Za młodzi na czas przed ekranem. Niemowlęta oglądające tv częściej niewłaściwie reagują na bodźce

Naukowcy alarmują, że u niemowląt i małych dzieci, które oglądają telewizję, o 105 proc. rośnie ryzyko rozwoju nietypowych zachowań sensorycznych. U starszych dzieci każda godzina spędzona przed ekranem sprawia, że ryzyko to wzrasta o 23 proc. „Negatywny wpływ oglądania telewizji na zdrowie dzieci może mieć ważne implikacje w przypadku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi i autyzmu” – stwierdziła główna autorka badania Karen Heffler.

Za mali na oglądanie telewizji

Naukowcy z Kolegium Medycznego Uniwersytetu Drexela w Stanach Zjednoczonych wykazali, że u dzieci do drugiego roku życia spędzających czas przed telewizorem, zwiększa się ryzyko wystąpienia zaburzeń sensorycznych. Zaburzenia te przejawiają się na wiele sposobów. Dziecko może wykazywać nadmierne reakcje na bodźce – płakać na pojawienie się hałasu, unikać zakładania określonych ubrań, jedzenia konkretnych potraw, reagować paniką na czynność mycia włosów, a nawet wykazywać zachowanie destrukcyjne (np. uderzać zabawkami o ciało).

Integracja sensoryczna jest jedną z podstawowych czynności układu nerwowego. Znaczenie integracji bodźców zmysłowych warunkuje zarówno zachowanie, jak i możliwość odczuwania człowieka w codziennych sytuacjach. Zaburzenia integracji sensorycznej są efektem uszkodzeń zaburzeń zmysłów i pojawiają się najczęściej we wczesnym dzieciństwie. Możliwą przyczyną zaburzeń integracji jest zbyt mała lub zbyt duża ilość bodźców, które napływają do niego ze środowiska zewnętrznego. W konsekwencji maluch nie tylko nieprawidłowo odbiera bodźce, ale i w sposób niewłaściwy dochodzi do ich przetworzenia. Następstwem jest wykazywanie niewłaściwych reakcji. Wraz z wiekiem takie zaburzenia jeszcze się pogłębiają.

Zgodnie z najnowszymi badaniami u niemowląt, które oglądają telewizję, częściej występują nietypowe zachowania, takie jak brak zainteresowania zajęciami, rozdrażnienie pod wpływem głośnych dźwięków i jasnego światła oraz poszukiwanie intensywniejszej stymulacji w otoczeniu. Jak wynika z badania, po 18. miesiącu życia każda dodatkowa godzina ekspozycji na ekran dziennie wiązała się z około 20 proc. wzrostem prawdopodobieństwa wystąpienia różnic w przetwarzaniu sensorycznym. Eksperci swoje wyniki opublikowali w magazynie JAMA Pediatrics.

Niemowlęta oglądające tv z ryzykiem wystąpienia zaburzeń sensorycznych

Naukowcy w swoich badaniach skupili się na tym, czy i jak często niemowlęta i dzieci w wieku 12,18 i 24 miesięcy oglądają telewizję lub filmy DVD. Badanie prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Drexel jest kontynuacją wcześniejszych badań wykazujących, jak czas spędzany przed ekranem wpływa na sposób, w jaki dzieci mówią, słyszą, czują i myślą. Swoje wnioski oparli na danych pozyskanych z Krajowego Badania Dzieci (National Children`s Study), w którym uczestniczyło 1471 chłopców i dziewczynek ze Stanów Zjednoczonych. W badaniu wzięto pod uwagę wyłącznie dzieci, które oglądały telewizję i filmy DVD, a nie smartfony czy tablety, ponieważ dane ankietowe zebrano przed 2014 rokiem. Integrację sensoryczną określano na podstawie Profilu Sensorycznego Dziecka (PSD), kwestionariusza wypełnianego przez rodziców lub opiekunów. Następnie eksperci podzielili zachowania dzieci wskazane podczas testu na typowe, silne i słabe.

Jak wskazali, jakakolwiek ekspozycja na ekran telewizora u rocznych dzieci, powoduje wzrost o 105 proc. prawdopodobieństwa wykazania silnych zamiast typowych zachowań sensorycznych. Ponadto każda dodatkowa godzina dziennie przed ekranem u półtorarocznych dzieci wiązała się z 23 proc. większym ryzykiem rozwoju silnych zachowań sensorycznych związanych z późniejszym unikaniem wrażeń i niską wrażliwością na bodźce. Natomiast u dwulatków ryzyko to wzrastało o 20 proc.

„Szkolenie i edukacja rodziców są kluczem”

Autorzy badania podkreślili w swojej publikacji, że ich odkrycia uzupełniają rosnącą listę niepokojących skutków zdrowotnych i rozwojowych związanych z czasem spędzonym przed ekranem u niemowląt i małych dzieci. Wymienili tu m.in. opóźnienia językowe, zaburzenia ze spektrum autyzmu, problemy behawioralne a także kłopoty ze snem i koncentracją. U dzieci wykazano również opóźnienia w rozwiązywaniu trudności.

„Negatywny wpływ oglądania telewizji na zdrowie dzieci może mieć ważne implikacje w przypadku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi i autyzmu, ponieważ u takich dzieci znacznie częściej występuje atypowe przetwarzanie sensoryczne” – stwierdziła główna autorka badania Karen Heffler z Wydziału Psychiatrii Kolegium Medycznego na Uniwersytecie Drexela.

Badacze zwrócili również uwagę na zalecenia Amerykańskiej Akademii Pediatrii (AAP). Zgodnie z nimi dzieci w wieku poniżej 18–24 miesięcy nie powinny w ogóle oglądać telewizji. Jeśli chodzi o dziecki w wieku od 2 do 5 lat, AAP zaleca ograniczenie mediów cyfrowych do godziny dziennie.

„Biorąc pod uwagę związek między długim czasem spędzanym przed ekranem a rosnącą listą problemów rozwojowych i behawioralnych, dla małych dzieci wykazujących te objawy korzystne może być poddanie się okresowi skrócenia czasu spędzanego przed ekranem, wraz z praktykami przetwarzania sensorycznego zapewnianymi przez terapeutów zajęciowych” – stwierdziła Heffler.

Naukowcy wskazali również na istotę szerzenia wiedzy i edukowania rodziców w zakresie korzystania z telewizji przez ich dzieci.

„Szkolenie i edukacja rodziców są kluczem do minimalizacji lub, miejmy nadzieję, nawet uniknięcia czasu spędzanego przed ekranem u dzieci w wieku poniżej dwóch lat” – powiedział starszy autor badania dr David Bennett, profesor psychiatrii w Kolegium Medycznym na Uniwersytecie Drexela.

Źródło: Drexel.edu