Uderzenia gorąca objawem menopauzy. Ile trwają i jak sobie z nimi poradzić?

Uderzenia gorąca to jedne z najbardziej powszechnych objawów menopauzy, ale chociaż większość kobiet o nich słyszała, nie wszystkie wiedzą, czym tak naprawdę jest wspomniany symptom. Ile czasu trwają tego typu dolegliwości? Jakie są przyczyny ich występowania? Czy istnieje skuteczny lek na uderzenia gorąca? Wyjaśniamy.

Uderzenia gorąca i zimna na przemian

Uderzenia gorąca są odczuwane jako nagły przypływ lub wybuch gorąca w górnej części ciała. Uczucie to szybko rozprzestrzenia się po twarzy, szyi i klatce piersiowej. Może prowadzić do zaczerwienienia skóry, wypieków, a także zlewnych potów. Często pojawia się też uderzenie gorąca i zimna na przemian. Wtedy masz do czynienia z mieszanką wybuchową, po której mogą wystąpić tachykardia i dreszcze. Najczęściej symptomy te występują w nocy i są powodem zaburzeń snu. Mogą także znacząco odbić się na barierze ochronnej skóry, która staje się matowa, sucha, zaczerwieniona i nieodpowiednio nawilżona.

Uderzenia gorąca trwają od 1 do 5 minut. U każdej kobiety występują one z różną częstotliwością i siłą. Nie są niebezpieczne, jeśli jednak pojawiają się często lub w nieodpowiednim momencie, mogą zaburzyć codzienne funkcjonowanie. Niekiedy prowadzą także do zawrotów głowy i ogólnego osłabienia. Dzieje się to w wyniku nieodpowiedniej reakcji termoregulacyjnej organizmu.

Uderzenia gorąca – przyczyny

Uderzenia gorąca i poty to charakterystyczne objawy menopauzy i doświadcza ich w swoim życiu 80 proc. kobiet. Pojawiają się w wyniku spadku estrogenów, czyli hormonów płciowych, których poziom w procesie transformacji menopauzalnej ulega znacznemu spadkowi. W konsekwencji wzrasta stężenie gonadotropin przysadkowych. Działanie podwzgórza zapewniającego równowagę całego organizmu zostaje zakłócone przez omówione wahania i narząd wysyła informację do mózgu, że ciało jest zbyt gorące. Po takim komunikacie komórki pozbywają się ciepła, czego efektem są wspomniane uderzenia gorąca i poty.

Uderzeń gorąca nie należy jednak bagatelizować, ponieważ mogą być także wynikiem innych chorób, takich jak nadczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia neurologiczne, choroby serca, a nawet nowotwory. W niektórych przypadkach u ich podłoża leży nadmierny stres, a kiedy indziej bywają niepożądanym objawem stosowanych leków.

Jakie są inne przyczyny omawianego symptomu? Uderzenia gorąca mogą być konsekwencją przebywania w dusznym pomieszczeniu, nadmiernego przemęczenia lub diety. W szczególności trzeba mieć to na uwadze po spożyciu alkoholu, ostrych przypraw lub roślin wzmagających potliwość, takich jak maliny, czarny bez czy lipa.

Uderzenia gorąca po 60. roku życia

Uderzenia gorąca u osoby po 60-65. roku życia najczęściej są wynikiem menopauzy u kobiet i andropauzy u mężczyzn. Nagłe uczucie gorąca u osób starszych może jednak wskazywać także na choroby krążenia, jak np. nadciśnienie tętnicze. Wielu seniorów nie zdaje sobie z niego sprawy, ponieważ choroba nie zawsze daje inne, charakterystyczne objawy. W takiej sytuacji ważne jest regularne badanie ciśnienia w różnych sytuacjach w ciągu dnia.

W przypadku uderzeń gorąca u starszej osoby należy ją posadzić w stabilnej pozycji siedzącej i zapewnić swobodę oddychania. W tym celu poluzuj guziki bluzki, pasek, krawat czy szal. Jeśli w pomieszczeniu jest duszno, otwórz okno, by tym samym umożliwić dopływ świeżego powietrza. Warto pamiętać, że nagłe uderzenia gorąca niekiedy mogą doprowadzić do omdlenia.

Leczenie uderzeń gorąca u osób po 60. roku życia zależne jest od przyczyny. Z tego względu należy udać się do specjalisty, który może zlecić dodatkowe badania krwi, zdjęcie RTG klatki piersiowej czy EKG. Badania mówią o tym, że kobiety z otyłością oraz mające nadciśnienie częściej doświadczają uderzeń gorąca niż te szczupłe i zdrowe.

