Świnka

Za występowanie świnki odpowiedzialny jest czynnik chorobotwórczy zwany paramyksowirusem. Zakażenia następuje drogą kropelkową. Jest to choroba występująca najczęściej zimą i wczesną wiosna.

Świnka – ogólnie

Świnka (parotitis epidemica), inaczej nagminne zapalenie ślinianek przyusznych, to choroba wirusowa, która w dużej mierze dotyczy dzieci szkolnych. Objawia się poprzez powiększenie się ślinianek przyusznych. Zaliczana jest do chorób na które można zachorować więcej niż raz, aczkolwiek zdarza się to bardzo rzadko.

Od momentu wprowadzenia szczepień na tą chorobę zachorowalność w krajach rozwiniętych bardzo mocno spadła. Wirus tej choroby ma dużą zdolność zarażania. Sam wirus może znajdować się w ślinie, krwi, moczu. Poprzez drogi oddechowe wirus dostaje się do naszego organizmu, gdzie rozpoczyna atak na nasz nabłonek oddechowy.

Świnka, jak już było wspomniane, w głównej mierze atakuje ślinianki. Czasem wirus rozwija się również w trzustce oraz w układzie nerwowym.

Okres wylęgania choroby trwa od 14 do 24 dni. Pacjent stanowi źródło zakażenia od 7 dni przed i 9 dni po wystąpieniu obrzęku ślinianek.

Znane są przypadki, kiedy dochodzi do zarażenia świnką nie dającą żadnych objawów. Dzięki trójskładnikowy szczepionkom w Polsce ta choroba z roku na rok zbiera coraz mniejsze żniwo.

Świnka – objawy

Świnka może przebiegać bezobjawowo lub objawowo. W pierwszym przypadku jedynym możliwym sposobem wykrycia tej choroby jest wykrycie przeciwciał we krwi. Wykonywane są odpowiednie badania pomocnicze, takie jak:

• badanie biochemiczne wykazujące podwyższoną ilość amylazy we krwi i moczu
• badanie serologiczne, gdzie wykorzystywanym materiałem jest surowica – za pomocą testu ELISA oznaczane są swoiste przeciwciała IgM lub UgG; dodatnie IgM pozwala na rozpoznanie ostrej odmiany choroby zakaźnej; ten rodzaj badania jest jedną z podstawowych metod diagnostycznych
• izolacja wirusa wykonywana w wątpliwych sytuacjach; wykonuje się izolację wirusa z krwi, moczu, śliny w hodowli komórkowej; można również wykryć RNA wirusa za pomocą RT PCR.

W przebiegu objawowym choroby występują:

• gorączka
• bóle głowy
• bóle mięśni
• obrzęk ślinianek przyusznych
• złe samopoczucie
• ból przy otwieraniu ust i gryzieniu
• ból w okolicy stawu żuchwowego
• uczucie suchości w jamie ustnej
• aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych o zazwyczaj typowym i łagodnym przebiegu.

Przebieg samej choroby ma charakter łagodny.

Świnka – powikłania

Naukowcy mówią, że świnka u chłopców powyżej 12 roku życia może prowadzić do późniejszego zapalenia jąder i trzustki

Do tego bardzo często po śwince dochodzi do zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych. Występuje ono najczęściej w 2 lub 3 tygodniu choroby. Aż 70% pacjentów ma zmiany w płynie mózgowo – rdzeniowym, jednak u większości z nich przebiega to w sposób bezobjawowy. Objawy w postaci zapalenia opon najczęściej pojawiają się u dorosłych, rzadziej u dzieci chorujących na tą chorobę.

Diagnostyka tej choroby ma na celu sprawdzenie do jakich zmian doszło pod kątem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz możliwych powikłań. Prawidłową diagnozę jest w stanie postawić tylko lekarz.

U osób dorosłych notuje się również takie powikłania po śwince, jak:

• zapalenie jajnika
• zapalenie trzustki
• zapalenie jądra i najądrza
• zapalenie twardówki, rogówki i tęczówki oraz nerwu wzrokowego
• grasica
• porażenie nerwu twarzowego
• zapalenie spojówek
• zapalenie tarczycy
• zapalenie błędnika
• zapalenie stawów
• zapalenie nerek
• ataksja
• głuchota.

U kobiet w ciąży, w I trymestrze może dojść do samoistnego poronienia.

Zapalenie jąder może skutkować w przyszłości bezpłodnością.

Leczenie tej choroby ma charakter objawowy. Zaleca się stosowanie ciepłych lub zimnych okładów  w okolicy przyusznic. Do tego stosowane są środki przeciwbólowe przepisane przez lekarza. Zaleca się również picie dużej ilości wody, płukanie ust i unikanie kwaśnych pokarmów. W przypadku świnki żadne antybiotyki nie są skuteczne.

Świnka należy do chorób ustępujących samoistnie. Pozostałością po śwince jest odporność na całe życie.