Zapalenie trzustki – objawy, które powinny wzbudzić czujność. Dowiedz się, jak rozpoznać zapalenie trzustki

Przy zapaleniu trzustki objawy zależą przede wszystkim od postaci choroby. Wyróżniamy zapalenie ostre i przewlekłe. Mimo różnicy w objawach oba schorzenia są niebezpieczne i mogą stanowić zagrożenie dla życia. Najważniejsza jest szybka diagnostyka i podjęcie odpowiedniego leczenia.

Trzustka to organ nieparzysty, położony w obrębie jamy brzusznej. Pełni ona w organizmie dwie podstawowe funkcje. Pierwszą jest wytwarzanie i dostarczanie do jelita cienkiego enzymów, które są niezbędne dla procesu trawienia pokarmów (tłuszcze, białka, węglowodany). Druga funkcja to produkcja hormonów, wpływających na regulację stężenia glukozy we krwi. Głównie jest to insulina, a także glukagon. Najczęstszym schorzeniem dotyczącym trzustki jest jej zapalenie, które może mieć postać ostrą lub przewlekłą. Każda z nich przebiega trochę inaczej i daje inne charakterystyczne objawy. Oba schorzenia są bardzo groźne, jednakże ostre zapalenie trzustki może przebiegać w sposób piorunujący i mimo podjęcia leczenia zakończyć się śmiercią pacjenta. Na zapalenie trzustki częściej chorują mężczyźni, rzadko pojawia się ono przed 30. rokiem życia. Przy zapaleniu trzustki objawy i leczenie zależne są od postaci choroby oraz stopnia zaawansowania procesu zapalnego.

Zapalenie trzustki – przyczyny schorzenia

Istnieje wiele przyczyn zapalenia trzustki. Najczęstszym powodem ostrego stanu zapalnego jest nadużywanie alkoholu. Ponadto do zapalenia trzustki predysponują niektóre leki, przebycie kamicy żółciowej, hiperlipidemia, wrodzone wady narządu. Czasami zapalenie jest powikłaniem urazów w obrębie jamy brzusznej, a także endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (badania diagnostycznego łączącego technikę endoskopową z rentgenowskim promieniowaniem).

Zapalenie trzustki – objawy, które towarzyszą chorobie

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów związanym ze stanem zapalnym trzustki jest ból brzucha. Zlokalizowany jest on w górnej i środkowej części jamy brzusznej, z niewielką tendencją do kierowania się ku lewemu podżebrzu. Może promieniować do pleców i mieć charakter opasujący. Taki ból może utrzymywać się nawet kilka dni. Jeżeli dolegliwości bólowe nie mają znacznego nasilenia, trudno jest określić, czy sygnalizują ostrą, czy przewlekłą postać choroby. Przy ostrym zapaleniu trzustki objawy bólowe pojawiają się nagle i zwykle mają bardzo duże nasilenie. Wiąże się to z tym, że enzymy produkowane przez trzustkę zaczynają trawić jej własny miąższ. Ponadto pojawiają się nudności i wymioty, którym może towarzyszyć gorączka. Często zaobserwować można żółtaczkę. Czasami wymioty mogą być podbarwione krwią, może pojawić się także krwawienie do jamy brzusznej i rozsiew bakterii do jamy otrzewnej, która wskutek podrażnienia również rozwija stan zapalny. Tętno wzrasta, ciśnienie spada, pojawiają się objawy wstrząsu. Jeżeli w tym stadium chory nie otrzyma specjalistycznej pomocy, proces zapalny prowadzi do śmierci.

Przy przewlekłym zapaleniu trzustki objawy bólowe są znacznie mniej nasilone i mogą pojawiać się okresowo (np. po spożyciu tłustego posiłku) i ustępować. Przewlekły stan zapalny trzustki prowadzi do stopniowego zastępowania właściwego miąższu trzustki przez tkankę włóknistą, która nie ma funkcji wydzielniczych, a zatem zaburzona zostaje praca całego gruczołu. Głównymi objawami przewlekłego zapalenia trzustki poza bólem są uciążliwe biegunki, wymioty, utrata masy ciała. Dochodzi do rozwoju cukrzycy. Przy zapaleniu trzustki objawy skórne przybierają postać żółtaczki, rumieni oraz różnego rodzaju wysypek.

Leczenie zapalenia trzustki

Podejrzenie ostrego zapalenia trzustki wymaga bezwzględnej hospitalizacji. Z reguły wskazana jest ścisła dieta – pacjent otrzymuje płyny parenteralnie (dożylnie), do żołądka zakładany jest zgłębnik, aby ewakuować drażniący sok żołądkowy. Podawane są leki przeciwbólowe oraz zmniejszające wydzielanie soku trzustkowego, którego enzymy mają właściwości niszczące w stosunku do miąższu narządu. Ponadto podawane są antybiotyki, aby nie dopuścić do rozszerzania procesu zapalnego. Cały proces leczniczy jest ściśle kontrolowany przez liczne badania laboratoryjne, obrazowe oraz parametry życiowe chorego. Czasami niezbędny jest zabieg operacyjny. Postępowanie przy przewlekłym zapaleniu trzustki zależy od stanu chorego. Podstawowym działaniem, jakie powinno być wdrożone, jest dieta niskotłuszczowa, całkowite odstawienie alkoholu i zaprzestanie palenia papierosów. Preparaty, które otrzymuje chory, zawierają enzymy trzustkowe, których zadaniem jest ułatwienie procesu trawienia pokarmów.

Gdy u chorego rozwija się cukrzyca, należy włączyć leczenie insuliną.

Czasami zalecany bywa zabieg częściowej resekcji trzustki, który łagodzi dolegliwości bólowe.