Skuteczny lek na uderzenia gorąca

Jeśli uderzenia gorąca są związane z menopauzą i bardzo przeszkadzają w codziennym życiu, warto skontaktować się z ginekologiem lub endokrynologiem. Lekarz może zlecić hormonalną terapię zastępczą (HTZ), która złagodzi nasilone objawy menopauzalne. HTZ można stosować w kilku formach:

• plastry HTZ – nakleja się je na skórę. Działają ogólnoustrojowo i wchłaniają się z pominięciem wątroby. W szczególności polecane są kobietom, u których występuje ryzyko zakrzepicy oraz mającym BMI powyżej 30,
• HTZ w tabletkach – przyjmuje się je doustnie, działają ogólnoustrojowo. Zalecane są kobietom z nasilonymi objawami menopauzalnymi,
• HTZ w globulkach – stosowane miejscowo. Polecane są kobietom, u których występuje zwiększona liczba infekcji i zaburzeń w obrębie dróg moczowo-płciowych. To najbezpieczniejsza forma HTZ.

W leczeniu uderzeń gorąca można wspomóc się także suplementami przeznaczonymi dla kobiet z menopauzą lub sięgnąć po ziołowe tabletki na stres, który jest jednym z czynników odpowiadających za uderzenia gorąca i poty spowodowane procesami termoregulacyjnymi. Ziołowe tabletki pozwolą ci uspokoić układ nerwowy oraz głowę.

Domowe sposoby na uderzenia gorąca

Istnieją pewne domowe sposoby na uderzenia gorąca. Ich stosowanie oraz zwrócenie uwagi na pewne rzeczy może sprawić, że omawiany symptom zniknie lub przestanie ci tak dokuczać. Oto sugestie lekarzy:

• napary ziołowe, np. z szałwii lekarskiej, kozłka lekarskiego, dziurawca, koniczny łąkowej czy mięty. Zioła te zawierają w składzie fitoestrogeny, które wykorzystywanie są w terapii klimakterium,
• tabletki na uderzenia gorąca i poty – takie preparaty produkuje się na bazie ziół. Są przeznaczone dla osób w okresie menopauzalnym,
• prawidłowa waga – utrata tkanki tłuszczowej jest skutecznym sposobem na pozbycie się lub zminimalizowanie nieprzyjemnych uderzeń gorąca, a także złagodzenie symptomów takich schorzeń jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. W tym celu warto do swojego dnia włączyć większą aktywność fizyczną, a także zadbać o dietę,
• obcisła bielizna – może odpowiadać za uderzenia gorąca. Należy wybierać taką, która nie ściska ciała i jest wykonana z naturalnych materiałów, które przepuszczają powietrze, np. z bawełny czy lnu,
• wietrzenie i dostęp świeżego powietrza – jeśli dokuczają ci uderzenia gorąca, powinno się utrzymywać stałą temperaturę i wilgotność w pomieszczeniach.

Krótka Instrukcja. O Menopauzie

Krótka Instrukcja. O Menopauzie istnieje, żeby wspierać kobiety przechodzące menopauzę, i te, które dopiero wchodzą w okres okołomenopauzalny. A może chcesz się lepiej przygotować do klimakterium? Albo wesprzeć swoją córkę, mamę, partnerkę, siostrę? Niezależnie od intencji, pamiętaj, że instrukcja powstała we współpracy z ekspertkami wielu dziedzin, więc stanowi kompleksowy poradnik dla wszystkich zainteresowanych.

Bibliografia:

1. Bansal R., Aggarwal N., Menopausal Hot Flashes: A Concise Review, Journal of Midlife Health, 10 (1): 6-13, 2019.
2. Björn Monika, Jak się nie dać menopauzie, Czarna Owca 2022.
3. Calleja-Agius J., Brincat M., The effect of menopause on the skin and other connective tissues, Gynecological Endocrinology 2012, 28 (4).
4. LePillouer-Prost A., Kerob D., Nielsen M., Skin and menopause: women’s point of view. Journal of the European Academy Dermatology Venereology 2020, 34 (6).
5. Sobstyl M., Bednarek W., Wkaczuk-Wlach J., Sobstyl J., Jakiel G., Objawy naczynioruchowe w menopauzie – diagnostyka i leczenie, Przegląd Menopauzalny, tom 15, nr 3, 2011.