Załamanie nerwowe – jakie mogą być objawy, przyczyny i jak je leczyć?

Załamanie nerwowe, nazywane też kryzysem psychicznym, nie jest tym samym, co depresja. Jakie są jego objawy i możliwe przyczyny? Gdzie szukać pomocy, jeśli przeszłaś załamanie psychiczne?

Co to jest załamanie nerwowe?

Załamanie nerwowe jest to ostre zaburzenie homeostazy, czyli równowagi psychicznej organizmu.  Zazwyczaj jest ono następstwem trudnych i traumatycznych wydarzeń w życiu.W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 nie ma jednostki chorobowej o nazwie „załamanie nerwowe”. To, co zazwyczaj określa się mianem załamania nerwowego, bywa nazywane również kryzysem psychicznym, załamaniem rozwojowym. 

Kryzys psychiczny może pojawić się u osoby w każdym wieku i na każdym etapie życia. W większości przypadków jest ono związane z tragicznymi i trudnymi emocjonalnie wydarzeniami w życiu człowieka, takimi jak np. śmierć bliskiej osoby, konflikt w rodzinie czy trudna sytuacja finansowa.

Często załamanie nerwowe mylone jest z depresją – warto jednak mieć świadomość, że depresja jest chorobą, a załamanie nerwowe obejmuje zespół objawów i skutków psychicznych, które można przezwyciężyć. Załamanie nerwowe to zupełnie inne zaburzenie, które wymaga całkowicie innego leczenia niż depresja.

Przyczyny załamania nerwowego

Załamanie nerwowe u mężczyzn i kobiet zazwyczaj pojawia się nagle, w sposób gwałtowny. Najczęstszymi przyczynami załamania nerwowego są:

• utrata ukochanej osoby,
• utrata pracy,
• problemy zdrowotne,
• wypadki komunikacyjne,
• zaburzenie płynności finansowej lub nagłe popadnięcie w długi.

Załamanie nerwowe po rozstaniu może zburzyć plany na przyszłość i uniemożliwić realizację marzeń o założeniu rodziny. Jeszcze inną przyczyną załamania nerwowego może być kryzys wieku średniego, objawiający się narastającą frustracją brakiem osiągnięć życiowych czy też obecnym statusem społecznym i ekonomicznym. Kolejne możliwe powody to utrata sprawności fizycznej lub brak zadowolenia ze swojego wyglądu.

Załamanie nerwowe – objawy

Objawy kryzysu psychicznego są znacznie mniej dotkliwe i krótsze niż te, które występują w przypadku depresji. Jednak w obydwu przypadkach chory czuje się wyniszczony psychicznie, brak mu sił do stawiania czoła codziennym sytuacjom, nie radzi sobie z błahymi problemami i miewa stany lękowe. 

Pierwsze objawy załamania nerwowego bywają nieswoiste. Objawy psychiczne często odbijają się na zdrowiu fizycznym i dają objawy somatyczne. Na ogół rozpoczynają się od spadku motywacji. Początkowo osoba dotknięta załamaniem nerwowym nie odczuwa satysfakcji z pracy, odkłada wykonywanie zadań na później i wykazuje mniejszą aktywność. Z czasem wycofuje się z życia społecznego i rezygnuje z kontaktów z przyjaciółmi i znajomymi. Pojawia się poczucie braku sensu, niepohamowane i nagłe wybuchy płaczu, agresji i lęku. Są to typowe objawy psychiczne.

Objawami somatycznymi załamania nerwowego są:

• zawroty i bóle głowy,
• pocenie się,
• spadek masy ciała,
• duszności,
• migreny,
• ogólne osłabienie organizmu,
• problemy trawienne, nudności i wymioty.

Osoby z załamaniem nerwowym często gorzej śpią, mają problemy z zasypaniem bądź często budzą się w nocy. Występuje u nich utrudniona komunikacja werbalna i potrzeba przebywania w samotności, najlepiej w izolacji, w zaciszu własnych czterech ścian. Objawom tym może towarzyszyć zaburzenie postrzegania przestrzeni i czasu.

Podejrzewasz, że masz załamanie nerwowe? W sieci można znaleźć rozmaite testy, który pomogą w określeniu, czy borykasz się z depresją, czy kryzysem psychicznym. Na start sprawdź jednak, czy występują u ciebie powyższe objawy psychiczne i fizyczne – bardzo ważne jest w tej sytuacji odpowiednie leczenie.

Leczenie załamania nerwowego

Postępowanie przy załamaniu nerwowym zależy od pierwotnej przyczyny, która je wywołała. Psychologowie uważają, że załamanie nerwowe jest naturalną reakcją obronną organizmu na krytyczne życiowe sytuacje. Jest to typowo ludzki sposób na radzenie sobie z różnego rodzaju stratami. Czasami wskazane jest „zrobienie kroku do tyłu”, odizolowanie się, chwila do namysłu i spowolnienie, aby móc nabrać dystansu, odcierpieć swoje, a po pewnym czasie wrócić do normalnego życia. Taki czas jest potrzebny nie tylko do nabrania motywacji, ale i dbania o relacje międzyludzkie i własne zdrowie fizyczne.  

Nie da się jednoznacznie określić, jak długo trwa załamanie nerwowe. Jeśli objawy z czasem nasilają się, zamiast słabnąć, należy jak najszybciej udać się do specjalisty – psychologa lub psychiatry. Czasami zdarza się, że objawy nawracają po pewnym czasie, szczególnie po konfrontacji z inną trudną życiową sytuacją. W takich sytuacjach zaleca się podjęcie terapii, czasami w połączeniu z przyjmowaniem leków. 

Nieleczone załamanie nerwowe – skutki

Podjęcie leczenia jest szczególnie ważne, ponieważ nieleczone załamanie nerwowe może w dłuższej perspektywie doprowadzić do:

• myśli samobójczych,
• nadużywania alkoholu,
• rozwoju rozmaitych uzależnień,
• wykształcenia w sobie zachowania autodestrukcyjnego.

Kluczowe jest wsparcie bliskich osób, które mogą pomóc w wyjściu z kryzysu emocjonalnego. Niezbędne jest wówczas zachowanie spokoju i cierpliwości w stosunku do osoby poszkodowanej.

Nieleczone objawy załamania nerwowego mogą przerodzić się również w depresję wymagającą nawet wieloletniego leczenia farmakologicznego. Początkowym objawem takiego stanu jest ustąpienie silnych objawów (zarówno psychicznych, jak i somatycznych) i popadnięcie w stan apatii.

Kryzys psychiczny – gdzie szukać pomocy?

Podejrzewasz, że przechodzisz lub przeszłaś załamanie nerwowe? Zauważasz u siebie ciągły niepokój, wycofanie społeczne, apatię, poczucie beznadziei? Mogą to być objawy kryzysu psychicznego. Nie wiesz, gdzie szukać pomocy?

Pamiętaj, nie jesteś sama! Jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia, zadzwoń na bezpłatną infolinię Kryzysowego Telefonu Zaufania: tel. 116 123.