentów do badania radiologicznego stosuje się także espumisan, aby zapobiec nakładaniu się gazów na obraz badanych narządów.

Zobacz także: RTG kręgosłupa

Jak często można robić RTG? Przeciwwskazania

RTG wykonuje się wyłącznie z polecenia lekarza – nawet jeśli badanie wykonywane jest w prywatnym ośrodku. Zabronione jest RTG bez skierowania. Badanie RTG jest przeciwwskazane w ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze, z uwagi na ryzyko uszkodzenia płodu. W przypadku wysokiej konieczności, stosuje się specjalne środki ostrożności. Promieniowanie rentgenowskie jest szkodliwe dla zdrowia, każda jego dawka, zwłaszcza częsta ekspozycja na promieniowanie, może być niebezpieczna.

Przyjmuje się, że osoby palące powinny wykonywać badanie RTG klatki piersiowej raz w roku. Podobnie osoby pracujące w szkodliwych warunkach.