Wypalenie zawodowe – przyczyny, objawy i radzenie sobie z brakiem przyjemności przy wykonywaniu codziennych obowiązków

Wiele osób pracuje pod presją czasu, co źle wpływa na ich zdrowie. W ten sposób dotyka ich wypalenie zawodowe, które wiąże się z silnym zmęczeniem psychicznym oraz fizycznym. Osoba cierpiąca na tę dolegliwość nie tylko przestaje być wydajna, ale również nie czerpie żadnej przyjemności z wykonywania codziennych obowiązków.

Na wypalenie zawodowe wskazują objawy, takie jak bóle głowy czy bezsenność. Przyczyny wypalenia zawodowego mogą być różne, na przykład wykonywanie pracy, która nie daje satysfakcji. Z dolegliwością można sobie poradzić. W początkowym stadium chory jest w stanie samodzielnie stawić czoła problemowi, na dalszych etapach potrzebuje już pomocy specjalisty.

Przyczyny wypalenia zawodowego

Jedną z podstawowych przyczyn wypalenia zawodowego jest przedłużający się stres. Gdy przebywa się cały czas w stresogennym środowisku, dochodzi do wycieńczenia organizmu, zarówno pod kątem psychicznym, jak i fizycznym. Nie zawsze przyczynia się do tego niepożądane stanowisko (ktoś mógł marzyć o poważniejszej, lepiej płatnej posadzie, jednak musiał się zadowolić czymś w jego mniemaniu gorszym). Z początku wykonywanie obowiązków może sprawiać choremu przyjemność. Negatywny skutek wywiera jednak na niego nadmiar pracy, którą przyjmuje na swoje barki, a także niewłaściwa dieta spowodowana brakiem czasu na przygotowanie wartościowego posiłku. Stres i wypalenie zawodowe bardzo często pojawiają się, gdy człowiek je w biegu, nie dojada bądź kupuje to, co ma akurat „pod ręką”. ‘

Negatywny wpływ na samopoczucie osoby pracującej może mieć też siedzący tryb życia oraz niemożliwość znalezienia chwili na relaks. Najczęściej można mówić o wypaleniu zawodowym u nauczycieli, lekarzy czy pracowników socjalnych oraz przedstawicieli innych stanowisk szczególnie narażonych na działanie stresu.

Wypalenie zawodowe – objawy

Wypalenie zawodowe ma miejsce wówczas, gdy organizm nie regeneruje sił po ciężkim dniu. Syndromem wypalenia zawodowego mogą być nawracające bóle głowy oraz poważne problemy ze snem. Do objawów wypalenia zawodowego trzeba też zaliczyć ogólny spadek odporności i chroniczne zmęczenie. Gdy dojdzie już do tego drugiego, ulgi nie przynoszą ani krótsze, ani dłuższe przerwy w pracy. Osoby przebywające z chorym na wypalenie zawodowe zauważą zmianę w jego nastawieniu do otoczenia: staje się on rozdrażniony, ma nagłe, dość gwałtowne wahania nastrojów.

Wyróżnia się trzy etapy wypalenia zawodowego, które następują po sobie, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie kroki. Pierwszy jest etap wyczerpania emocjonalnego. Dana osoba stale skarży się na przemęczenie, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. Zdaje sobie sprawę z tego, że wkłada w wykonywanie obowiązków wszystkie siły, nie potrafi ich jednak odpowiednio zregenerować. Następnie nadchodzi etap depersonalizacji i cynizmu. W tym momencie chory nabiera dystansu do wszystkiego, co otacza go w pracy, a więc nie tylko do obowiązków, ale i do najbliższych współpracowników. Jednocześnie nie angażuje się w powierzane mu zadania, chce je tylko jak najszybciej „odhaczyć”. Na końcu pojawia się etap braku poczucia osobistych osiągnięć i kompetencji. Dana osoba zaczyna uważać, że nie nadaje się na stanowisko, na którym pracuje, dlatego też zaprzestaje wykonywania obowiązków.

Wypalenie zawodowe – leczenie

Jeśli wypalenie zawodowe utrzymuje się na pierwszym etapie, można spróbować poradzić sobie z nim samodzielnie. Najlepiej zdecydować się wówczas na urlop, odpocząć, pozwolić organizmowi na pełną regenerację. Przy drugiej fazie wypalenia zawodowego warto pomyśleć o dłuższym czasie na odpoczynek, a także poświęceniu się kontaktom z bliskimi i przyjaciółmi. W przypadku trzeciego stadium choroby należy się zwrócić do lekarza specjalisty, psychoterapeuty lub psychologa.

Skutki wypalenia zawodowego bywają nieodwracalne. Często to nie tylko utrata pracy, ale również popsucie się relacji ze znajomymi i osobami bliskimi. Co więcej, w wyniku wypalenia zawodowego cierpi zdrowie osoby pracującej.

Zapobieganie wypaleniu zawodowemu – czy jest możliwe?

Istotą dobrej regeneracji organizmu jest sen. Warto zadbać o to, by trwał odpowiednią ilość czasu i był komfortowy. Należy także podzielić swoje życie między strefę prywatną i zawodową, by korzystać z zaplanowanych chwil na relaks. Powinno się również tak organizować obowiązki, by robić sobie kilka minut przerwy co godzinę lub dwie. W ten sposób umysł odrobinę odpocznie i będzie gotowy na nowe wyzwania. Trzeba też umieć ustalać sobie cele, by zawsze do czegoś dążyć, ponieważ bez tego wszelka praca szybko traci sens.