Wyniki morfologii krwi – interpretacja, odchylenia od normy

Morfologia krwi to podstawowe badanie wykonywane przez lekarza w celu diagnostyki lub profilaktyki. Dzięki wynikom morfologii możliwe jest potwierdzenie podejrzewanego rozpoznania oraz znalezienie przyczyny występujących objawów. Badanie to może mieć decydującą rolę w dalszym procesie leczenia.

Zdarza się, że pierwsze symptomy choroby zauważalne są dopiero w przypadkowo wykonanych badaniach, mogą być widoczne w morfologii krwi. Wyniki są czasem niemiarodajne, o czym należy pamiętać każdorazowo podczas interpretacji, gdy pacjent jest nieprzygotowany odpowiednio do badania. Warto też pamiętać, że normy dotyczące wyników morfologii zmieniają się, między innymi w ciąży.

Morfologia wyniki – układ czerwonokrwinkowy

Największą część morfologii krwi zajmują parametry dotyczące krwinek czerwonych. Na ich podstawie diagnozuje się niedokrwistości, czyli zmniejszenie zdolności krwi do przenoszenia tlenu do tkanek.

RBC – erytrocyty – mężczyźni (M): 4 200 000–5 400 000/μl, kobiety (K): 3 500 000–5 200 000/μl)

Zmniejszona ilość erytrocytów w wynikach morfologii świadczy o niedokrwistości lub może być stanem przejściowym spowodowanym nadmiernym nawodnieniem organizmu. Kiedy liczba czerwonych krwinek podwyższa się, świadczyć to może o odwodnieniu i zagęszczeniu krwi lub nadprodukcji krwinek z powodu chorób zwiększających zapotrzebowanie na tlen.

Hb – hemoglobina – M: 14–18 g/dl (8,7–11,2 mmol/l), K: 12–16 g/dl (7,5–9,9 mmol/l),

Htc – hematokryt – M: 40–54%, K: 37–47%,

Przyczyny są takie same jak w przypadku zmian w ilości krwinek czerwonych.

MCH – średnia masa hemoglobiny w erytrocycie – 27–31 pg,

MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach – 32–36 g/dl krwinek (20–22 mmol/l krwinek)

Wyniki morfologii poniżej dolnej granicy normy w tym parametrach świadczą o zmniejszonej produkcji hemoglobiny i mogą być związane z niedoborami żelaza.

MCV – średnia objętość erytrocytu – 82–92 fl,

Zmniejszenie tego parametru następuje w niedoborach żelaza, natomiast zwiększenie typowe jest dla niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego, które może być spowodowane zaburzeniami wchłaniania. Fizjologicznie zwiększone MCV może być spotykane u kobiet w ciąży i noworodków.

RDV – CV – współczynnik zmienności rozkładu objętości erytrocytów – 11,5–14,5%,

Przekroczenie górnej granicy normy obserwowane jest w niektórych niedokrwistościach oraz po przetoczeniu krwi.

Retikulocyty – 5–15‰ (0,5–1,5%) liczby erytrocytów, 20 000–100 000/μ,

Retikulocyty to niedojrzałe formy czerwonych krwinek. Wyniki morfologii krwi poniżej normy świadczą o chorobach szpiku, powyżej – o niedokrwistościach.

Morfologia krwi wyniki – białe krwinki

Przyczyna wywołująca infekcję w organizmie człowieka może być możliwa w rozpoznaniu w morfologii krwi. Wyniki poszczególnych populacji leukocytów, czyli białych krwinek, można interpretować w kierunku zakażeń wirusowych, bakteryjnych lub pasożytniczych. Ocena parametrów białokrwinkowych pomocna jest w diagnostyce chorób rozrostowych, kiedy parametry są podwyższone nawet kilkudziesięcio- lub kilkusetkrotnie – białaczek oraz stanu immunologicznego organizmu.

WBC – leukocyty – 4000–10 000/μl,

Parametr, jakim jest liczba leukocytów, mówi o tym, czy doszło do zakażenia organizmu. Widoczne w wynikach morfologii zwiększenie liczby białych krwinek do ok. 20 000 sugeruje infekcję. Nieznaczne przekroczenie górnej granicy spowodowane może być nieprawidłowym przygotowaniem do badania. Zmniejszenie liczby leukocytów możliwe jest na początku infekcji, po ostrej infekcji wirusowej w ciężkim niedożywieniu.

Neutrofile – 1800–8000/μl, 60–70%,

Liczba neutrofili zwiększona jest typowo w ostrych zakażeniach o przyczynie bakteryjnej oraz urazach, po masywnym krwotoku widoczna w morfologii. Wyniki sugerujące zmniejszenie poniżej dolnej granicy normy są obserwowane w zakażeniach wirusowych, ekstremalnie mała ilość może świadczyć o chorobach autoimmunologicznych, białaczkach. Niektóre leki mogą być przyczyną neutropenii.

Eozynofile – 50–400/μl, 2–4%,

Eozynofile to komórki krwi, które zwiększają swoją ilość podczas zakażeń pasożytniczych, alergii.

Bazofile – 0–300/μl, 0–1%,

Diagnostyczne znaczenie ma zwiększona ilość bazofili w morfologii krwi. Wyniki znacząco (kilkadziesiąt razy) przekraczające górną granicę normy mogą świadczyć o białaczkach.  

Limfocyty – 1000–5000/μl, 20–45%,

Zwiększoną liczbę limfocytów krwi obserwuje się w zakażeniach wirusowych oraz przewlekłych infekcjach bakteryjnych. Zmniejszona ilość może świadczyć o chorobach tkanki łącznej, zakażeniu wirusem HIV i innych niedoborach odporności, zazwyczaj powodem nieznacznego obniżenia parametru jest stres, wysiłek lub leki.

Monocyty – 30–800/μl, 4–8%,

Monocytoza, czyli zwiększenie ilości monocytów spotykane jest w zakażeniach oraz chorobach zapalnych, ich zmniejszenie, czyli monocytopenia w zaburzeniach odporności.

Morfologia krwi wyniki – płytki krwi

Płytki krwi – 150 000–400 000/μl; płytki duże (>12 fl) <30%,

Płytki krwi są jednym z częściej ocenianych parametrów w wynikach badań morfologii, ich niedobór może doprowadzić do poważnych krwawień. Zwiększona ilość jest spotykana m.in. w stanach zapalnych, prowadzi do nadkrzepliwości.

MPV – średnia objętość płytki – 7,5–10,5 fl,

Wzrost tego parametru świadczy o zwiększonej utracie płytek, natomiast zmniejszenie o upośledzeniu ich tworzenia.