Zapalenie tchawicy, czyli nieprzyjemna choroba dróg oddechowych

Zapalenie tchawicy stanowi najczęściej efekt zapalenia gardła i krtani. Pojawia się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Znakiem rozpoznawczym tej choroby są gwałtowne duszności oraz charakterystyczny, „szczekający” kaszel. Jakie są jeszcze objawy zapalenia tchawicy? I jak wygląda jego leczenie? 

Czym jest zapalenie tchawicy? 

Zapalenie tchawicy to choroba środkowego odcinka dróg oddechowych, do której najczęściej doprowadzają wirusy (wirusy grypy i paragrypy, adeno- i rhinowirusy oraz wirus RSV) lub atypowe bakterie. Można wyróżnić dwa jej podstawowe rodzaje: 

• ostre zapalenie tchawicy – jego symptomy są intensywne, w wielu przypadkach poprzedza je stan zapalny krtani, oskrzeli lub gardła, 
• przewlekłe zapalenie tchawicy – w tym przypadku śluzówka tchawicy jest podrażniania przez wydzielinę przez długi czas lub narażona np. na takie czynniki jak ciągle włączona klimatyzacja czy spore zapylenie. 

Zapalenie tchawicy – objawy 

Główne objawy zapalenia tchawicy to: 

• problemy z oddychaniem, 
• bóle za mostkiem, 
• ból szyi (nasilający się przy głębokim oddychaniu oraz kaszlu) 
• kaszel (na początku męczący, suchy, dudniący lub szczekający, potem wilgotny), 
• świst krtaniowy, 
• ból i drapanie gardła, 
• gorączka lub stan podgorączkowy, 
• zmęczenie i osłabienie. 

U niektórych pacjentów pojawiają się również takie symptomy jak: 

• chrypka, 
• zwiększenie częstotliwości oddechu. 

Zapalenie tchawicy u dziecka daje bardzo podobne objawy. 

Leczenie zapalenia tchawicy 

W sytuacji, gdy choroba ma podłoże bakteryjne, lekarz najczęściej przepisuje antybiotyk na zapalenie tchawicy. Jeżeli do schorzenia doprowadziły jednak wirusy, wdraża się leczenie objawowe. Stosuje się wówczas leki na zapalenie tchawicy, które obniżają gorączkę oraz minimalizują ból gardła. Czasem wykorzystuje się także środki, które rozrzedzają wydzielinę oraz sprawiają, że łatwiej jest ją odkrztuszać.  

Domowe sposoby na zapalenie tchawicy 

W leczeniu zapalenia tchawicy przydają się również domowe sposoby. W celu nawilżenia dróg oddechowych warto wykonywać inhalacje. Rozrzedzają one ślinę i sprawiają, że oddychanie jest łatwiejsze. Do wody warto dodać wówczas jeden z olejków: eukaliptusowy, z drzewa herbacianego lub rozmarynowy – wykazują się one m.in. właściwościami przeciwwirusowymi oraz przeciwbakteryjnymi. Warto też zadbać o odpowiednią wilgotność powietrza – pomogą ci w tym np. specjalne nawilżacze. Jeśli nie masz takiego urządzenia, dobrze jest na kaloryferach rozwiesić wilgotne ręczniki. 

Podczas choroby należy pić duże ilości wody (przynajmniej 2 l dziennie), świeżo wyciskane soki owocowe i warzywne oraz ciepłe mleko z miodem i czosnkiem. Wskazane są również napary z prawoślazu oraz ziela macierzanki. Można też przyjmować tabletki bez recepty, np. z wyciągami z nasion lnu czy porostu islandzkiego – mają one działanie przeciwzapalne. Czego unikać podczas zapalenia tchawicy? Z pewnością wysiłku fizycznego oraz palenia tytoniu. 

Nieleczone zapalenie tchawicy – czym grozi? 

Nie należy ignorować zapalenia tchawicy, bo nieleczone może doprowadzić nawet do śmierci. W jego przebiegu mogą pojawić się wszak duszności, które będą wymagały przeprowadzenia tracheotomii lub intubacji. Choroba ta jest szczególnie niebezpieczna u małych dzieci. 

Czy zapalenie tchawicy jest zaraźliwe? 

Zapalenie tchawicy może być zaraźliwe, ale zależy to od przyczyny, która je wywołała. Jeśli ma ono podłoże wirusowe lub bakteryjne, choroba może zarażać. Przenosi się wtedy drogą kropelkową, dlatego – żeby się zarazić – wystarczy mieć kontakt z chorą osobą, która kicha lub kaszle i nie zachowuje przy tym odpowiednich zasad higieny czy ochrony. 

Ile trwa zapalenie tchawicy? 

Ostre zapalenie tchawicy trwa zwykle od 4 do 7 dni. Początkowo przypomina ono przeziębienie, jednak po pewnym czasie dochodzi do nasilenia objawów. Przewlekłe zapalenie tchawicy potrafi się z kolei utrzymywać nawet przez kilka miesięcy. Związane jest to z tym, jak skuteczne będzie dane leczenie i czy wyeliminowany został czynnik, który tę chorobę wywołał. 

Bibliografia: 

1. Al-Mutairi B., Kirk V., Bacterial tracheitis in children: Approach to diagnosis and treatment, Paediatrics and Child Health, 2004, 9(1), s. 25-30. 
2. Blot M., Bonniaud-Blot P., Favrolt N., Bonniaud P., Chavanet P., Pirotha L., Update on childhood and adult infectious tracheitis, Médecine et Maladies Infectieuses, 2017, 47(7), s. 443-452. 
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470240/ [dostęp 09.09.23].