Wkładka domaciczna – jaką wybrać? Rodzaje i skutki uboczne stosowania

Wkładka domaciczna jest metodą antykoncepcji powszechnie wybieraną przez kobiety w wieku reprodukcyjnym. Wszystko za sprawą wysokiego wskaźnika skuteczności, długotrwałego działania oraz odwracalności tej metody. Wkładki dostępne są w dwóch wariantach, co sprawia, że korzystać z nich mogą również pacjentki, u których przeciwwskazane jest przyjmowanie środków hormonalnych. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak działa wkładka domaciczna, na który rodzaj się zdecydować oraz jakie są skutki uboczne związane z tą metodą antykoncepcji – przeczytaj artykuł.

Wkładki domaciczne – rodzaje  

Na rynku dostępne są dwa rodzaje wkładek antykoncepcyjnych (zwanych też spiralami) – hormonalne oraz miedziane. Obie wykonane są z syntetycznego materiału oraz mają kształt litery T, dzięki któremu możliwe jest bezproblemowe umocowanie ich w jamie macicy, gdzie pozostaną przez kilka lat, aby chronić twój organizm przed ciążą. 

Wkładka domaciczna hormonalna 

Wkładka antykoncepcyjna zawierająca hormony charakteryzuje się wysoką skutecznością – chroni bowiem przed ciążą w około 99,8%. Zaleca się jej wymianę co 3 do 5 lat, co sprawia, że jest to niezwykle wygodna metoda. W odróżnieniu od wkładki miedzianej ten rodzaj spirali uwalnia substancję hormonalną do organizmu, co wpływa na cykl menstruacyjny i zmniejsza ryzyko zapłodnienia. 

Mechanizm jej działania opiera się na wydzielaniu progestagenu, który ma kilka efektów antykoncepcyjnych. Po pierwsze, powoduje zagęszczenie śluzu szyjkowego, co utrudnia plemnikom dotarcie do jajeczka. Po drugie, hormon sprawia, że środowisko wewnątrz macicy staje się nieprzyjazne dla implantacji zapłodnionego jajeczka. Dodatkowo w niektórych przypadkach może także zahamować owulację. Skład wkładki domacicznej hormonalnej różni się w zależności od modelu. 

Podobnie jak w przypadku innych metod antykoncepcji, wkładka hormonalna może mieć pewne skutki uboczne. Obejmują one zmiany w cyklu, takie jak nieregularne plamienia między miesiączkami, bardziej skąpe i rzadziej występujące krwawienie menstruacyjne lub niemal całkowity jego zanik. Niektóre kobiety mogą również doświadczać bólów głowy i piersi lub obniżenia poziomu libido oraz nastroju. Po wyjęciu wkładki hormonalnej powrót płodności ma miejsce już w kolejnym cyklu miesiączkowym. 

Wkładka domaciczna miedziana (niehormonalna) 

Wkładka domaciczna miedziana nie zawiera hormonów i zapewnia ochronę przed ciążą na poziomie 99,2% już w pierwszym roku stosowania. Producentów tego typu wkładek jest kilku, ale wszyscy zgodnie zalecają ich stosowanie przez okres 5, a nawet 10 lat bez konieczności wymiany.  

Wokół wkładek miedzianych krąży bardzo wiele mitów. Począwszy od tego, że zawierają substancje toksyczne dla organizmu, kończąc na tym, iż powodują niepłodność. Jeśli również słyszałaś takie pogłoski, nie masz się czym martwić – niehormonalne spirale antykoncepcyjne są nie tylko skuteczne, ale i bezpieczne. A wbrew krążącym powszechnie opiniom, zakłada się je zarówno u kobiet, które już rodziły, jak i tych niemających dzieci.  

