Zapalenie szyjki macicy może nie dawać objawów. Jak je rozpoznać?

Zapalenie szyjki macicy to jedno powszechniejszych schorzeń wykrywanych w gabinetach ginekologicznych. Jego przyczyną mogą być choroby przenoszone drogą płciową oraz podrażnienia wywołane różnymi czynnikami. Jak objawia się zapalenie szyjki macicy? W jaki sposób można je rozpoznać? Na czym polega leczenie tej dolegliwości? 

Najczęstsze przyczyny zapalenia szyjki macicy

Zapalenie szyjki macicy (łac. cervicitis) to stan zapalny obejmujący nabłonek walcowaty lub płaskonabłonkowy szyjki macicy. Choroba może mieć charakter ostry i przebiegać gwałtownie lub przewlekły, jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas. Główną przyczyną schorzenia są zakażenia bateryjne, wirusowe (wirusowe zapalenie szyjki macicy) i pierwotniakowe takimi patogenami jak:  

• Chlamydia trachomatis, 
• Neisseria gonorrhea,  
• rzadziej Herpes simplex, Trichomonas vaginalis czy Mycoplasma genitalium. 

Patogeny przenoszone są drogą płciową, dlatego na zachorowanie najbardziej narażone są kobiety mające wielu partnerów seksualnych. Do zakażenia dochodzi też w wyniku nieprawidłowej higieny miejsc intymnych oraz korzystania ze wspólnych przedmiotów higieny osobistej, np. ręczników. 

Niezakaźne czynniki wywołujące zapalenie szyjki macicy to podrażnienia mechaniczne powstające po zabiegach ginekologicznych czy podczas stosowania tamponów i krążków dopochwowych, a także reakcje alergiczne na lateksowe prezerwatywy, żele plemnikobójcze oraz substancje zawarte w środkach przeznaczonych do higieny intymnej i proszkach do prania. W wielu przypadkach zapalenie szyjki macicy ma charakter idiopatyczny i nie można stwierdzić bezpośredniej przyczyny choroby. 

Objawy zapalenia szyjki macicy

U niektórych kobiet zapalenie szyjki macicy ma charakter bezobjawowy, przez co jego obecność jest stwierdzana dopiero podczas rutynowych badań. W objawowym zapaleniu szyjki macicy obserwuje się: 

• ropną lub śluzowo-ropną wydzielinę o nieprzyjemnym zapachu, 
• krwawienie międzymiesiączkowe lub po stosunku, 
• dyspareunię (ból przed, w trakcie lub po stosunku). 

Schorzeniu może towarzyszyć zapalenie cewki moczowej. Jeśli przez dłuższy czas nie zostanie rozpoznane, rozwija się przewlekłe zapalenie szyjki macicy, a to zwiększa ryzyko rozwoju zapalenia błony śluzowej macicy czy zapalenia narządów miednicy mniejszej. 

Zapalenie szyjki macicy w ciąży

U kobiet w ciąży bakteryjne zapalenie szyjki macicy wywołują przede wszystkim Ureaplasma urealyticum, Chlamydia trachomatis i Myciplasma hominis. Chlamydioza w ciąży może prowadzić do ciąży ektopowej, porodu przedwczesnego i samoistnego poronienia. Nierozpoznane zakażenia dolnego odcinka dróg rodnych bywają przyczyną niskiej masy urodzeniowej płodu czy wrodzonych infekcji u noworodka. 

Diagnostyka zapalenia szyjki macicy

Wszelkie objawy sugerujące infekcję intymną powinny skłonić cię do wizyty u ginekologa. Diagnostyka zapalenia szyjki macicy opiera się na wywiadzie klinicznym, badaniu fizykalnym i zleconych badaniach dodatkowych. W celu wykrycia czynnika etiologicznego zakażenia należy wykonać test amplifikacji kwasów nukleinowych NAAT oraz badania w kierunku rzęsistkowicy i bakteryjnego zapalenia pochwy. 

Wiele kobiet zastanawia się, czy cytologia wykrywa zapalenie szyjki macicy. Musisz więc wiedzieć, że badanie to nie służy rozpoznawaniu patogenów wywołujących stan zapalny. Jego celem jest identyfikacja stanów przedrakowych i rakowych. 

Jak leczyć ostre i przewlekłe zapalenie macicy?

Leczenie zapalenia szyjki macicy polega na podaniu preparatów zwalczających dany patogen. W przypadku zapalenia bakteryjnego będą to antybiotyki (azytromycyna, doksycyklina), a przy zakażeniu pierwotniakowym podaje się metronidazol. Leczenie naturalne zapalenia szyjki macicy opiera się na kąpielach (tzw. nasiadówkach) w wodzie z dodatkiem ziół, np. jasnoty białej, rumianku, ślazu dzikiego. Pomocniczo można zastosować leki bez recepty na zapalenie szyjki macicy zawierające w swoim składzie substancję antybakteryjną – poliheksametylen biguanidu. 

Bibliografia: 

1. Bałajewicz-Nowak M., Pityński K., Migdał M, Wpływ zakażeń kanału szyjki macicy u ciężarnych wywołanych przez Chlamydia trachomatis, Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum na układ antyoksydacyjny, Ginekologia Polska 2011, 82, 732-737. 
2.  Iqbal U.,Wills Ch, Cervicitis, StatPearls 2023. 
3. Reroñ A., Trojnar-Podleśny M, Zapalenia pochwy i szyjki macicy – problem wciąż aktualny, Ginekologia Praktyczna 2004, 12, 3, 10-17.