Udar pnia mózgu – najcięższa forma udaru mózgu

Udar pnia mózgu jest poważnym zagrożeniem życia człowieka. Jedynie szybka interwencja medyczna może zapobiec śmierci pnia mózgu. Rehabilitacja pacjenta w śpiączce jest bardzo istotna – z jednej strony należy pobudzić zdrowe komórki mózgowe, a z drugiej zapobiec odleżynom chorego.

Udar pnia mózgu jest najcięższą postacią udaru. W tej części mózgu znajdują się wszystkie ośrodki odpowiedzialne za najważniejsze funkcje życiowe organizmu, w tym regulację ciśnienia krwi, pracę serca, oddech, czy świadomość. Udar pnia mózgu może prowadzić do zatrzymania oddechu i krążenia. Pień mózgu może ulec również uszkodzeniu w przebiegu udaru innej części mózgu. Nieodwracalne uszkodzenie pnia mózgu to kryterium śmierci mózgowej.

Udar pnia mózgu – przyczyny

Udar pnia mózgu może przebiegać jako udar niedokrwienny czy też jako udar krwotoczny. Pierwszy polega na zamknięciu światła tętnicy doprowadzającej krew do określonego obszaru mózgu bądź istotnemu jej zwężeniu. Drugi natomiast wynika z uszkodzenia naczynia i wynaczynienia krwi (krwotok śródmózgowy lub podpajęczynówkowy) i uszkodzenia tkanek. Wśród przyczyn udaru niedokrwiennego mózgu czy udaru pnia mózgu wyróżnia się 3 mechanizmy:

• zakrzep w obrębie dużej tętnicy mózgu najczęściej powstały na podłożu miażdżycy. Blaszki miażdżycowe obecne są u każdego człowieka w różnej ilości i różnej lokalizacji. Są to skupienia cholesterolu, tkanki łącznej i wapnia, które zwężają światło naczynia krwionośnego. W miejscu blaszki miażdżycowej światło tętnicy jest zmniejszone, przez co przepływ krwi utrudniony. Kiedy dojdzie do uszkodzenia blaszki miażdżycowej, procesy naprawcze powodują całkowite zamknięcie światła naczynia;
• uszkodzenie małych tętniczek – choroby cywilizacyjne jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze, wpływają na stan naczyń krwionośnych. Drobne naczynka krwionośne będące końcowymi odgałęzieniami głównych tętnic ulegają w pierwszej kolejności uszkodzeniom, przez co stopniowo dochodzi do zaburzeń ukrwienia coraz to większych obszaru mózgu;
• zator pochodzący z serca – naczynie doprowadzające krew do mózgu może również zostać zamknięte przez materiał zatorowy pochodzący z lewego przedsionka lub komory. W przebiegu wielu chorób serca, kiedy przepływ krwi w sercu ulega zaburzeniu, mogą tworzyć się w nim skrzepliny, które w różnych sytuacjach mogą się przemieścić i zamknąć naczynie krwionośne zaopatrujące np. pień mózgu. Za przykład może służyć migotanie przedsionków, w którego przebiegu w uszku lewego przedsionka może dojść do tworzenia się skrzepliny. Umiarowienie akcji serca bez właściwego zabezpieczenia przeciwzakrzepowego, może doprowadzić do przemieszczenia się skrzepliny do krążenia.

Udar pnia mózgu – objawy i skutki

Leczenie udaru pnia mózgu jest trudne, gdyż jest to bardzo ważna struktura odpowiedzialna za ludzkie życie. To właśnie o śmierci pnia mózgu orzeka komisja u chorych wentylowanych mechanicznie, którzy mogą być zakwalifikowani jako dawcy narządów. W przypadku uszkodzenia tej struktury rokowanie jest bardzo złe. Udar pnia mózgu to najcięższa postać udaru mózgu. W pniu mózgu znajdują się ośrodki nadzorujące funkcje życiowe takie jak:

• oddech,
• bicie serca,
• krążenie,
• ciśnienie krwi,
• temperatura,
• metabolizm,
• zmysły wzroku, słuchu,
• czuwanie i zachowanie przytomności,
• mruganie,
• pocenie się,
• kichanie,
• ssanie,
• żucie,
• połykanie,
• kaszel.

Objawy udaru pnia mózgu będą przede wszystkim charakteryzować się zaburzeniami czy też całkowitą utratą świadomości, a nawet zatrzymaniem oddechu i krążenia. Wszystko zależy, jak szybko zostanie podjęta interwencja medyczna i jaki obszar pnia mózgu ulegnie uszkodzeniu. Natomiast mimo wszystko rokowanie nigdy nie będzie zadowalające.

Udar pnia mózgu – leczenie

Udar pnia mózgu może mieć poważne skutki. Dlatego w sytuacji podejrzenia udaru niedokrwiennego mózgu czy pnia mózgu natychmiast podejmuje się interwencję medyczną. Tkanki mózgowe już po 3-4 minutach ulegają nieodwracalnym zmianom na tle niedotlenienia, dlatego też liczą się sekundy. Bardzo ważne, by chory trafił bezpośrednio na oddział udarowy, czyli wyspecjalizowany w tego typu schorzeniach, co zmniejsza śmiertelność pacjentów udarowych. W przypadku pnia mózgu podejmuje się interwencję medyczną, jednak szanse na przywrócenie podstawowych funkcji jak krążenie czy oddech są niewielkie, a czasami nie ma ich w ogóle. Mimo tego chorzy są poddawani rehabilitacji po udarze pnia mózgu, póki możliwości terapeutyczne nie zostaną wyczerpane.