Zadbaj o swoje serce. Sprawdź, jakie badania należy zrobić i czy twoje wyniki są w normie

Zadbaj o swoje serce! Cholesterol, poziom glukozy we krwi, wskaźnik RFM, ciśnienie – to podstawowe parametry, które określają stan twojego zdrowia. Czy wiesz jak się badać? O tym, jakie normy są dla nas prawidłowe, przypomina Julian Sobiech, fizjoterapeuta i dietetyk, prowadzący profil @jakdozycsetki na Instagramie. 

„4 liczby, które musisz znać dla zdrowia twojego serca” to parametry ciśnienia tętniczego, poziomu cukru we krwi, wskaźnika RFM oraz norma cholesterolu całkowitego. Badasz się regularnie? Czy wszystkie wskaźniki są u ciebie w normie? O tym, dlaczego ważna jest profilaktyka, pisze Julian Sobiech na swoim profilu @jakdozycsetki, na Instagramie.

Ciśnienie tętnicze

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie w domu?

Po pierwsze, używajmy dobrego przyrządu, najlepiej aparatu z mankietem zakładanym na ramię. Zapomnijmy o ciśnieniomierzach nadgarstkowych – te nie dają wiarygodnych wyników, a lekarze odradzają ich używanie. Po drugie, odpowiednio przygotujmy się do badania. Przed pomiarem przez co najmniej 30 minut nie powinniśmy pić kawy i palić papierosów. Poza tym wskazany jest krótki, kilkuminutowy odpoczynek bezpośrednio przed badaniem. W większości przypadków strona nie ma znaczenia. Ważne jest to, żeby ciśnienie mierzyć konsekwentnie przy powtarzaniu pomiarów na jednej ręce, bo możliwe są niewielkie różnice pomiędzy lewą a prawą stroną.

Poziom cukru we krwi

Cukier krążący we krwi uszkadza nerwy, naczynia krwionośne i nerki, stąd bardzo ważne jest, aby jak najszybciej ewentualną cukrzycę zdiagnozować i rozpocząć właściwe leczenie. Chorobę możemy zdiagnozować za pomocą badania poziomu cukru we krwi.

Zmęczenie, wahania wagi, obniżona odporność, nadmierne pragnienie. Kiedy należy zbadać poziom cukru we krwi?

Gdy organizm nie może wykorzystywać zapasów glukozy, pojawia się zmęczenie i senność. Objawy te łatwo pomylić z objawami wiosennego przesilenia, przepracowania, skutkami stresu i niedosypiania. Jeśli ten stan się przedłuża i towarzyszą temu niechęć do wykonywania codziennych obowiązków czy niemożność działania, warto zbadać poziomu glukozy. Dodatkowo, częste infekcje to jeden z nieswoistych sygnałów, że z cukrem jest kłopot. Bardziej specyficzne dla cukrzycy są zakażenia grzybicze, bo te drobnoustroje uwielbiają słodkie otoczenie, a obecność cukru we krwi, pocie i moczu to dla nich prawdziwy raj.

Jeśli po organizmie krąży za dużo glukozy, organizm próbuje się jej pozbyć, m.in. przez nerki. A że glukoza dobrze wiąże wodę, objętość moczu rośnie. Ponad trzy litry moczu dziennie to stan alarmujący. Jeśli odczuwasz większą potrzebę oddawania moczu, bez wyraźnych ku temu powodów, jest to znak, że czas na badanie. Jeśli zauważyłaś nagły spadek lub wzrost wagi, są to kolejne z niepokojących objawów. Utrata wagi to zwykle objawy cukrzycy typu 1., występującej przy za małym poziomie insuliny. Nadmiar glukozy i niedobór insuliny powodują zaburzenia metaboliczne. A gdy organizm nie ma dostępu do porcji energii, zaczyna korzystać z zapasów ‒ tłuszczu i białek z mięśni. Ale na początku choroby waga może rosnąć, bo wtedy po organizmie krąży za dużo insuliny, a ta pobudza apetyt i wspomaga odkładanie się tłuszczu. Cukrzycy typu 2. sprzyjają nadwaga i otyłość brzuszna.

Leczenie cukrzycy polega na farmakoterapii, wdrożeniu codziennej aktywności fizycznej oraz odpowiedniej diety. Podstawowe zasady diety dla osób borykających się z problemem wysokiego cukru obejmują: regularne jedzenie niedużych posiłków, eliminację cukrów prostych i szybko przyswajalnych (zawartych głównie w słodyczach, białym pieczywie i makaronie) na rzecz węglowodanów wolno przyswajalnych (zawartych w pełnych ziarnach, warzywach i roślinach strączkowych) oraz zwiększenie ilości błonnika i zdrowych tłuszczów.

Wskaźnik RFM

Wskaźnik RFM (Relative Fat Mass Index), czyli relatywny wskaźnik masy tłuszczowej, to nowy sposób mierzenia otyłości, do którego zmierzenia nie potrzebujemy wagi, a jedynie wzrost i obwód talii.

Kobiety: RFM = 72 – (20 x wzrost / obwód w talii)
Mężczyźni: RFM = 64 – (20 x wzrost / obwód w talii)

Cholesterol

Cholesterol to nie tylko ważny materiał budulcowy wszystkich błon komórkowych w ciele człowieka, ale i osłonek mielinowych otaczających komórki nerwowe. Zarówno niedobór, jak i nadmiar cholesterolu jest groźny dla zdrowia.

Cholesterol LDL, określany inaczej jako „zły” cholesterol, transportowany jest z wątroby do mięśni jest przez lipoproteinę o niskiej gęstości. Ten rodzaj cholesterolu odkłada się w tętnicach, co sprzyja powstawaniu chorób sercowo-naczyniowych, np. miażdżycy. Natomiast cholesterol HDL, znany bardziej jako dobry cholesterol, transportowany przez lipoproteinę o dużej gęstości z tkanek obwodowych do wątroby, gdzie zostaje metabolizowany. Jego duża ilość wpływa na zmniejszenie ryzyka chorób serca i naczyń.

Badanie cholesterolu

Badania oceniające poziom cholesterolu należy wykonywać regularnie w ramach profilaktyki chorób serca i naczyń. Osoby zdrowe od 30. do 50. roku życia powinny sprawdzać swój profil lipidowy co 2–3 lata. Jeśli przyjmuje się leki mogące uszkadzać wątrobę, takie badanie należy wykonywać częściej, nawet co pół roku. Po 50. roku życia wzrasta ryzyko chorób serca i zawałów, dlatego badania laboratoryjne oznaczania poziomu cholesterolu należy wykonywać średnio raz w roku.

Pobranie krwi z żyły łokciowej w celu oznaczenia poziomu cholesterolu musi odbyć się na czczo. Na 12 godzin przed planowanym badaniem należy powstrzymać się od przyjmowania pokarmów, zalecane jest jedynie picie wody. Ważne jest także, aby na dobę przez pobraniem krwi nie pić alkoholu i nie uprawiać sportu.