Typy osobowości według Junga – czym się charakteryzują i kiedy warto skorzystać z pomocy psychologa?

Zdaniem Carla Gustava Junga  w życiu ludzkim szczególne znaczenie mają sny, które są drogą do nieświadomości. Autor ten dodatkowo badał dokładnie ludzkie typy osobowości i temperamentu.

Typy temperamentu

Punktem wyjścia do koncepcji Junga jest teoria Hipokratesa, dotycząca czterech różnych typów temperamentu. Zgodnie z tą teorią można wyróżnić takie typy jak sangwinik, choleryk, melancholik i flegmatyk.  

Sangwinik 

Sangwinik to osoba pełna energii, optymistyczna, radosna i skoncentrowana na różnych działaniach. Sangwinicy nie obawiają się wyzwań, tylko chętnie je podejmują, a także cieszą się towarzystwem innych ludzi, są gadatliwi i przyjacielscy. Z drugiej strony sangwinicy dosyć szybko zmieniają nastroje, a także mają tzw. słomiany zapał.  

Choleryk 

Choleryk to osoba nerwowa, wybuchowa, która nie potrafi ukrywać swoich uczuć. Każda emocja wiąże się więc z wyraźną mową werbalną i pozawerbalną. Takie osoby mają jednak zdolności przywódcze i kierownicze i szybko podejmują decyzje. Niestety cholerycy bywają dosyć kłótliwi i nie jest trudno wyprowadzić ich z równowagi. W kontekście relacji międzyludzkich, warto wspomnieć o tym, że związek z cholerykiem jest zwykle trudny. 

Melancholik 

Melancholik to osoba niestabilna emocjonalnie, często smutna i przygnębiona. Taka osoba jest przeciwieństwem choleryka. Melancholicy są bardzo introwertyczni, jednak są świetnymi analitykami i potrafią zauważyć sprawy niewidoczne dla innych. Melancholicy dążą do perfekcjonizmu, potrzebują dużo czasu na wykonanie danego zadania, a także pracują bardzo starannie i sumiennie.  

Flegmatyk  

Flegmatyk to osoba powolna i ma problem z uzewnętrznieniem uczuć. Takie osoby są bardzo spokojne i zrównoważone, nie kłócą się. Dodatkowo tacy ludzie często są troskliwi, uprzejmi i empatyczni, chociaż działają bardzo wolno. Flegmatycy są odporni na naciski, zwykle są dobrymi partnerami życiowymi, chociaż związek flegmatyka z cholerykiem może być niezwykle trudny.

Teoria osobowości Junga  

Jung stworzył teorię osobowości, na którą składa się 16 różnych typów. Ta koncepcja opiera się na wyżej wspomnianych czterech rodzajach temperamentu Hipokratesa. Tym samym koncepcja Junga jest bardziej rozwinięta i dokładniejsza niż ta autorstwa Hipokratesa. Do typów osobowości w teorii Junga można zakwalifikować: 

