Czym zajmuje się urolog i jakie choroby leczy? Jak wygląda wizyta?

Urolog to lekarz, do którego powinnaś zgłosić się, jeśli masz problemy z oddawaniem moczu, odczuwasz ból w podbrzuszu bądź okolicy cewki moczowej, lub gdy pojawiły się u ciebie symptomy sugerujące kolkę nerkową. Urolog zajmuje się również diagnostyką i leczeniem schorzeń układu moczowo-płciowego mężczyzn. Jak wygląda wizyta u tego specjalisty? Jakie badania są zlecane? 

Kim jest urolog i czym się zajmuje?

Urolog to osoba, która ma szeroką wiedzę medyczną w zakresie budowy i chorób układu moczowo-płciowego, w tym nerek, moczowodów, pęcherza moczowego, cewki moczowej, penisa, jąder, moszny i prostaty. Zadaniem urologa jest rozpoznawanie i leczenie schorzeń czy wad układu moczowo-płciowego dorosłych i dzieci. Lekarz tej specjalizacji zajmuje się też diagnostyką oraz leczeniem chorób narządów płciowych mężczyzn. 

Urolog powinien mieć odpowiednie kwalifikacje, które pozwolą mu na trafne rozpoznanie przyczyn występujących dolegliwości, a następnie wdrożenie skutecznej terapii. Ważną rolą urologa jest podejmowanie działań profilaktycznych, pozwalających na wczesne wykrywanie nowotworów układu moczowo-płciowego. Leczenie urologiczne obejmuje farmakoterapię oraz zabiegi chirurgiczne. Operacje urologiczne to m.in.:  

• laserowe usuwanie kamieni nerkowych,  
• leczenie nietrzymania moczu,  
• operacje stulejki, 
• resekcja guzów. 

Czasem wśród mężczyzn pojawia się wątpliwość, czy powinni wybrać się do urologa, czy androloga. Jeśli występują problemy z płodnością, zaburzeniami produkcji hormonów płciowych czy opóźnionym dojrzewaniem płciowym, należy udać się do androloga, który potocznie nazywany jest męskim ginekologiem. Natomiast dzieci i młodzież z dolegliwościami związanymi z układem moczowo-płciowym kierowane są do urologa dziecięcego, który ukończył dodatkowo specjalizację z pediatrii. 

Jakie objawy powinny skłonić do konsultacji urologicznej?

Istnieje szereg objawów, które mogą wskazywać na nieprawidłowości w pracy układu moczowo-płciowego. Dolegliwości należy skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu, który wyda skierowanie do urologa. Jeśli zależy ci na szybszej wizycie, do urologa możesz umówić się też prywatnie – koszt konsultacji waha się w granicach 200-300 zł. Objawy, które powinny skłonić cię do wizyty u specjalisty, to: 

• ból podczas oddawania moczu, 
• częste oddawanie moczu, 
• niemożność oddania moczu, 
• nietrzymanie moczu, 
• uczucie parcia na pęcherz, 
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, 
• długie oddawanie moczu słabym strumieniem, 
• krew w moczu, 
• ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa i podbrzusza, 
• częste infekcje dróg moczowych, 
• zaburzenia erekcji, 
• zmiany w wyglądzie narządów płciowych męskich: obrzęk i ból jąder. 

Jak wygląda wizyta u urologa?

Wizyta u urologa rozpoczyna się wywiadem lekarskim, w którym zostaniesz zapytana o rodzaj, czas trwania i charakter występujących dolegliwości, przebyte choroby i operacje, stosowane leki, styl życia. Badanie fizykalne zależne jest od powodu wizyty – u kobiet może obejmować badanie krocza, cewki moczowej i podbrzusza, natomiast u mężczyzn ocenia się narządy płciowe, niekiedy wykonuje badanie per rectum, czyli przez odbytnicę. 

Diagnostykę uzupełnia się o zlecone badania biochemiczne lub obrazowe. Podstawowe badania diagnostyczne zlecane przez lekarza urologa to badanie ogólne moczu oraz morfologia krwi. Do badań obrazowych należą: 

• badanie ultrasonograficzne (USG) – można nim wykryć guzy nerek i pęcherza moczowego, kamienie nerkowe, poszerzenie przewodów moczowych, raka gruczołu krokowego, 
• cystoskopia – umożliwia ocenę pęcherza moczowego i cewki moczowej. Przeprowadza się ją m.in. podczas diagnostyki krwiomoczu czy nawracających infekcji dróg moczowych, 
• tomografia komputerowa – stosowana w diagnostyce nowotworów układu moczowo-płciowego (raka jąder, nerek, pęcherza moczowego, nadnerczy), monitorowaniu efektów leczenia onkologicznego, oceny kamicy moczowej, stanów po urazach w obrębie układu moczowego (np. pęknięcie nerki). 

Warto pamiętać o tym, że każdy mężczyzna po 40. roku życia powinien profilaktycznie badać się u urologa raz w roku oraz wykonywać badanie PSA, które pozwala na wykrycie przerostu prostaty. Również młodsi mężczyźni, jak i kobiety w różnym wieku zachęcane są do regularnego badania się u urologa czy innych specjalistów. 

Co leczy urolog?

Urolog zajmuje się leczeniem następujących schorzeń: 

• zakażenia układu moczowego dzieci, kobiet i mężczyzn, 
• zapalenia pęcherza moczowego, cewki moczowej, 
• odmiedniczkowego zapalenia nerek, 
• zapalenia stercza, najądrza, jąder, 
• nowotworów. 

Bibliografia: 

1. Rechberger T., Rechberger E., Zakażenia dróg moczowych u kobiet – jak diagnozować i skutecznie leczyć, Lekarz POZ 2020, 3. 
2. Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna 2015. 
3. Walentowicz M., Krzemiński D., Kopański Z.,  Liniarski M., Tabak J., Dyl S., Kilian T., Ptak W., Metody obrazowania stosowane w diagnostyce chorób układu moczowego związanych z krwiomoczem, Journal of Clinical Healthcare 2015, 4.