Zakażenie wirusem opryszczki dwukrotnie zwiększa ryzyko zwyrodnienia mózgu. Naukowcy nie mają wątpliwości

Szwedzcy naukowcy przez 15 lat prowadzili badania z udziałem osób zakażonych wirusem HSV powodującym opryszczkę wargową. Jak dowiedli, nosiciele wirusa są dwa razy bardziej narażeni na demencję niż osoby zdrowe. „Rezultaty naszych obserwacji mogą zachęcać do dalszych badań nad leczeniem choroby na wczesnych etapach” – podkreśla Erika Vestin, główna autorka pracy.

Wirus opryszczki a demencja

Szwedzcy badacze z Uniwersytetu w Uppsali przeprowadzili badania trwające 15 lat w grupie osób w wieku 70 lat. Jak podkreślają naukowcy, ich analizy wykazały korelację między opryszczką pojawiającą się na ustach a zagrożeniem demencją. Swoje wyniki opublikowali w czasopiśmie naukowym „Journal of Alzheimer’s Disease”.

Jeżeli raz dojdzie do zakażenia wirusem opryszczki warg (HSV), osoba ta jest już jego nosicielem do końca życia. Zakażenie nie jest możliwe do całkowitego wyleczenia, a wirus uaktywnia się co jakiś czas, w zależności od ogólnego stanu organizmu. Eksperci wskazali po latach obserwacji, że uczestnicy badania, którzy byli nosicielami wirusa opryszczki, są dwa razy bardziej narażeni na rozwój demencji w porównaniu do osób, które nie zostały zakażone wirusem.

„Badanie to jest wyjątkowe pod tym względem, że uczestnicy byli mniej więcej w tym samym wieku, co czyni rezultaty szczególnie wiarogodnymi” – podkreśla Erika Vestin, główna autorka pracy, w rozmowie z „Medical News Today”.

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2023 r. ponad 55 milionów osób na świecie cierpiało na demencję. Powstaje ona w wyniku neurodegeneracji tkanki nerwowej, co związane jest z procesami jej starzenia. Pacjenci cechują się nieprawidłowym postrzeganiem rzeczywistości, zaburzeniem rozumowania i pamięci, upośledzonym procesem orientacji czasowo-przestrzennej i problemami z oceną sytuacji. Jak podkreśla Erika Vestin, badania jej zespołu potwierdzają wcześniejszą wiedzę na temat związków między demencją a opryszczką. Zaznacza jednak, że naukowcy wciąż nie poznali przyczynowości.

„To ekscytujące, że nasze wyniki potwierdzają rezultaty wcześniejszych badań. Coraz więcej doniesień, podobnie jak nasze, wskazuje, że Herpes simplex jest czynnikiem ryzyka demencji” – mówi badaczka.

„Nasze rezultaty mogą zachęcać do dalszych badań”

Za pojawienie się opryszczki wargowej odpowiedzialny jest herpes simplex virus, w skrócie HSV. Powoduje on powstawanie bolesnych zmian skórnych w różnych miejscach na ciele, w tym na narządach płciowych, a najczęściej na wargach i w jamie ustnej. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt, na przykład picie z tej samej butelki lub pocałunek z osobą, która ma opryszczkę na ustach lub jest nosicielem HSV.

Wirus wnika do organizmu człowieka przez uszkodzoną błonę śluzową, namnaża się, powodując objawy w postaci opryszczki na wardze. Następnie wędruje do zakończeń nerwów czuciowych, najczęściej nerwu trójdzielnego. Tam uśpiony czeka na pojawienie się czynników, które umożliwią jego ponowną aktywację. Są nimi: osłabienie odporności, stres, menstruacja, zmęczenie, przeziębienie lub długotrwałe przebywanie na słońcu.

Szacuje się, że niemal 80 proc. ludzi jest nosicielami wirusa HSV. Jak podkreślają szwedzcy badacze, warto teraz sprawdzić wpływ działających na wirusa leków na demencję, a także pochylić się nad stworzeniem nowych szczepionek.

„Nasze rezultaty mogą zachęcać do dalszych badań nad leczeniem choroby na wczesnych etapach z użyciem znanych leków działających przeciwko wirusom herpes lub nad zapobieganiem schorzeniu, zanim się pojawi” – twierdzi Vestin.