Wysyp zakażeń paciorkowcami różnego typu. „Po 2-3 dniach pacjenci przerywają leczenie. Nie wolno tak robić”

„Mamy wysyp zakażeń paciorkowcami w różnych postaciach (…) Najwięcej jest anginy, a na drugim miejscu jest szkarlatyna, ale nietypowa, z dziwnymi wysypkami” – mówi lekarka rodzinna Bożena Janicka. Ekspertka ostrzega przed powikłaniami, jakie niesie zakażenie bakteriami Gram-dodatnimi.

Coraz więcej zakażeń paciorkowcami

W Polsce z każdym dniem rośnie liczba zakażeń Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowcem ropotwórczym grupy A. Paciorkowce, nazywane streptokokami, to bakterie Gram-dodatnie o kulistym kształcie, które mogą powodować różne choroby, takie jak szkarlatyna, zapalenie gardła, róża, angina, a nawet zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy martwicze zapalenie powięzi.

„Niestety mamy wysyp zakażeń paciorkowcami w różnych postaciach. Od samego rana mam takich pacjentów, zarówno te zakażenia potwierdzone na podstawie testów, jak i takie, gdzie widać gołym okiem, że są czopy na migdałach. Najwięcej jest anginy, a na drugim miejscu jest szkarlatyna, ale nietypowa, z dziwnymi wysypkami. Pojawiają się też liszajce zakaźne, zwłaszcza u dzieci” – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie lekarka rodzinna Bożena Janicka, prezeska PPOZ.

Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy (NIZP-PZH) w swoim najnowszym raporcie, zaledwie od 1 do 31 stycznia wykryto 7954 przypadków szkarlatyny, czyli płonicy. Jest to dwukrotny wzrost zachorowań w porównaniu z analogicznym okresem w 2023 r. (3038 zachorowań). W raporcie podkreślono, że w ciągu ostatnich dwóch tygodni stycznia stwierdzono 4,6 tys. przypadków zachorowań.

Wysoka liczba chorych zauważalna jest także jeśli chodzi o zachorowania na różę, czyli ostre schorzenie skóry i tkanki podskórnej. Choroba ta charakteryzuje się nagłym wystąpieniem nacieków zapalnych, objawiających się żywoczerwoną i ocieploną skórą, jej błyszczeniem, obrzękiem i bolesnością przy dotyku. W pierwszym miesiącu 2024 r. odnotowano 361 zachorowań na różę (rok temu w styczniu 302 przypadki).

Szkarlatyna czy angina?

Wśród chorych w szczególności ważne jest, by rozróżnić, czy mają do czynienia z anginą, czy ze szkarlatyną. Angina paciorkowcowa rozwija się gwałtownie, zazwyczaj nie towarzyszy jej katar ani kaszel. Chory odczuwa silny ból gardła, który nasila się przy połykaniu, występują: zaczerwienienie lub obrzęk błon śluzowych gardła, wysoka gorączka, ból głowy, a także pojawiają się wybroczyny na błonie śluzowej podniebienia oraz powiększone i bolesne w dotyku węzły chłonne z przodu szyi. 

Jak wyjaśnia specjalistka chorób zakaźnych dr Lidia Stopyra w rozmowie z WP abcZdrowie, typowymi symptomami szkarlatyny są: wysoka gorączka, ból gardła, powiększone węzły chłonne, truskawkowy język oraz drobna wysypka. Chory może także odczuwać pieczenie w jamie ustnej lub mieć problemy ze smakiem. Specjalistka dodaje, że doświadczony lekarz nie powinien mieć trudności z rozróżnieniem tych dwóch chorób. Jeśli jednak pojawią się wątpliwości, należy wykonać test.

„W przypadku wątpliwości wykonujemy wymazy. Strep testy służą przede wszystkim do tego, żeby infekcji wirusowych nie leczyć antybiotykiem” – podkreśla.

Powikłania zakażenia paciorkowcem

Leczenie zakażeń paciorkowcami opiera się na stosowaniu antybiotyków, są to bowiem bakterie. Kuracja powinna trwać 7 lub 14 dni w cięższych przypadkach.

„Często się zdarza, że po 2-3 dniach pacjenci czują się lepiej i przerywają leczenie. Nie wolno tak robić, bo w ten sposób uodparniamy bakterie na dany antybiotyk i potem mamy problem z leczeniem” – ostrzega dr Bożena Janicka cytowana przez portal WP abcZdrowie.

I ostrzega przed wystąpieniem możliwych powikłań.

„U chłopców bardzo często zdarza się zapalenie ropne napletka. W przebiegu nadkażenia może dojść też do zapalenia uszu, szczególnie narażone jest ucho środkowe” – wylicza i dodaje: „Może dojść też do rozwoju gorączki reumatycznej – najczęściej dochodzi wtedy do zapalenia tkanki łącznej zarówno serca, jak i mięśni. Mogą wtedy wystąpić problemy z chodzeniem, zapalenie stawów„.

Do powikłań szkarlatyny należy także popaciorkowe kłębuszkowe zapalenie nerek, reaktywne zapalenie stawów, gorączka reumatyczna, pląsawica Sydenhama oraz inne autoimmunologiczne zaburzenia ruchowe. Najpoważniejszym powikłaniem szkarlatyny u dzieci jest posocznica (sepsa), ponieważ zakażenie ogólnoustrojowe jest stanem zagrożenia życia. Namnażanie się bakterii  może prowadzić do powiększenia wątroby i śledziony, a także żółtaczki. W skrajnych przypadkach szkarlatyna może powodować niewydolność nerek, płuc, ośrodkowego układu nerwowego i układu krążenia.

Źródło: WP abcZdrowie