Wstrząs krwotoczny – na czym polega?

Jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia człowieka. Dochodzi do niego w wyniku utraty znacznej ilości krwi. Powoduje on nagły spadek ciśnienia i niedotlenienie narządów, przez co ich funkcje są zaburzone. Jakie są przyczyny wstrząsu krwotocznego? Jakie są jego objawy? Jak udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej? W jaki sposób przebiega leczenie? 

Na czym polega wstrząs krwotoczny?

Wstrząs krwotoczny nazywany jest inaczej wstrząsem hipowolemicznym. Wynika ze względnego lub bezwzględnego zmniejszenia objętości krwi krążącej w ludzkim organizmie na skutek krwotoku zewnętrznego, lub wewnętrznego. O wstrząsie krwotocznym mówi się, kiedy dochodzi do utraty +/- ⅕ objętości krwi. Jest to stan zagrażający życiu i wymaga natychmiastowej pomocy, gdyż dochodzi do zaburzenia pracy całego układu sercowo-naczyniowego.

Wstrząs krwotoczny – przyczyny

Do wstrząsu krwotocznego bardzo często dochodzi podczas operacji, ale nie tylko. Oprócz tego wśród głównych przyczyn wystąpienia tego niebezpiecznego dla życia stany wyróżnia się:

• rozległe urazy otwarte lub wewnętrzne doznane na skutek wypadków,
• poważne oparzenia na dużym obszarze ciała,
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• samoistne krwawienia związane m.in. ze słabą krzepliwością krwi,
• krwawienie pooperacyjne,
• pękniecie ciąży pozamacicznej,
• krwawienie z żylaków przełyku u osób cierpiących na niewydolność wątroby.

Wstrząs krwotoczny — objawy

Objawy, które towarzyszą wstrząsowi krwotocznemu, są uzależnione w znacznej mierze od ilości utraconej krwi. Co ciekawe, nie zawsze pojawiają się od razu. Zdarza się, że uwidaczniają się dopiero w momencie, kiedy wstrząs osiąga zaawansowany etap. Oto niektóre objawy występujące przy wstrząsie krwotocznym:

• ogólne osłabienie,
• uczucie zmęczenia, brak sił,
• bladość skóry,
• poczucie lęku,
• zaburzenia świadomości,
• spadek ciśnienia,
• szybki i słabo wyczuwalny puls,
• bardzo szybki oddech, tzw. hiperwentylacja,
• nadmierne pocenie się,
• uczucie pragnienia,
• krew w kale,
• krew w moczu,
• ból w klatce piersiowej,
• zimna skóra,
• ograniczenie wydalanej ilości moczu.

Pojawienie się wyżej wymienionych objawów jest związane ze zmniejszeniem przepływu krwi w organizmie, przyspieszonej pracy serca, niedokrwieniem i niedotlenieniem mózgu, a przede wszystkim ze zmniejszeniem objętości krwi krążącej.

Wstrząs krwotoczny — pierwsza pomoc przedmedyczna

Stan, jakim jest wstrząs krwotoczny, stwarza bezpośrednie zagrożenie życia pacjenta. Dlatego niezbędna jest natychmiastowa reakcja. Pierwsza pomoc przedmedyczna w przypadku krwawienia zewnętrznego polega na zatamowaniu krwawienia. Można do tego celu użyć bandaża, gazy lub dowolnego czystego materiału. Ma to zapobiec dalszej utracie krwi i ewentualnemu zakażeniu bakteriami.

Jeśli ranna osoba straciła przytomność, należy ułożyć ją w pozycji bocznej ustalonej, pod warunkiem, że nie ma ku temu przeciwwskazań. Dodatkowo należy zabezpieczyć poszkodowanego przed utratą ciepła. W przypadku tak poważnego urazu trzeba być także gotowym na wykonanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Pod żadnym pozorem osobie ze wstrząsem krwotocznym nie można podawać lekarstw na własną rękę.

Wstrząs krwotoczny — leczenie szpitalne

Leczenie specjalistyczne polega na fachowym zatamowaniu krwawienia, oczyszczeniu ran przy uszkodzeniach zewnętrznych, podawaniu tlenu, płynów oraz środków krwiopochodnych. Dodatkowo konieczne jest wsparcie układu krążenia przy pomocy leków wazopresyjnych. Lekarze muszą także zabezpieczyć pacjenta przed utratą ciepła i zagwarantować mu prawidłową wentylację. Tylko fachowa i szybka pomoc jest w stanie uratować życie osobie, która doznała wstrząsu krwotocznego. Długotrwały niedobór krwi może prowadzić do szeregu poważnych powikłań.