Powiększone węzły chłonne szyjne – co oznaczają? Objawy, przyczyny

Powiększone węzły chłonne szyjne mogą być sygnałem wielu chorób. Nie zawsze zwiastują jednak nowotwory – często są oznaką zwykłej infekcji albo lekkiego stanu zapalnego. Aby zdiagnozować problem, nierzadko przeprowadza się podstawowe badania laboratoryjne oraz USG węzłów szyjnych. Jak rozpoznać powiększone węzły szyjne? Jak je leczyć? Czy stanowią one zagrożenie w ciąży? 

Objawy powiększonych węzłów chłonnych szyjnych 

Jak rozpoznać powiększone węzły chłonne szyjne? Najłatwiej to zrobić, przykładając dłoń do obszaru, na którym są one zlokalizowane. Jeśli zgrubienie ma więcej niż 1 cm, oznacza to, że należy udać się do lekarza. W przypadku dzieci zgrubienie powinno mieć przynajmniej 2 cm, aby uznać je za niepokojący sygnał. 

Powiększone węzły chłonne – przyczyny 

Najpopularniejsze choroby, które wiążą się z powiększonymi węzłami chłonnymi szyjnymi, to: 

• infekcje wirusowe (np. mononukleoza, różyczka, ospa wietrzna, cytomegalia, rumień zakaźny, WZW, HIV), 
• infekcje bakteryjne (np. choroba kociego pazura, zapalenie ucha, salmonella, angina, kiła), 
• infekcje grzybicze (np. blastomykoza, histoplazmoza), 
• infekcje pasożytnicze (np. wszawica), 
• infekcje pierwotniakowe (np. toksoplazmoza), 
• nowotwory (np. białaczka, szpiczak, chłoniak Hodgkina, rak gardła, rak jamy ustnej, rak krtani, rak nosogardła), 
• choroby autoimmunologiczne (np. mieszana choroba tkanki łącznej, toczeń rumieniowaty układowy, zespół Sjogrena, reumatoidalne zapalenie stawów). 

Powiększone węzły chłonne szyjne są wyraźnie powiększone również przy przeziębieniu – warto o tym pamiętać. 

Powiększone węzły chłonne szyjne u dziecka 

Powiększone węzły chłonne szyjne u dziecka to najczęściej efekt wirusowych chorób dróg oddechowych lub zakażeń spowodowanych przez wirus opryszczki pospolitej. Nierzadko stanowią również efekt mononukleozy. W przypadku wszystkich trzech chorób powiększenie węzłów chłonnych jest niewielkie. 

Powiększone węzły chłonne szyjne i infekcje 

Powiększone węzły chłonne szyjne u dziecka mogą stanowić również rezultat infekcji grzybiczych, pierwotniakowych lub bakteryjnych. Warto tu powiedzieć choćby o chorobie kociego pazura, którą wywołuje Bartonella henselae – można się zarazić na skutek zadrapnięcia przez kota. W tym przypadku dochodzi nie tylko do powiększenia węzłów szyjnych, ale również pachwinowych oraz pachowych. 

Powiększone węzły chłonne szyjne i afty 

Powiększone węzły chłonne szyjne mogą towarzyszyć również rozwojowi aft. To małe owrzodzenia i nadżerki, które można czasem zauważyć w obrębie jamy ustnej. Najczęściej pojawiają się u dzieci, chociaż czasem występują u pacjentów do 40. roku życia. Nie można ignorować tej choroby, ponieważ powoduje ona problemy z mówieniem oraz spożywaniem pokarmów. 

Powiększone węzły chłonne szyjne w ciąży 

Powiększone węzły chłonne szyjne w ciąży mogą mieć bardzo różne podłoże. Jeśli zauważysz, że powiększone są również węzły za uszami oraz na potylicy, a do tego masz gorączkę, bóle stawów i obniżony nastrój, koniecznie udaj się do lekarza. Takie objawy wskazują na różyczkę, nawet jeśli nie towarzyszą im bladoróżowe plamki – mogą się one pojawić później, w ciągu jednego dnia. 

Leczenie powiększonych węzłów chłonnych szyjnych 

Leczenie powiększonych węzłów chłonnych szyjnych zależy od rodzaju choroby, która zostanie zdiagnozowana. Jeśli chodzi o infekcje, wskazane jest zwykle przyjmowanie leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych albo antybiotyków. W przypadku aft rekomenduje się zazwyczaj zażywanie środków przeciwzapalnych i antyseptycznych. Jeśli chodzi o mononukleozę, zwykle stosuje się leki przeciwgorączkowe oraz te łagodzące dolegliwości bólowe. Leczenie nowotworowe przebiega w rozmaity sposób, lekarz zawsze dobiera je indywidualnie do potrzeb pacjenta.

Diagnostyka powiększonych węzłów chłonnych szyjnych 

Zanim lekarz pierwszego kontaktu postawi właściwą diagnozę, często zleca podstawowe badania laboratoryjne, w tym morfologię krwi. Jeśli okaże się, że za chorobą nie stoi infekcja bakteryjna, może skierować pacjenta na wykonanie USG węzłów szyjnych lub biopsji, a także na inne badania obrazowe, szczególnie w sytuacji, kiedy pojawiają się także inne objawy. 

Bibliografia: 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558918/ [dostęp 28.06.2023]. 
2. Prasad R., Arthur L. G., Cervical Lymphadenopathy, Fundamentals of Pediatric Surgery 2010, s. 213-219. 
3. Sakr M., Cervical: Lymphadenopathy, Head and Neck and Endocrine Surgery 2016, s. 163-190.