W niektórych przypadkach wkładka niehormonalna może zwiększyć obfitość krwawienia podczas miesiączki. Niekiedy odczuwa się również nasilony ból miesiączkowy, nie jest to jednak regułą. Jeśli podczas noszenia wkładki nie pojawią się nowe przeciwwskazania, nie musisz zachowywać przerwy pomiędzy wyjęciem starej a założeniem nowej. Usunięcie wkładki domacicznej wiąże się z niemal natychmiastowym powrotem płodności. 

Wkładka IUB™ Ballerine 

Wkładka IUB (ang. Intrauterine Ball) to rodzaj wkładki domacicznej, która różni się od tradycyjnych wkładek w kształcie litery T. Przyjmuje formę małych, delikatnych kuleczek lub perełek nawleczonych na drut miedziany. Kulki łączą się wewnątrz macicy, tworząc swoisty bukiet lub kulę, stąd ich nazwa.  

Mechanizm działania wkładki IUB opiera się na działaniu miedzi, jest to bowiem wkładka niehormonalna. Pierwiastek uwalniany z kuleczek uniemożliwia plemnikom dotarcie do jajeczka oraz utrudnia zapłodnienie. Stanowi ona przykład bardziej innowacyjnej i zaawansowanej wersji wkładki domacicznej – jest mniej inwazyjna oraz bardziej komfortowa w noszeniu dla niektórych kobiet.

Jakich skutków ubocznych możesz się spodziewać, nosząc wkładkę domaciczną? 

Wkładka domaciczna to popularna metoda antykoncepcji, ale jak wiele innych, może również wiązać się z pewnymi skutkami ubocznymi. Pamiętaj, że reakcje organizmu na wkładkę są bardzo indywidualne i nie każda kobieta doświadcza tych samych efektów. Co więcej, najczęściej niepożądane objawy występują tymczasowo zaraz po założeniu wkładki i po pewnym czasie ustępują. Co mogą obejmować skutki uboczne wynikające ze stosowania spirali? 

Plamienie 

Niektóre kobiety, zwłaszcza w okresie pierwszych kilku miesięcy po założeniu wkładki, mogą doświadczać nieregularnych plamień międzycyklicznych lub skąpych krwawień podczas miesiączki.  

Bolesne skurcze 

Obecność wkładki w macicy wiązać się może z nasileniem skurczów podczas menstruacji. W rezultacie możesz doświadczać silnego bólu podbrzusza, szczególnie w pierwszych dniach miesiączki szczególnie wtedy, kiedy dolegliwość pojawiała się jeszcze przed stosowaniem antykoncepcji. 

Zmiany wzorców krwawienia 

Wkładka może wpłynąć na wzorce menstruacji, m.in. ich intensywność, długość i częstotliwość. Niektóre kobiety mogą doświadczać krwawień krótszych lub dłuższych niż zwykle. Część pacjentek po zaaplikowaniu wkładki zgłasza także wzrost obfitości okresu. 

Infekcje 

Choć dzieje się to rzadko, umieszczenie wkładki w jamie macicy może wiązać się z rozwojem infekcji. Jeśli doświadczasz niepokojących objawów, takich jak gorączka, silny ból podbrzusza lub upławy o nieprzyjemnym zapachu, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, który zakładał ci spiralę. 

Ryzyko przemieszczenia 

U niektórych pacjentek wkładka może się przemieścić lub całkowicie wypaść z macicy, co niezauważone (choć trudno to przeoczyć), grozi zajściem w niechcianą ciążę. Z tego powodu około miesiąc po założeniu wkładki powinnaś udać się na wizytę kontrolną, podczas której ginekolog sprawdzi jej położenie w macicy. Kolejne wizyty będziesz odbywała co rok – jest to bardzo ważne, więc nie powinnaś lekceważyć tego zalecenia. 

Bibliografia: 

1. Bręborowicz G. H., Położnictwo i ginekologia, tom 2, PZWL, Warszawa 2014. 
2. Hatcher R. A., Trussel J., Nelson A., Cates W. Jr., Kowal D., Policar M., editors, Contraceptive technology. 20th ed. 2011, 249-342. 
3. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej, Ginekologia Polska 2014, 85, 234-239.