Terapia strukturalna Minuchina, czyli obalamy hierarchię

Ujęcie strukturalne jest jedną ze szkół terapeutycznym podejścia systemowego.

Jego twórca Salvador Minuchin wniósł do terapii dwa ważne punkty: wykazał, że badanie struktury rodzinnej może szeroko otworzyć bramy leczeniu różnych dysfunkcji rodzinnych, oraz wyjaśnił specyfikę funkcjonowania rodzin, w których występują przypadki zaburzeń odżywiania (bulimii i anoreksji), co w ogromnym stopniu pomogło rozwinąć techniki terapii osób z tymi problemami.

Terapia strukturalna Minuchina – główne założenia

Rodzina jest systemem hierarchicznym. W każdej rodzinie z czasem kształtują się stałe układy, tzw. podsystemy. Każdy członek rodziny należy równocześnie do różnych podsystemów, np. małżeńskiego czy podsystemu rodzic – dziecko itd. W ramach takiego układu (a także pomiędzy podsystemami) istnieją stałe wzorce zachowań, np. jak, kiedy i do kogo się zwracać, kto ma jaki poziom władzy oraz gdzie stoi w hierarchii rodziny. Salvador Minuchin utrzymywał, że aby rodzina funkcjonowała prawidłowo, granice pomiędzy podsystemami powinny być jasne. Na przykład rodzice powinni umieć funkcjonować tak, by na ich małżeństwo nie wpływały zbytnio osoby trzecie, np. babcia, lub by jedno z małżonków nie wchodziło w koalicje z dziećmi. Minuchin zauważył jednak, że w części rodzin granice między poszczególnymi podsystemami zamazują się (w przypadku rodzin, których członkowie są zbyt zależni od siebie) lub są zbyt sztywne (utrudniają porozumiewanie się członków rodziny czy wzajemne troszczenie się o siebie).

W takim wypadku mamy do czynienia z rodziną zaburzoną. Najlepszy sposób na usunięcie zaburzeń (np. choroby psychicznej) to, według terapeutów strukturalnych, zmiana utrwalonych zachowań całej rodziny i reorganizacja hierarchii.

Terapia strukturalna Minuchina – dla kogo?

Terapeuci szkoły strukturalnej osiągają dobre efekty w rodzinach, w których jedno z dzieci cierpi na zaburzenia odżywiania. Terapia ta znajduje zastosowanie w przypadku skonfliktowanych rodzin (także par małżeńskich) oraz w rodzinach, które zmagają się z różnego pochodzenia kryzysami.

Terapia strukturalna Minuchina – cele i efekty

Celem psychoterapii strukturalnej jest zmiana struktury rodziny, która uzdrowi sytuację między jej członkami. Terapeuta ma pomóc rodzinie zmodyfikować jej zachowania i nauczyć ją funkcjonować tak, by była zdolna do samodzielnego rozwiązania aktualnych i przyszłych problemów.

Terapia strukturalna Minuchina – ograniczenia

Niektórzy terapeuci i teoretycy podchodzą do modelu podsystemów Minuchina z dystansem. Twierdzą, że jest wiele okoliczności i sytuacji rodzinnych, w których bardziej funkcjonalny okazuje się inny model struktury rodzinnej.

Terapia strukturalna Minuchina – metoda

Na terapię zapraszana jest cała rodzina, ponieważ tylko w ten sposób terapeuta może poznać pełen schemat interakcji. Ponadto ważne jest, by w proces terapeutyczny byli wciągnięci wszyscy członkowie rodziny.

Terapię prowadzi dwóch specjalistów. Pierwszy pracuje aktywnie z rodziną. Drugi obserwuje i pełni funkcję konsultanta.

Terapeuta najpierw ocenia strukturę rodziny, a potem, w ciągu następnych spotkań, podważa i rozbija rodzinne wzory interakcji. Rozmyślnie przyjmuje kierowniczą rolę w rodzinie: występuje jako lider, instruuje jej członków i wydaje polecenia oraz zaleca prace domowe. Często zmusza członków rodziny do innego spojrzenia na ich relacje i musi przezwyciężyć ich opór przed uzdrawiającą zmianą.