• ESTJ (ang. Extraverted Sensing Thinking Judging – Ekstrawertyk, Perfekcjonista, Myśliciel, Sędzia) – osoba o cechach ekstrawertycznych, pedantycznych, cenią także konkretne fakty i wartości konserwatywne, a także dbają o dobre relacje z rodziną i bliskimi; 
• ISTJ (ang. Introverted Sensing Thinking Judging – Introwertyk, Perfekcjonista, Myśliciel, Sędzia) – cenią odpowiedzialność, lubią porządek i etyczne zachowanie, a także lubią porządek i dobrą organizację; 
• ENTJ (ang. Extraversion, Intuition, Thinking, Judgment – Ekstrawersja, Intuicja, Myślenie, Osądzanie) – liderzy, często mają zdolności kreatywne, nie boją się ryzyka ani kłótni; 
•  INTJ(ang. Introvert, iNtuitive, Thinking, Judging – Introwersja, Intuicja, Myślenie, Osądzanie) – pewni siebie, wydają się nawet aroganccy, posiadają zwykle szeroką wiedzę, świetnie sprawdzają się jako naukowcy i inżynierowie; 
• ESTP (ang. Extraverted Sensing Thinking Perceiving – Ekstrawertyk, Perfekcjonista, Myśliciel Obserwator) – osoby łączące cechy ekstrawertyków i introwertyków, lubią działanie spontaniczne, ryzyko; 
• ISTP (ang. Introverted Sensing Thinking Perceiving – Introwertyk Percepcjonista Myśliciel Obserwator) – energiczne, witalne, wkładają swoje siły tylko w te przedsięwzięcia, które są tego warte, a także cenią sobie prywatność; 
• ENTP (ang. Extraverted iNtuitive Thinking Perceiving – Ekstrawertyk Intuicyjny Myśliciel Obserwator) – wynalazcy, osoby racjonalne, jednak lubią kłótnie, ale nawiązują szybko nowe znajomości i przyjaźnie; 
• INTP (ang. Introverted Intuition Thinking Perceiving – Introwertyk, Intuicyjny Myśliciel, Obserwator) – osoby analityczne, lubią zajmować się sprawami naukowymi, prowadzeniem badań, a także chętnie rozwiązują problemy; 
• ESFJ (ang. Extraverted Sensing Feeling Judging – Ekstrawertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Sędzia) – skoncentrowani na świecie zewnętrznym, natomiast ich własny świat wewnętrzny nie jest dla nich aż tak ważny, lubią towarzystwo innych ludzi, można im zaufać; 
• ISFJ (ang. Introverted Sensing Feeling Judging – Introwertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Sędzia) – chcą czuć się potrzebni innym ludziom, to często aktywiści, skoncentrowani na konkretnych działaniach, to także altruiści, podatni na wykorzystywanie przez innych ludzi, przy czym są to osoby przyjacielskie i empatyczne; 
• ENFJ (ang. Extraverted iNtuitive Feeling Judging – Ekstrawertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Sędzia) – charyzmatyczni, są świetnym materiałem na liderów, szybko zdobywają sympatię innych ludzi, potrafią także podejmować decyzje; 
• INFJ (ang. Introverted Intuitive Feeling Judging – Introwertyk, Intuicyjny Uczuciowiec, Osądzający) – introwertycy, którzy na początku nie są chętni do podejmowania znajomości z innymi ludźmi, jednak mają talent literacki, a dobrze sprawdzają się w roli psychologa lub nauczyciela; 
• ESFP (ang. Extravert, Sensing, Feeling, Perception — Ekstrawersja, Poznanie, Odczuwanie, Obserwacja) – osoby ekstrawertyczne, które dobrze odnajdują się w roli performerów i artystów, są także żywiołowi, pełni energii, empatyczni, nie lubią planowania; 
• ISFP (ang. Introverted Sensing Feeling Perceiving – Introwertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Obserwator) – osoby ambitne, skromne i życzliwe wobec innych, lubią również rywalizację i ryzyko; 
• ENFP (ang. Extraverted Intuitive Feeling Perceiving – Ekstrawertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Obserwator) – ekstrawertycy, którzy liczą również na intuicję, dlatego są dobrymi dziennikarzami, aktorami i psychologami; 
• INFP (ang. Introverted Intuitive Feeling Perceiving – Introwertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Obserwator) – zachwycają się otaczającym światem i przyrodą, ukrywają swoje emocje, lubią ludzi i są dobrymi rozmówcami, dlatego dobrze odnajdują się w zawodach, w których liczy się praca z ludźmi.  

Możliwe jest przeprowadzenie testu i sprawdzenie swojego typu osobowości. Wynik pozwala nie tylko na ocenę swojej osobowości i konkretnych cech, ale także na sprawdzenie najbardziej pasujących zawodów do danej osoby. Testy osobowości przeprowadzane są w gabinetach psychologicznych.

Czy typ osobowości i temperamentu ma wpływ na związek? 

Można stwierdzić, że typ osobowości i temperamentu wpływa w pewnym stopniu na związek, jednak wyróżnione przez Junga typy osobowości nie wyrażają żadnych zaburzeń osobowości (takich jak osobowość borderline, osobowość narcystyczna, osobowość psychopatyczna), tylko odnoszą się po prostu do cech, przejawianych przez dane osoby. W praktyce oznacza to, że dwie osoby w związku o zupełnie innych typach osobowości (na przykład INFJ i ENTP) mogą mieć pewne problemy z porozumieniem się i nawiązaniem kompromisu.  

Kiedy potrzebna jest pomoc psychologa? 

W przypadku, gdy u danej osoby nie ma zaburzeń, związanych na przykład z nadmierną agresją, czy też tendencją do całkowitego zamykania się w sobie, nie ma potrzeby kontaktu z psychologiem. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku zaburzeń osobowości, których objawy pojawiają się zwykle już w okresie dzieciństwa lub adolescencji, a tym samym mogą wiązać się z wieloma problemami. W praktyce więc na podstawie typów osobowości Junga nie można wysunąć informacji o konieczności kontaktu z psychologiem.  

Źródła: 

1. Jankowski, J. (2015). Czy wiesz, kim jesteś? Przewodnik po 16 typach osobowości ID16, Wydawnictwo Logos Media.
2. https://econjournals.sgh.waw.pl/SiP/article/view/2427 [dostęp: 12.02.2023]
3. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/242754 [dostęp: 12.02.2023]