Test na HPV – kiedy i dlaczego warto wykonać badanie? 

Zakażenie wirusem HPV przechodzi w ciągu życia aż 80 proc. populacji. Większość organizmów zwalcza go samoistnie. Niekiedy jednak, zwłaszcza jeśli jego aktywność nie jest monitorowana, może doprowadzić do rozwoju raka. Podstawą diagnostyki jest test HPV dla mężczyzn i kobiet. Pozwala on wykryć obecność wirusa oraz oznaczyć jego typy. Jak wykonuje się badanie? Ile kosztuje? Jak długo czeka się na wyniki? 

Na czym polega test na obecność HPV? 

Test na HPV dla mężczyzn i kobiet pozwala na wykrycie zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (ang. human papilloma virus, HPV). Patogen ten odkrył w 2008 r. Harald zur Hausen i zauważył jego związek z rakiem szyjki macicy. Za wyniki swoich badań otrzymał Nagrodę Nobla. Patogen transmitowany jest drogą płciową oraz przez kontakt z zainfekowanymi tkankami, ale też poprzez krew i ślinę. 

Test HPV pozwala nie tylko wykryć obecność wirusa, ale też określić jego typ. To ważne, ponieważ przykładowo HPV 6 i HPV 11 odpowiadają za rozwój ok. 90 proc. brodawek na narządach płciowych oraz odbycie u kobiet i mężczyzn, a także powodują nawrotową brodawczakowatość układu oddechowego. Jednak to HPV 16 i HPV 18 są wirusami wysokiego ryzyka. Odpowiadają za około 50 proc. zachorowań na śródnabłonkową neoplazję szyjki macicy i aż 70 proc. przypadków raka szyjki macicy. 

Test na HPV dla kobiet 

Badanie u kobiet wykonywane jest na podstawie wymazu z szyjki macicy. Materiał może być pobrany na potrzeby przeprowadzenia tego testu albo przy okazji wykonywania kontrolnej cytologii płynnej. Diagnostyka jest bezbolesna, choć w przypadku niektórych kobiet może wywoływać dyskomfort, zwłaszcza podczas wsuwania wziernika ginekologicznego do pochwy i rozszerzania jej wejścia w celu uwidocznienia szyjki macicy. Samo pobieranie materiału przy pomocy specjalnej szczoteczki jest  zwykle niewyczuwalne. 

Ważne, aby badanie zostało wykonane po ustaniu krwawienia miesiączkowego (najlepiej cztery dni po okresie i nie później niż cztery dni przed kolejnym krwawieniem). Dobę wcześniej należy wstrzymać się od stosunków seksualnych i nie wykonywać irygacji oraz żadnych badań ginekologicznych. Natomiast na dwie doby przed wykonaniem testu należy zrezygnować ze stosowana leków dopochwowych. 

Test na HPV dla mężczyzn 

U mężczyzn zakażenie wirusem HPV występuje rzadziej, co nie znaczy, że się nie zdarza. Dlatego i oni powinni zadbać o badania profilaktyczne. W tym wypadku do przeprowadzenia testu wykorzystywany jest materiał z prącia albo cewki moczowej. Ważne, aby badanie wykonać po dobowej przerwie od wytrysków nasienia i nie myć żołędzi przez 12 godzin poprzedzających test. W dniu diagnostyki należy wstrzymać się od oddawania moczu dwie godziny przed pobraniem materiału do analizy. 

Ile się czeka na wynik testu HPV?  

W zależności od laboratorium, które przeprowadza analizę, na wyniki będziesz czekać od zaledwie trzech dni do nawet dwóch tygodni. Jeśli zależy ci na szybkiej diagnozie, wybierz laboratorium, które oferuje krótkie terminy przeprowadzania analizy, a więc bada próbki na miejscu. 

Ile kosztuje test na HPV? 

Test HPV dla kobiet, przeprowadzany na podstawie wymazu z szyjki macicy, kosztuje około 200 zł. Jeśli dodatkowo pobierany jest materiał do wykonania cytologii płynnej, wówczas koszt wzrasta do 250-300 zł. Test dla mężczyzn przeprowadzany na podstawie materiału pobranego z prącia lub cewki moczowej kosztuje około 200 zł. 

Wynik pozytywny testu na wirusa HPV – co dalej? 

Regularne wykonywanie badań pod kątem zakażenia wirusem HPV pozwala na wczesne jego wykrycie i potwierdzenie ryzyka rozwoju raka szyjki macicy, zanim on jeszcze się rozwinie. Pamiętaj jednak, że sam pozytywny test HPV nie oznacza nowotworu i tym bardziej nie jest wyrokiem!  

Należy go interpretować jako obecność wirusa w organizmie, który może przyczynić się do rozwoju choroby. Ta natomiast rozwija się przez wiele lat. Zatem zagrożenie występuje w przypadku tych osób, które unikają regularnej diagnostyki, obawiając się usłyszeć mało optymistyczną diagnozę.

To o czym należy pamiętać po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu HPV, to częstsze wizyty kontrolne, aby monitorować stan zdrowia i zainterweniować od razu (np. wykonać kolposkopię z biopsją czy konizację szyjki macicy) w razie, gdyby zaczął rozwijać się nowotwór.  

Katarzyna Pietuch – specjalistka ginekologii i położnictwa ze Szpitala Klinicznego przy ul. Kondratowicza w Warszawie (Szpital Bródnowski). Link do wywiadu: https://www.hellozdrowie.pl/szacuje-sie-ze-az-75-proc-kobiet-ktore-rozpoczely-wspolzycie-plciowe-jest-nosicielkami-katarzyna-pietuch-specjalistka-ginekologii-i-poloznictwa-o-wirusie-hpv/

Bibliografia: 

1. Arcimowicz P., Bruzgielewicz A., Osuch-Wójcikiewicz E., Niemczyk K., Zakażenie wirusem HPV jako czynnik nowotworzenia w rakach głowy i szyi, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2013, vol. 2, nr 1, s. 11-14. 
2. Golusiński P., Lamperska K., Braakhuis B. J. M., Snijders P. J. F., Pazdrowski J., Pieńkowski P., Łuczewski Ł., Golusiński W., Występowanie i rola aktywnej infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w rakach płaskonabłonkowych głowy i szyi, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2012, vol. 1, nr 3, s. 244-251. 
3. Trojańczyk M., HPV – szczepić czy nie szczepić?, Problemy Higieny i Epidemiologii 2012, nr 93(3), s. 623-626.