W jaki sposób psychoterapia „uszczelnia” jelita w depresji? Tłumaczy dr n. med. Leszek Rudzki, psychiatra

„Psychoterapia może istotnie pomóc w leczeniu objawów chorób psychicznych, np. depresji, zaburzeń lękowych i innych. Okazuje się, że jednym z mechanizmów psychoterapii może być jej wpływ na ciągłość bariery jelitowej, a dokładniej na zmniejszenie jej przepuszczalności” – pisze dr n. med. Leszek Rudzki w swoim najnowszym poście na Instagramie. Jak to działa?

W jaki sposób jelita mogą przyczyniać się do depresji?

Jak pisze dr n. med. Leszek Rudzki na Instagramie, ostatnie trzy dekady badań wskazują na kluczową rolę aktywacji układu immunologicznego i zapalenia w depresji. Aktywacja ta manifestuje się m.in.:

• podwyższeniem poziomu cytokin prozapalnych,
• nasileniem stresu oksydacyjnego i nitrozacyjnego,
• obniżeniem poziomu kluczowych antyoksydantów,
• anomaliami w metaboliźmie tryptofanu (z niego powstają serotonina i melatonina),
• nasilone jest przekształcanie tryptofanu w tzw. kinureniny, które mogą działać neurotoksycznie i niekorzystnie wpływać na poziomy neuromediatorów w mózgu, są to np. kunurenina czy kwas kinureninowy.„Tym samym jest mniej tryptofanu do przekształcania w serotoninę (hormon szczęścia) i melatoninę (regulator rytmu dobowego)” – dodaje psychiatra.

„U pacjentów z depresją wykazano zwiększoną przepuszczalność bariery jelitowej, czyli tzw. „Leaky gut”. W następstwie, z jelita mogą przenikać do krwi i układu limfatycznego antygeny bakteryjne i pokarmowe. Antygeny te mogą aktywować układ immunologiczny oraz zapalenie i w różnych mechanizmach przyczyniać się do objawów depresyjnych” – wyjaśnia ekspert.

Badania osób z depresją

1. W badaniu uczestniczyło 50 osób z depresją (pierwszy epizod, bez leków) oraz 30 zdrowych osób jako grupa kontrolna.
2. Osoby z depresją włączono do terapii poznawczo-behawioralnej na okres 16 tygodni (16 sesji indywidualnych – 1 sesja na tydzień trwająca 1,5 godziny).
3. Zbadano liczne parametry zapalne we krwi oraz parametry wskazujące na zwiększoną przepuszczalność bariery jelitowej dla bakterii jelitowych.

„Jelita wraz z GALT, czyli tkanką limfatyczną występującą w obrębie przewodu pokarmowego, stanowią największy narząd immunologiczny w naszym organizmie. W jelitach powstaje 70-80 proc. wszystkich naszych komórek immunologicznych. Stres i zapalenie zwiększają przepuszczalność jelit, które są „wrotami” do aktywacji układu immunologicznego” – tłumaczy psychiatra.

Jak wyjaśnia ekspert, psychoterapia może zmniejszyć przepuszczalność jelit w depresji i w tym mechanizmie przyczynić się do zmniejszenia objawów depresji.

Osoby z depresją w porównaniu do osób zdrowych miały m.in.:

• podwyższoną ekspresję receptorów TLR-4 we krwi (a receptory te pełnią kluczową rolę w odpowiedzi układu immunologicznego na bakterie),
• podwyższony poziom we krwi tzw. 16s rRNA – materiał genetyczny bakterii (podwyższony jego poziom we krwi wskazuje, że bakterie jelitowe przedostały się do krwi z jelit),
• podwyższony poziom tzw. NfkB (kluczowa cząsteczka sygnałowa w komórkach biorąca udział w aktywacji odpowiedzi zapalnej).

„Po 16 tygodniach terapii CBT obniżyły się powyższe parametry u osób z depresją. Ponadto, osoby z depresją, u których bardziej obniżyły się powyższe parametry zapalne, miały lepszą poprawę kliniczną pod wpływem CBT. Te zmiany wskazują na to, że w trakcie CBT zmniejszyła się translokacja bakterii z jelit/przepuszczalność jelitowa, w czego następstwie zmniejszyła się aktywacja immunologiczno-zapalna i poprawiły się objawy depresji” – wyjaśnia dr n. med. Leszek Rudzki.

Ekspert dodaje na koniec, by pamiętać jak bardzo poprzez terapię i zmianę myślenia możemy wpływać na umysł, ciało, układ immunologiczny oraz objawy chorób psychicznych.

„Twój domowy psychiatra”

„Twój domowy psychiatra” to profil na Instagramie, który obserwuje ponad 10 tys. osób. Prowadzi go lekarz psychiatra, dr Leszek Rudzki. Ekspert w zrozumiały sposób przekazuje medyczną wiedzę. Wśród najczęściej poruszanych przez niego tematów znajdziemy stres, układ immunologiczny, jelita, choroby psychiczne i fizyczne.