Wyprysk pieniążkowaty – przyczyny, objawy, leczenie

Wyprysk pieniążkowaty może dopaść osoby w każdym wieku, choć o wiele częściej pojawia się u dorosłych. Ze względu na charakterystyczne objawy, a konkretnie – liczne ogniska o okrągłym kształcie, chorobę można łatwo zdiagnozować. Do dziś nie są znane jej prawdziwe przyczyny, wiadomo jednak, jakie czynniki zwiększają jej ryzyko pojawienia się. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?

Co to jest wyprysk pieniążkowaty?

Wyprysk pieniążkowaty, określany też mianem „wyprysku mikrobowego”, to typ wyprysku kontaktowego o okrągłym kształcie. Z wyglądu przypomina on monety o średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Zmiany związane z chorobą są wyraźnie odgraniczone i mogą być rozsiane na różnych częściach ciała. Zwykle można je zauważyć na skórze tułowia, kończyn i rąk. Dość łatwo jest je rozpoznać, ponieważ w widoczny sposób odcinają się od naturalnego koloru skóry. W internecie można znaleźć wiele zdjęć wyprysku pieniążkowatego – bez problemu więc sprawdzisz, jak on dokładnie wygląda.

Wyprysk pieniążkowaty u dzieci – czy występuje?

Rzadko kiedy rozpoznawany jest wyprysk pieniążkowaty u dzieci – można powiedzieć, że jest to zjawisko nietypowe. Warto jednak zaznaczyć, że – mimo to – może pojawić się on u osób w każdym wieku i każdej płci. Częściej atakuje mężczyzn, którzy zmagają się zazwyczaj z tą chorobą między 55. a 65. rokiem życia. U kobiet natomiast występuje ona najczęściej między 15. a 25. rokiem życia.

Wyprysk pieniążkowaty – przyczyny

Pomimo licznych badań przyczyny wyprysku pieniążkowatego wciąż nie są znane. Lekarze przypuszczają, że może mieć on związek z zakażeniem wewnątrzustrojowym oraz antygenami i toksynami bakteryjnymi, zlokalizowanymi w narządach wewnętrznych. Coraz częściej mówi się również o tym, że choroba ściśle jest związana z atopowym zapaleniem skóry (AZS).

Osoby, które zmagają się z tą chorobą, często są wrażliwe również na:

• formaldehyd,
• metale (takie jak np. chrom, nikiel czy rtęć),
• niektóre leki (takie jak np. neomecyna oraz środki na bazie izotretoniny i interferonu).

Pozytywnie na wyprysk pieniążkowaty z pewnością nie wpływają również:

• zbyt częste i gorące kąpiele,
• wysuszające mydło,
• suchy i zimny klimat,
• problemy z krążeniem i obrzęki nóg,
• rany powstałe po ukąszeniu owadów,
• rany powstałe na skutek kontaktu skóry z substancjami chemicznymi,
• przewlekły stres,
• infekcje wirusami hepatotropowymi,
• nadużywanie alkoholu,
• inne choroby skóry (oprócz wyżej wspomnianego AZS, również bakteryjne i zastoinowe zapalenie skóry).

Ważne jest również to, aby zakładać wygodne ubrania – te, które są obcisłe i wykonane z syntetycznych materiałów mogą podrażniać skórę, a to z kolei zwiększa ryzyko pojawienia się choroby. Niewskazane jest również noszenie ubrań z wełny naturalnej. Podczas ogrzewania domu lub korzystania z klimatyzacji, warto też używać nawilżacza, który zapewni optymalną wilgotność powietrza.

Czy wyprysk pieniążkowaty jest zaraźliwy?

Jak się okazuje, wyprysk pieniążkowaty nie jest zaraźliwy. Nie wiadomo, jakie są jego przyczyny, jednak pewne jest to, że nie jest on chorobą zakaźną.

Wyprysk pieniążkowaty – objawy

Wczesne objawy wyprysku pieniążkowatego to:

• czerwone plamki,
• pęcherzyki.

Z czasem przekształcają się one w:

• większe, zlewające się ze sobą zmiany skórne,
• grudki obrzękowe i pęcherzyki umiejscowione na podłożu rumieniowym,
• sączące się zmiany skórne, zmieniające się w strupy.

Objawy te mogą przypominać symptomy grzybicy skóry, wysypkę polekową oraz łuszczycę, a także kontaktowe zapalenie skóry i wyprysk zimowy.

Oprócz samych zmian skórnych, inne objawy wyprysku pieniążkowatego to:

• świąd (nasilający się w nocy),
• suchość skóry,
• łuszczenie się skóry (pojawiające się w fazie przewlekłej).

Skóra pomiędzy wykwitami jest zdrowa, jednak cechuje się większą wrażliwością, stąd też mogą pojawić się ewentualne podrażnienia i uczucie suchości. Zmieniona zapalnie skóra może ulegać infekcjom bakteryjnym, szczególnie tymi wywoływanymi przez gronkowca Staphylococcusaureus. Jeśli już do nich dojdzie, konieczne będzie leczenie antybiotykiem.

Objawy choroby najczęściej widoczne są na grzbietach rąk i kończynach dolnych, czasem też na ramionach, klatce piersiowej, dłoniach i stopach. W rzadkich przypadkach widoczne są one również na twarzy. Wyprysk pieniążkowaty ma często charakter przewlekły oraz tendencję do nawrotów – może do nich dojść nawet po wielu latach. Jeśli zauważysz jego objawy, koniecznie zgłoś się do lekarza POZ lub dermatologa.

Wyprysk pieniążkowaty – leczenie

Jak wyleczyć wyprysk pieniążkowaty? Lekarze przepisują zwykle glikokortykosteroidy (w postaci maści, żeli, kremów), a także preparaty przeciwalergiczne. Jeśli choroba jest szczególnie mocno zaawansowana, konieczna może być kortykoterapia. Jeśli natomiast doszło do zakażenia bakteryjnego, dermatolog przepisuje dodatkowo antybiotyki. W leczeniu mogą przydać się także środki przeciwhistaminowe, wapń i kwas askorbinowy.

Podczas choroby ważna jest odpowiednia pielęgnacja. Należy dbać o odpowiednie natłuszczenie i nawilżenie skóry, dzięki czemu można zapobiec jej nadmiernemu odwodnieniu. Pacjent powinien stosować na co dzień emolienty oraz środki pozbawione mydła. Musi unikać również kąpieli bąbelkowych. Te części ciała, na których widoczne są zmiany skórne, nie powinny być przegrzewane. Warto także pamiętać o regularnym obcinaniu paznokci – zmniejszy to ryzyko drapania.

Lekarze dokonują diagnozy na podstawie wywiadu z pacjentem oraz obrazu klinicznego. Z reguły nietrudno jest rozpoznać wyprysk pieniążkowaty, jednak specjaliści mogą dodatkowo zlecić badanie histopatologiczne wycinka ze zmiany chorobowej. Podczas niego pobiera się niewielki fragment tkanki, a następnie zakłada się jeden lub dwa szwy. Badanie przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, w celu wykluczenia grzybicy. Czasem dermatolodzy zlecają również testy płatkowe, aby wykluczyć alergie.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4475258/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10559579/